In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
Het materiaal is tot 1994 veel gebruikt in gebouwen en woningen, vooral na de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1 juli 1993 is de verkoop en het beroepsmatig toepassen van asbest verboden. Heb je een woning die gebouwd is na 1993, dan is de kans klein dat je asbesthoudende materialen tegenkomt.
Hoe weet je of er asbest in je huis zit? Asbesthoudende producten hebben een verzelachtige structuur, die te zien is op breukvlakken en bij beschadiging van het materiaal. Een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf kan vaststellen of er asbest in je huis zit. Dit kost al snel €650 tot €1500.
De NOS onderzocht 122 willekeurige woningcorporaties. Het is de eerste keer dat in kaart is gebracht hoeveel sociale huurwoningen asbest bevatten. Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen.
Hoe herken je asbest in pleisterwerk
Zie je een bruine laag in je pleisterwerk of stucwerk dan is de kans reëel dat er asbest in je stucwerk verwerkt is. Is de pleisterlaag aangebracht tussen de jaren 1960 en 1980 is de kans reëel dat het asbest bevat.
In de meeste koopovereenkomsten van woningen zal een bepaling opgenomen zijn over de eventuele aanwezigheid van asbest. Door middel van die bepaling kan de verkoper aangeven dat hij niet weet of er asbest in de woning is verwerkt. De verkoper kan daarmee zijn aansprakelijkheid echter niet onbeperkt uitsluiten.
Asbest in huis
Het kan zijn dat dat nog in je huis zit. Als je asbest beschadigt, komen er vezels in de lucht. Als je die vezels inademt kun je daar kanker van krijgen. Hoe meer vezels je inademt, hoe groter de kans dat dat ook echt gebeurt.
Asbestvezels kunnen enige tijd in de lucht blijven zweven. Na verloop van tijd zakken de vezels naar beneden, maar kunnen daarna ook weer opdwarrelen.
Zolang asbest goed in ander materiaal vastzit, is er niet veel aan de hand en kun je het rustig laten zitten. Maar als je erin gaat breken, boren of zagen, komen er kankerverwekkende vezels vrij. Vooral in huis is dat onwenselijk: het asbest kan daar lang aanwezig blijven waardoor het risico op inademen groot is.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
Het verwijderen van asbest zonder sloopmelding is een overtreding. U riskeert een boete van € 1.000,00. Twee werkdagen voorgaande aan de feitelijk start van de werkzaamheden moet u de ODMH hiervan in kennis gesteld hebben. Het niet of te laat in kennis stellen is een overtreding.
Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
Door het inademen van losse asbestvezels kan na lange tijd longkanker, longvlies-, of buikvlieskanker ontstaan. Asbest bestaat uit heel kleine vezeltjes die niet zichtbaar zijn met het blote oog. Door het inademen van losse asbestvezels kan na lange tijd longkanker, longvlies-, of buikvlieskanker ontstaan.
De meest voorkomende plek waar asbest aanwezig kan zijn is het dak. Denk hierbij aan golfplaten, dakleien en dakgoten. In de meeste gevallen werd asbest toegevoegd voor extra isolatie. Rondom oude leidingen komt asbest ook geregeld voor.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies. Verder is er in de meeste gevallen sprake van een algeheel gevoel van onbehagen.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Op dit moment is er geen verplichting aanwezig om bestaand asbest te verwijderen. Als er op dit moment ergens asbest aanwezig is, is de kans heel groot dat je dit voorlopig mag laten zitten. Echter zijn daken met asbest erin verwerkt vanaf 2024 verboden.
Is er meldingsplicht voor asbest? Ja, als verkoper bent u verplicht om het kenbaar te maken. Anders kan de koper de verkoper later aanspreken voor een verborgen gebrek. Na de melding is het aan de potentiële koper om uit te laten zoeken wat voor soort asbest het is en wat het kost om het asbest te verwijderen.
De eigenaar van het asbest (of voor hem het saneringsbedrijf) moet de asbestsanering van te voren melden bij de gemeente. Daarnaast moet een asbestverwijderingsbedrijf de sanering ook melden bij de ISZW en zijn certificerende instelling. De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen.
Het kan tientallen jaren duren voor er gezondheidsklachten zijn. Maar het kan uiteindelijk mesothelioom (kanker in longvlies of buikvlies), longkanker, stoflongen (asbestose), strottenhoofdkanker en eierstokkanker veroorzaken. Daarom is het gebruik van asbest in nieuwe producten sinds 1993 verboden.