In de sector Zorg en Welzijn spelen meerdere arbeidsrisico's. Daarvan zijn psychosociale arbeidsbelasting, fysieke belasting en biologische agentia (bacteriën en virussen) de oorzaak van de meeste uitval. Bovendien versterken deze risico's elkaar, waardoor het belangrijk is om ze alledrie aan te pakken.
Het zijn vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), net als werkdruk. Ernstige lichamelijke en psychische klachten kunnen het gevolg ervan zijn. Als werkgever bent u verplicht grensoverschrijdend gedrag en werkdruk te voorkomen.
De belangrijkste arbeidsrisico's in de sector Zorg en Welzijn zijn psychosociale arbeidsbelasting (PSA), fysieke belasting en blootstelling aan biologische agentia (bacteriën en virussen).
Iedere werknemer heeft te maken met lichamelijke belasting. Bijvoorbeeld bij het verplaatsen van producten (tillen, dragen, duwen, trekken). Dan worden de spieren en gewrichten in rug, schouders en armen zo intensief, lang of vaak gebruikt dat lichamelijke overbelasting kan ontstaan.
In de sector Zorg en Welzijn spelen meerdere arbeidsrisico's. Daarvan zijn psychosociale arbeidsbelasting, fysieke belasting en biologische agentia (bacteriën en virussen) de oorzaak van de meeste uitval. Bovendien versterken deze risico's elkaar, waardoor het belangrijk is om ze alledrie aan te pakken.
Bijvoorbeeld door tillen, duwen of repeterende bewegingen. Maar ook langdurig zitten en activiteiten die veel energie kosten en invloed hebben op bijvoorbeeld de spieren, bloedsomloop, ademhaling of stofwisseling kunnen fysieke overbelasting veroorzaken.
Hoe een werknemer zich voelt op de werkvloer, heeft niet alleen invloed op zijn functioneren, maar ook op zijn gezondheid. Als werkomstandigheden, zoals de psychische druk en de omgang met anderen, niet goed zijn, kan er werkstress ontstaan. Ook wel psychosociale arbeidsbelasting (PSA) genoemd.
Arbeidsomstandigheden zijn onder te verdelen in lichamelijke belasting, werkomgeving en psychosociaal belastende factoren. Lichamelijke belasting is bijvoorbeeld het verplaatsen van producten (tillen, dragen, duwen, trekken), veel beeldschermwerk of langdurig zitten.
Maar liefst een derde van het langdurend verzuim heeft een psychische oorzaak. Gaat het om werkgerelateerde zaken, dan heeft psychisch verzuim vooral te maken met psychosociale arbeidsbelasting (PSA). PSA is al jaren een van de belangrijkste arbeidsrisico's.
Een hoge werkdruk kan een bron van stress zijn. Ook de omgang met collega's en klanten kan stress veroorzaken, zeker bij pesterijen, geweld, discriminatie of seksuele intimidatie. Werkdruk, ongewenst gedrag en ingrijpende gebeurtenissen op het werk noemen we psychosociale arbeidsbelasting (PSA).
Het gaat hierbij om arbeidsrisico's die werkstress kunnen veroorzaken, zoals werkdruk, agressie, geweld, (seksuele) intimidatie, pesten en discriminatie. Een andere mogelijke oorzaak is een verstoorde werk-privébalans (bijvoorbeeld door mantel zorg of rouwverwerking).
Wettelijke verplichting PSA-beleid
Binnen het arbeidsomstandighedenbeleid bent u als werkgever wettelijk verplicht aandacht te besteden aan het voorkomen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). De Arbowet noemt hierbij vijf thema's: discriminatie, seksuele intimidatie, agressie, pesten en werkdruk.
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) in de Arbowet
De werkgever is volgens de Arbowet verplicht om beleid te voeren, binnen het algemene arbeidsomstandighedenbeleid, dat erop is gericht om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken als dit een risico vormt binnen de organisatie.
PSA staat voor 'prostaatspecifiek antigeen'. Als het PSA in het bloed verhoogd is, kan dit wijzen op prostaatkanker.
De vertrouwenspersoon: Verzorgt de eerste opvang van werknemers die zijn lastiggevallen en die hulp en advies nodig hebben. Bekijkt of een oplossing in de informele sfeer mogelijk is. Informeert het slachtoffer over andere mogelijkheden, zoals klachtenprocedures.
Werkdruk kan leiden tot stress en ziekteverzuim en uiteindelijk tot langdurige uitval en mogelijk zelfs arbeidsongeschiktheid. Werknemers die langdurig te maken hebben met te hoge werkdruk raken niet alleen gestrest, maar ook gedemotiveerd. Als zij uitvallen, is de stap terug naar werk extra moeilijk.
Arbeidsomstandigheden zijn alle tastbare en niet tastbare factoren die betrekking hebben op de arbeid in dienst van een werkgever. Het begrip heeft zowel betrekking op de fysieke werkomgeving als op de psycho- sociale relaties met leidinggevenden, collega's en derden.
Fysieke belasting is: lichamelijke inspanning. Bijvoorbeeld tillen, dragen, duwen, trekken. De spieren en gewrichten in rug, schouders en armen worden dan zo regelmatig gebruikt dat fysieke overbelasting kan ontstaan.
Fysieke belasting is de belasting die je ondervindt tijdens lichamelijke arbeid. Bijvoorbeeld bij het tillen of verplaatsen van cliënten of het duwen en trekken aan hulpmiddelen.
Wist jij dat 2 op de 5 werknemers in Nederland te maken heeft met lichamelijk belastend werk? Denk aan te zwaar tillen, veel bukken of aan de lopende band dezelfde beweging maken. In totaal lijden 424.000 werknemers daardoor aan een beroepsziekte aan hun rug, arm, nek, schouder, knie of heup.
Werkgever en werknemer kunnen samen de kans op klachten verkleinen door het nemen van een aantal maatregelen, zoals: Gebruikmaken van hulpmiddelen en niet onnodig bukken of tillen. Niet teveel ineens tillen, vraag collega's om hulp bij zware en grote voorwerpen.