ADHD en bipolaire stoornis kunnen erg lijken op borderline, soms wordt de diagnose dan ook verkeerd gesteld. Verder kan borderline nog (ernstige) lichamelijke gevolgen hebben door het middelenmisbruik, het roekeloze rijgedrag, de vele wisselende seksuele contacten, vormen van automutilatie en suïcidaliteit.
Iemand met Borderline reageert vaak impulsief en dat kan leiden tot negatieve gevolgen zoals geldverspilling, alcohol- en drugsmisbruik, instabiele (seksuele) contacten of eetbuien. Ook kan het zijn dat iemand met BPS zichzelf snijdt of op een andere manier beschadigt.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
hebben een grote angst voor afwijzing, zijn explosief, hebben een slecht zelfbeeld, bedenken verhalen en scenario's in hun hoofd die niet overeenkomen met de werkelijkheid, kunnen liegen en manipuleren, kunnen anderen adoreren (en daarna weer intens haten), kunnen iemand claimen en veel druk op een relatie zetten.
“Borderline gaat voor de meeste mensen weer over. Na 2 jaar voldoet 35% van de klinische populatie niet meer aan de diagnostische criteria voor een borderline persoonlijkheidsstoornis. Na 6 jaar is dat 69% en na 10 jaar is 90% van de lijders 'beter'”. Maar dat 'beter' zijn is wel betrekkelijk.
Hoe sterk en hoe vaak dat wisselt, hangt af van hoe erg u er last van heeft. Net als bij andere stoornissen zijn er mensen met een milde of met een ernstige vorm. Gelukkig gaat het met de meeste patiënten na een tijd veel beter. Mensen leren beter met hun beperkingen om te gaan.
Manipulatie wordt gebruikt om toch haar/zijn zin te krijgen. Een voorbeeld daarvan is het verwijt: 'Als je dit niet voor me over hebt (of kunt doen), wat stelt onze vriendschap dan nog voor?' Die manipulatie en wisselende stemmingen zijn er vaak de oorzaak van dat relaties niet lang standhouden.
Een gevaarlijk verschijnsel van borderline zijn de suïcidale gedachten die mensen met deze persoonlijkheidsstoornis kunnen hebben. In ongeveer 75% van de gevallen blijft het niet bij gedachten en onderneemt men daadwerkelijk een zelfmoordpoging. Ook automutilatie komt vaak voor bij mensen met borderline.
In relaties verbreken ze vaak de relatie met een partner die redelijk stabiel en betrouwbaar is, omdat deze als 'te saai' ervaren wordt. Zo blijft het patroon van instabiliteit in stand.
Er is geen speciaal geneesmiddel tegen borderline. Vaak krijg je medicijnen voor andere stoornissen. Die werken tegen sommige symptomen van borderline. Denk aan antipsychotica en antidepressiva.
Als je met iemand met borderline probeert te praten; vertel dan je verhaal in ik-vorm en betrek het verhaal op jezelf om te voorkomen dat je in een verwijtende sfeer komt. Probeer discussie te voorkomen. Als dat niet lukt, stap er dan zelf uit en benoem dit ook. Laat iemand zelf fouten maken en de verantwoording nemen.
Als je borderline hebt, dan kan het zijn dat je doet wat er in je opkomt. Je zoekt spanningen op door nieuwe relaties aan te gaan of door te zoeken naar ander werk. Het kan ook zijn dat je impulsief omgaat met seks, alcohol en/ of drugs, eetbuien en het onverantwoord uitgeven van geld.
Borderline wordt veroorzaakt door een combinatie van biologische, psychische en sociale factoren. De belangrijkste biologische factor is aanleg. Impulsief gedrag, heftige emoties en stemmingswisselingen kunnen in aanleg aanwezig zijn. Dit heeft te maken met de verwerking van prikkels in de hersenen.
Wanneer je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, voel je je vaak niet in balans, maar erg instabiel en kan je (ook voor jezelf) soms onvoorspelbaar reageren. Je voelt je vaak snel afgewezen en bent bang om door mensen die belangrijk voor jou zijn in de steek gelaten te worden.
Van jongeren met borderline is bekend dat ze zich vaak heel boos voelen, of juist heel leeg. Ze ervaren de dingen in ieder geval heel intens of hebben te maken met plotselinge stemmingswisselingen. Soms lijkt het verband tussen aanleiding en emotie te ontbreken.
Bij borderline komen behalve de stemmingswisselingen ook nog veel andere symptomen naar boven, die bij een bipolaire stoornis achterwege blijven. Het is niet zo dat één persoon slechts last kan hebben van één van de twee stoornissen. Iemand kan tegelijkertijd zowel borderline als een bipolaire stoornis hebben.
Acht tot tien procent van de personen met een diagnose borderline-persoonlijkheidsstoornis overlijdt door zelfmoord (American Psychiatric Association, 2001; Brickman et al., 2014).
Wanneer iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis op enig moment zelf vader of moeder wordt , komt daar zelfs nog een risicofactor bij. Jong ouderschap is tenslotte een stressvolle periode die het mentaliserend vermogen van mensen onder druk zet: ze krijgen een nieuwe rol.
“Mensen met borderline hebben geen vertrouwen in anderen, en evenmin in henzelf. Ze zijn heel slecht in 'mentaliseren': nadenken over gevoelens, overtuigingen en gedachten. Overtuigingen zijn bij hen daardoor heel rigide.
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) zijn vaker werkloos en verzuimen vaker op het werk. Werknemers met symptomen van BPS ervaren minder vaak beslissingsbevoegdheid, minder baanzekerheid en minder steun van collega's.
Stemmingsstabilisatoren (valproïnezuur, lamotrigine, topiramaat) zijn effectief tegen overmatige boosheid en impulsief-agressief gedrag bij borderline. Deze middelen worden normaal gesproken voorgeschreven bij epilepsie of bipolaire stoornis.
Mensen met borderline zijn als mensen met een verbrande huid: de lichtste emotionele aanraking of beweging doet ondraaglijk pijn. Hierdoor komen bepaalde dingen harder binnen dan bij mensen zonder een borderline persoonlijkheidsstoornis.
Zeker wanneer ze boos zijn kunnen ze impulsief dingen zeggen en doen waar ze korte tijd later al weer spijt van hebben en waarvoor ze zichzelf vreselijk op de kop kunnen geven. Ook daarin zijn ze vaak grenzeloos. De borderliner heeft een neiging tot zelfbeschadiging en dreigt vaak met zelfmoord.