Onder invloed van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen zijn veel ambachten verdwenen, zoals de letterzetter, kolenboer en schooltandarts. Meer recentelijk zien we steeds minder kassières, taxichauffeurs en postbodes.
De grootste nood is er in de ICT, zorg en bouw. Voor functies als applicatiebeheerder, gespecialiseerd verpleegkundige en werkvoorbereider zijn nauwelijks mensen te vinden. Dus wie op zo'n functie solliciteert, heeft grote kans direct een baan te vinden. In 2019 is logistiek medewerker de meest aangeboden functie.
Voorbeelden van verdwijnende banen: horlogemakers (wordt software), reisagenten, aandelenhandel, kledingproductie, webbouwers, statistici, chemici. Banen voor hoger opgeleiden gaan eraan door toepassing van AI die juist wat laag-complexe taken zal overnemen op hbo-niveau.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan. Ook is er door de pandemie een sterke (tijdelijke) groei in de vraag naar specifiek personeel als testers, klantenservicemedewerkers en bezorgers.
Sommige beroepen bieden voldoende tot goede kans op werk, de zogeheten kansberoepen. Sommige beroepen bieden een zeer goede kans op werk, omdat er weinig geschikte kandidaten zijn voor bepaalde vacatures, dit zijn krapteberoepen ofwel beroepen met moeilijk vervulbare vacatures.
Naast de coronaberoepen die nu hot zijn, bieden ICT en techniek nog steeds structureel meer vacatures dan andere vakgebieden. Ook in de bouw, onderwijs, analyse & onderzoek en zorg is blijvend veel vraag naar personeel.
Zombiebanen zijn de banen die in hun huidige vorm in de toekomst overbodig worden. Alleen al in Nederland zouden er volgens PwC 1,6 miljoen zombiebanen zijn. Door structurele veranderingen in de economie, zoals automatisering en robotisering, zullen deze banen verdwijnen.
Carrièreswitch op latere leeftijd: de mogelijkheden
In principe heb je de volgende opties: Thuisstudie. Hierbij volg je een online thuisstudie, meestal in de avonden, om een mbo- of hbo-diploma te behalen. Er zijn volop thuisstudies om uit te kiezen en het is handig voor wanneer je nog fulltime werkt.
Met de studies accountancy en econometrie heb je de beste carrièrevooruitzichten, blijkt uit onderzoek van het UWV naar de arbeidspositie van universitair geschoolden. Een minder zekere toekomst hebben studenten archeologie en letterkunde.
Uit cijfers van het UWV blijkt dat er vooral veel openstaande vacatures zijn voor technische beroepen. In september waren dat meer dan 70.000 vacatures. Er is vooral veel vraag naar machinemonteurs, productiemedewerkers, operators en elektromonteurs.
De horeca kampt met een groot personeelstekort. En dat is niet alleen een Nederlands probleem, ook werkgevers in andere (vakantie-)landen in Europa zijn driftig op zoek naar personeel. Eerst de situatie in Nederland: de arbeidsmarkt is krapper dan ooit en de horeca is de sector waar de meeste vacatures te vinden zijn.
Sociale, ondernemende en artistieke beroepen het aantrekkelijkst. Op zoek naar een date zijn voor zowel mannen als vrouwen leraren, advocaten, journalisten, verplegers, fotomodellen, stewards of stewardessen en personal trainers aantrekkelijke beroepen.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.
Maar welke opleiding biedt dan wel baangarantie? Net als in voorgaande jaren scoorden de hbo-docentenopleidingen natuur- en scheikunde het hoogst; liefst 77 procent van de afgestudeerden vindt hiermee binnen een jaar een vaste baan.