Wanneer er in een bakrecept boter staat bedoelen we eigenlijk altijd ongezouten roomboter. Bakken met margarine kan ook, maar beïnvloedt bij veel recepten de textuur en smaak van het resultaat. Ga jij voor een extra romige smaak? Bak dan met biologische grasboter.
Geklaarde boter
Deze boter is gesmolten, waardoor de vaste bestanddelen, zoals zouten en eiwitten, eruit zijn gehaald. Ook water wordt hierdoor onttrokken aan de boter. Na dit proces is de boter veel beter bestand tegen hogere temperaturen en kun je het gebruiken om mee te bakken of braden.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Wanneer je kiest voor boter, gebruik dan roomboter en geen margarine. Deze laatste bevat vaak toevoegingen en vocht. Als olie kun je kiezen voor zonnebloemolie, deze heeft een neutrale smaak of je kiest voor olie met een smaak zoals (goede) olijfolie, amandelolie of andere olie met een smaak.
Uit de test van de Consumentenbond blijkt dat Albert Heijn Bakken & braden de gezondste keuze voor een bak- en braadproduct is. Dit product bevat 98% olie; raapzaadolie aangevuld met zonnebloemolie en daarnaast hulpstoffen als karnemelkpoeder om vlees en jus bruin te kleuren.
Volgens hoogleraar Levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel (Wageningen University & Research) kun je het best met olie bakken en braden. "In oliën zitten onverzadigde vetten. Die zijn beter dan de verzadigde, die in boter en andere harde vetten zitten.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Dat verzadigde vetten in roomboter gezond zijn blijkt uit onderzoek; ze kunnen bijdragen aan sterke botten, een gezonde lever- en longfunctie en een sterk afweersysteem. Ook de onverzadigde vetten maken roomboter gezond. Deze geven je snel een vol gevoel en verhogen de vetverbranding.
Zowel een zachtere als een harde margarine kan goed werken in een bakrecept, maar hebben wel een ander uitwerking. Kies nooit voor halvarine, dit is alleen geschikt om mee te smeren en niet om mee te bakken. Een goed recept schrijft je de juiste margarine voor, dus als je die richtlijn volgt komt het helemaal goed.
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Soms staat er grasboter op de verpakking. Grasboter is gemaakt van melk uit de periode dat de koeien in de wei lopen en vers gras eten.
Olijfolie versus boter
Olijfolie is niet beter voor de lijn dan boter, maar wel beter voor de gezondheid. Oliën hebben namelijk als voordeel dat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten. Die zijn goed voor je cholesterol: ze houden het slechte LDL-cholesterol laag en helpen zo hart- en vaatziekten voorkomen.
Het eten van roomboter hangt samen met een verkleind risico op obesitas, diabetes en hartproblemen. Margarine bevat iets minder calorieën dan roomboter. Bovendien is margarine volledig plantaardig, wat een reden zou kunnen zijn om voor margarine te kiezen. Margarine bevat daarbij minder verzadigd vet dan roomboter.
Ons advies: Gebruik roomboter of kokosolie. Becel mag dan misschien de cholesterol verlagen, maar wij kiezen liever voor een holistische aanpak. Sporten, gezond eten en niet roken is een veel effectievere manier om het hart en de bloedvaten gezond te houden en de risico's op vasculaire ziekten te verlagen.
Bak-en braadboter bevat 97 % vet en bijna geen water. Er is een eiwitrijk weipoeder aan toegevoegd , dat het bruin worden bevordert en lecthine, dat het spatten van de boter vermindert. Deze boter bevat ook smaakstoffen waardoor je een lekkere jus krijgt. Margarine is neutraal van smaak.
Hoe komt het dat Croma mijn stukje vlees zo lekker maakt? Croma is speciaal ontwikkeld voor de bereiding van vlees en kip. Het schroeit het vlees direct dicht waardoor het lekker mals blijft. Daarnaast geeft het vlees een mooie bruine kleur en een heerlijke geur en smaak.
Wat in de volksmond 'bakboter' of 'braadboter' heet is meestal een verwijzing naar een margarine. Helaas worden twee termen te vaak op een hoopje gegooid … Boter is de term die enkel gebruikt mag worden voor hoeveboter of melkerijboter (of 'roomboter' in Nederland). Dit product is gemaakt van vetten uit koemelk.
Bakken en braden zijn gelijkaardige kooktechnieken, maar braden duurt langer, gebeurt op lagere temperatuur en meestal in een afgesloten pot; terwijl bakken minder lang duurt, op hogere temperatuur gebeurt en zonder deksel. Beide technieken kunnen gebruikt worden op open vuur en in een oven.
Margarine bevat minimaal 80% en maximaal 90% vet. Dit is ongeveer vergelijkbaar met boter, dat voor minimaal 82 % uit vet bestaat. Hierdoor kan je over het algemeen in bakrecepten dus zonder probleem de boter vervangen door margarine.
De eiwitbestanddelen en water in boter zorgen er nl voor dat boter beperkt houdbaar is en na een tijdje ranzig gaat smaken. Dit vet is ook goed bestand tegen hoge verhitting. Dus bak hierin je vlees, vis of wat dan ook. Je kunt eventueel ook nog wat olijfolie toevoegen, want dan kan het mengsel nog hoger verhit worden.
Lurpak® is een roomboter die wordt gemaakt van verse volle melk. Het meest waardevolle en smaakvolle onderdeel van de melk, de room, wordt eerst een aantal uren gerijpt, voordat deze wordt gebruikt om boter van te karnen.
Kies daarom voor halvarine, margarine of vloeibare boter. Deze botersoorten bevatten in verhouding meer onverzadigde vetzuren en minder verzadigde vetzuren dan roomboter, kokosvet, harde margarine of bak- en braadvet uit een pakje.
Nee, het Voedingscentrum adviseert roomboter te vervangen door halvarine, margarine of oliën. 'Roomboter bevat vooral verzadigd vet. Dit vet staat erom bekend niet goed te zijn voor de gezondheid.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken. Volgens onderzoekers kan geoxideerde zonnebloemolie op de lange termijn leiden tot neurodegeneratieve ziekten. Geraffineerde zonnebloemolie bevat naast omega 6 geen micronutriënten, waardoor het lege calorieën zijn.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.