GROENTE KRUIDEN EN OF SPECERIJEN AARDAPPELEN; Basilicum, bieslook, koriander, nootmuskaat, paprika, rozemarijn, selderij. ANDIJVIE; Bieslook, citroenmelisse, dragon, mosterd, nootmuskaat, peper, selderij, uien. ASPERGES; Bonenkruid, dille, kerrie, nootmuskaat. AUBERGINES; Basilicum, kervel, salie, rozemarijn.
Over het algemeen geldt dat gedroogde kruiden mee moeten koken om de smaak af te kunnen geven, verse kruiden moeten juist niet meekoken. Uitzonderingen daarop zijn o.a. venkel, dille, rozemarijn en laurier. Gedroogde kruiden zijn vaak sterker, dus moet je daar minder van nemen.
Kruiden met zachte blaadjes zoals peterselie, bieslook, koriander, dragon, dille en basilicum geven snel hun smaak af en kun je het beste op het eind van het kookproces toevoegen of vlak voor het opdienen. Te lang verhitten of meekoken leidt bij deze zacht-bladerige kruiden tot smaakverlies.
Bij verse basilicum bestaat bij meekoken echter het gevaar dat deze zijn smaak verliest, deze moet dus pas op het laatste moment worden toegevoegd. Verse blaadjes basilicum kun je het makkelijkste in kleine stukjes snijden door eerst de blaadjes bij elkaar te doen en op te rollen.
Voeg de blaadjes kort voor het serveren aan het gerecht toe. Kook ze niet mee, want het aroma verdwijnt dan en de smaak kan zelfs bitter worden.
Harde en zachte stelen
De zachte stelen zijn allemaal eetbaar. Ze hebben dezelfde smaak als de blaadjes van het kruid. Kruiden met een zachte, eetbare, steel zijn bijvoorbeeld bieslook, dille, peterselie, basilicum en koriander.
Lavas is een veelzijdige smaakmaker. De verse bladeren verfijnen soepen, sauzen of salades. Het maggikruid kan een waardevolle bijdrage leveren aan een gezond (plantaardig) dieet, omdat door de intense kruidenkracht je veel minder of zelfs helemaal geen zout hoeft te gebruiken om het gerecht op smaak te brengen.
Basilicum kan eigenlijk slechts tegen langer warm maken. Daardoor wordt de smaak van het kruid vrij bitter. Er wordt dan ook aangeraden om het kruid pas tegen het einde van de bereiding toe te voegen, dat is zoveel lekkerder. Basilicum kun je het beste gewoon rauw gebruiken.
De smaak van van het kruid rozemarijn is mild, maar snel overheersend. Het is een oud keukenkruid, dat vooral in Italiaanse gerechten goed past. Het smaakt lekker in vleesgerechten (zoals varkens- en lamsvlees), groenten, soepen en salades. Het kruid is ook zeer geschikt bij schelp- en schaaldieren.
Basilicum is een echt tomatenkruid, maar het past ook uitstekend bij knoflook, uien, pastagerechten en salades. Ook gestoofde groenten zoals courgetten of aubergines smaken heerlijk met wat basilicum. Je mag basilicum laten meekoken: het kruid wint zelfs nog aan smaak.
Gebruik en toepassing van basilicum
Het past goed bij knoflook, tomaten- en groentegerechten (zoals aubergines) en Italiaanse gerechten. Het kruid geeft smaak aan pesto, olie en azijn. Verder is het onderdeel van het kruidenmengsel Provençaalse kruiden. De bladeren van citroenbasilicum passen goed in sauzen en bij kip.
Woekerende kruiden als bijvoorbeeld munt, citroenmelisse of lievevrouwebedstro kunt u in een ingegraven pot of in een bak planten om de wortels in toom te houden. Zorg wel voor afvoergaten in de bodem. Snoei dode of lelijke scheuten vlak boven de grond af en knip ook al te hard groeiende houtige takken terug.
Aanplanten kun je zowel in de volle grond doen als in een pot. Let er wel op dat rozemarijn een beschutte plaats, met het liefst veel zon, nodig heeft om goed te kunnen groeien en bloeien. Als grondsoort is droge en goed doorlatende grond het beste. De bloeiperiode van de plant is van maart tot en met mei.
De smaak en geur van de plant gedijt het beste als de plant een paar uur per dag (min. 4-6 uur) zon krijgt zonder de plant daar steeds voor te hoeven verplaatsen. De afgeknipte blaadjes basilicum bewaar je het best in een droog keukenpapiertje in de koelkast.
De plant is ook wel bekend onder de naam maggiplant, omdat de sterke geur ervan doet denken aan het maggi-aroma, Lavas is echter geen ingrediënt van het originele recept van Maggi. Lavas is een kruidachtige plant die afkomstig is uit Zuid-Europa.
De wortel van lavas verwerkt men daarnaast rauw in salades en in zure conserven. Verder kun je de zaden prima culinair gebruiken. Verkruimel ze door brood en pasteien of bestrooi brood met hele zaden. Strooi ze verder bijvoorbeeld eens over de salade, aardappelpuree of rijst.
Lavas als blad is zowel rauw als gekookt te gebruiken in:
· Lavas mag al vroeg in een gerecht worden toegevoegd. Als het wordt meegekookt geeft het veel meer smaak af.
De zachte stelen zijn allemaal eetbaar en hebben vrijwel dezelfde smaak als de blaadjes. Denk hierbij aan basilicum, bieslook, dille, koriander en peterselie. Kruiden met harde of stevige stelen zijn bijvoorbeeld munt, oregano, rozemarijn, salie en tijm. Hiervan kun je beter alleen de blaadjes gebruiken.
Peterselie blijkt een heel gezond kruid te zijn dat boordevol vitaminen en mineralen zit. Zo bevat peterselie veel vitamine C , E en K, bètacaroteen, foliumzuur en de mineralen ijzer, silicium en calcium. Dertig gram peterselie blijkt al onze dagelijkse behoefte aan vitamine C te dekken.
Koriander zit boordevol vitamines, mineralen en vezels. Zo is het rijk aan vitamine C, een vitamine die onder andere bijdraagt aan een goede weerstand en je lichaam door zijn functie als antioxidant helpt beschermen tegen oxidatieve schade. Ook bevat koriander veel bètacaroteen.
Gebruik en toepassing van peterselie
Men doet de blaadjes en stengels (zowel vers als gedroogd) in salades en pikante gerechten. Het blad maakt onderdeel uit van het klassieke bouquet garni. Verder kun je het in allerlei denkbare vlees- en visgerechten, bij groentes, zuivel, eieren en in sauzen gebruiken.
Eigenlijk zou je elke dag wat peterselie kunnen eten, omdat het zo rijk is aan voedingsstoffen. Als je een flinke bos koopt kun je elke dag wat fijnhakken voor over je salade, door je groene smoothie, over groente gestrooid, als pesto of door je soep.
Peterselie kun je prima vervangen door salie. Dit kruid is iets minder bekend maar bevat veel meer vitamine K dan peterselie en het is goed voor je geheugen. Gebruik salie het liefst in warme gerechten zodat alle vitamines vrijkomen.