De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.
Rechter: onderzoekt de aard van het conflict, doet uitspraak over de kwestie en bepaalt de strafmaat.
§2: grondbeginselen van de rechtsstaat
Grondbeginselen van een rechtsstaat: Burgerrechten: overheid moet zich aan de wet houden; burgers hebben rechten. Grondrechten: staan in de grondwet. De overheid mag geen wetten maken tégen de grondwet in.
Beginselen van de rechtsstaat
Het rechtszekerheidsbeginsel (zaak C-212 tot 217/80, punt 10) Het verbod van willekeur (zaak C-46/87 en 277/88, punt 19) Het beginsel van de scheiding der machten (zaak C-477/16, punt 36; zaak C-452/16, punt 35; en zaak C-279/09, punt 58).
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Om het vertrouwen van Nederlanders in de rechtspraak hoog te houden, moet de rechtspraak eerlijk, modern, deskundig, begrijpelijk en toegankelijk zijn.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De officier van justitie geeft informatie over spreekrecht en de mogelijkheden om een schadevergoeding te eisen van de verdachte. Je kunt ook zelf vragen stellen aan de officier van justitie. Bijvoorbeeld over het onderzoek van de politie en het dossier van je strafzaak.
Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
Een rechtsstaat is een staat waarin vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burger heel belangrijk zijn. Bovendien geniet de burger bescherming van zijn rechten en vrijheden, tegen medeburgers én tegen de overheid.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
Geen persoonlijke mening. Een rechter schakelt zijn persoonlijke meningen altijd uit tijdens een rechtszaak. Hij kijkt puur naar de feiten, de wet en omstandigheden. Wat hij als privépersoon denkt, doet niet ter zake.
Welke uitspraken kan de Hoge Raad doen? De Hoge Raad kan het cassatieberoep verwerpen of de bestreden uitspraak vernietigen. Na vernietiging volgt meestal verwijzing van de zaak naar de feitenrechter om opnieuw berecht te worden. Soms kan de Hoge Raad de zaak ook zelf afdoen.
Een rechter kan schriftelijk of mondeling uitspraak doen. De uitspraak wordt schriftelijk vastgelegd en ondertekend door de rechter(s) (bij zaken bij de politierechter volgt alleen een aantekening van de mondelinge uitspraak).
Voorbeelden waaraan men hierbij kan denken zijn bijvoorbeeld een procedure tegen het intrekken van een drank- en horecavergunning of een procedure tegen het weigeren van een bijstandsuitkering. Een voorlopige voorziening kan overigens ook het verlenen van een voorlopige vergunning betreffen.
Als belangrijkste algemene beginselen van behoorlijk bestuur kunnen worden genoemd: het zorgvuldigheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel, het fair play beginsel, het rechtszekerheidsbeginsel, het vertrouwensbeginsel, het gelijkheidsbeginsel.
Scheiding der machten (trias politica)
In een rechtsstaat zijn de belangrijkste overheidstaken verdeeld over 3 machten: Wetgevende macht: regels maken. Uitvoerende macht: regels uitvoeren. Rechterlijke macht: beslissen bij conflicten over de regels.