Agro-grondstoffen, energie en transport waren fors in prijs gestegen. Die kosteninflatie kregen ze op dat moment slechts beperkt doorgerekend aan afnemers zoals supermarkten. En dan begint de oorlog en zie je dat heel veel grondstoffen zoals graan, maïs, maar ook kunstmest en zonnebloemolie nog duurder worden.
Niet alleen olie, gas en graan worden veel duurder door de oorlog in Oekraïne. De prijzen van batterijen, chips en bouwmaterialen kunnen ook gaan stijgen.
We betalen fors meer voor ons eten. Uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat vooral de prijzen van vlees en vis afgelopen maand flink omhoog zijn geschoten.
De grootste prijsstijgingen vind je in het pasta-, brood- en zuivelschap. Chocolade, bananen en schoonmaakartikelen worden nauwelijks tot niet duurder. Dat we nu meer betalen voor onze boodschappen, komt volgens de onderzoeker mede door de oorlog in Oekraïne. Ook graan- en arbeidstekorten spelen een rol.
Er wordt onder meer kerosine, benzine en producten voor de chemische industrie mee gemaakt. Hoewel het voor Europa mogelijk is om ruwe olie uit andere landen te halen, zal ook de olieprijs verder stijgen als de oorlog in Oekraïne voortduurt.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
De prijzen van A-merken in de supermarkt stegen in een jaar tijd harder dan die van huismerken. De prijzen van A-merken gingen 10% omhoog, die van huismerken 7%. Dat blijkt uit de meest recente prijspeiling van de Consumentenbond. Vooral tussen december 2021 en maart 2022 stegen de prijzen hard.
Chocola, bananen, appels en schoonmaakmiddelen werden maar een beetje duurder. Dat concludeert marktonderzoeker GfK dat de prijzen bijhield van 55 producten in negen verschillende supermarktketens in de periode september 2021-juli 2022.
Maar welke producten zijn het meest gestegen in prijs? Vooral mosterd, spaghetti, wc- en keukenpapier, zo blijkt. Test Aankoop vergeleek vorige maand de prijzen van zo'n 3.000 producten uit de supermarkten van Albert Heijn, Aldi, Carrefour, Colruyt, Cora, Delhaize en Lidl met de prijzen van augustus vorig jaar.
Goedkoopste supermarkt 2022
Dat was volgens onderzoek van het televisieprogramma Kassa jarenlang het geval. In 2022 is er een andere winnaar. Jumbo blijkt dit jaar de goedkoopste supermarkt te zijn. Op de tweede plek is Plus geëindigd.
Zelf noodrantsoen samenstellen
Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis. Voordeel van zo'n noodrantsoen is dat je er voedzame maaltijden mee kunt samenstellen die vrij goed smaken en bij je voorkeur passen.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Hieronder vallen koffie, olieproducten als soja, palm- en zonnebloemolie. Maar ook granen, en veevoer voor de zuivel- en vleesindustrie.
Vooral producten die veel energie kosten om te produceren worden duurder. Ook stijgen de prijzen van veel producten waarvan Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland een belangrijke producent zijn. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, gas, graan, hout, nikkel, palladium, aluminium.
Prijzen gaan op alle fronten omhoog: grondstoffen, verpakkingen, transport, energie en arbeid zijn duurder geworden. Dat heeft een domino-effect op de voedselprijzen." Prijsstijgingen komen onder andere doordat de kosten fors zijn gestegen. Ook boodschappenbezorger Picnic zegt dat de prijzen enorm fluctueren.
Bij het inkopen doen zullen consumenten vooral merken dat de prijzen van vlees, melk, kaas en eieren met ruim 15 procent zijn gestegen. Dit komt onder andere doordat de veevoederprijzen omhoogschieten sinds de oorlog in Oekraïne, waar normaal veel maïs vandaan komt. Die prijsstijging is nu ook in de supermarkt te zien.
De verschillen zijn klein, maar Lidl is de goedkoopste supermarkt als het om huismerken gaat. Aldi en Lidl hebben traditiegetrouw de goedkoopste huismerken, maar nu staat Lidl alleen aan kop. Aldi wordt ook nipt ingehaald door Dirk en Vomar en zakt naar plek vier. Dat stelt de Consumentenbond na een prijspeiling.
Volgens de consumentenbond is de Jumbo inderdaad de goedkoopste supermarkt van Nederland. De consumentenbond kijkt in haar onderzoek naar de prijs van de 110 meest gekochte A-merken.
Vooral luxe producten in de bonus
Albert Heijn is met de (sinds begin dit jaar helaas in de ban gedane) Hamsterweken een soort pionier geweest met grote kortingen. Helaas zijn het vaak wel luxe producten waarop deze grote kortingen worden gegeven. Veel mensen zullen ook zeggen onnodige en ongezonde producten.
Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Nederland importeerde vorig jaar ter waarde van 18,4 miljard euro aan goederen uit Rusland. Het ging voornamelijk (87 procent) om olie, maar we haalden ook nikkel en koper uit het land. Uit Oekraïne importeerden we voor het eerst voor een bedrag van meer dan 2 miljard euro, het ging vooral om maïs en zonnebloemolie.
Vorig jaar importeerde Nederland voor €641 miljoen aan ruwe zonnebloemolie. Daarmee is ons land binnen de Europese Unie de grootste zonnebloemolie-importeur, voor Spanje (€616 miljoen) en Italië (€553 miljoen), meldt het CBS. Van al die zonnebloemolie haalde Nederland 84% uit Oekraïne.