Lichamelijke of geestelijke oorzaken zijn onder andere: duizeligheid, slechte mobiliteit, verstoord evenwicht, zichtproblemen, dementie, verkeerd gebruik van medicijnen, psychische verwarring en angst om te vallen.
Oorzaken van vallen
Voetproblemen/schoeisel; Eelt, voetafwijkingen en niet passend schoeisel kunnen het valgevaar doen toenemen. Mobiliteitsproblemen; Dit is een van de grootste risico's bij vallen, door het trainen van spierkracht en balans kun je problemen met lopen en opstaan voorkomen.
De cijfers over vallen bij ouderen liegen er niet om. Dit zijn de feiten uit 2018: Zo'n 108.000 ouderen van 65+ belandden op de spoedeisende hulp door vallen. 628 ouderen kwamen te overlijden door de gevolgen van de val (gemiddeld 13 per dag)
Oorzaken van het vallen
Lichamelijk oorzaken zijn onder andere duizeligheid, bloedarmoede, artrose en zichtproblemen. Een val kan ook veroorzaakt worden door de omgeving, zoals natte vloeren, kleedjes of gebrek aan de juiste hulpmiddelen.
De belangrijkste valrisicofactoren voor thuiswonenden zoals geïdentificeerd in de systematische reviews van de CBO-richtlijn valpreventie uit 2004 en de NICE-richtlijn zijn: mobiliteitsstoornissen (stoornissen in balans, spierkracht en lopen/transfers), een eerdere val, psychofarmaca, polyfarmacie, beperkingen in de ...
Voor alle ouderen is het belangrijk dat ze genoeg drinken en verkoeling krijgen. Maar er zijn ook ouderen die extra risico lopen, zoals cliënten met hartklachten of diabetes. Ook ouderen die met overgewicht kampen zijn extra kwetsbaar.
Als u duizelig, snel uit balans en daardoor bang bent om te vallen neem dan contact op met uw huisarts. Uw huisarts kan onderzoeken welke factoren er mee spelen bij uw valrisico en u gerichte adviezen geven om het valrisico te verkleinen. Een arts kan kijken of er een lichamelijk oorzaak is dat u veel valt.
De meeste mobiliteitsproblemen bij ouderen worden veroorzaakt door aandoeningen aan het bewegingsapparaat, ofwel de botten, spieren en pezen die ervoor zorgen dat iemand kan bewegen. Voorbeelden daarvan zijn reuma, artrose en rugklachten.
Met de korte Valrisicotest stelt een eerstelijns zorgverlener vast of de oudere een verhoogd valrisico heeft. Als er sprake is van een verhoogd valrisico volgt een uitgebreide screening met behulp van de Valanalyse, waaruit op maat adviezen en doorverwijsmogelijkheden voortkomen.
Het is belangrijk om te voorkomen dat u valt. Ongeveer 30 procent van de zelfstandig wonende ouderen boven de 65 jaar en de helft van de verpleeg- en verzorgingshuisbewoners, valt ten minste één keer per jaar. In 40 tot 60 procent van de gevallen leidt een valpartij tot een lichamelijk letsel.
We spreken van valangst als iemand blijvend bang is om te vallen en voor de gevolgen die dit kan hebben voor zijn leven. Iemand vermijdt hierdoor (gewone, dagelijkse) activiteiten die hij wel in staat is te doen.
Welke medicijnen verhogen het valrisico? De belangrijkste groepen valrisicoverhogende medicijnen zijn psychotrope en cardiovasculaire medicijnen. Binnen de psychotrope medicijnen zijn vooral benzodiazepines, antipsychotica en antidepressiva gerelateerd aan een verhoogd valrisico.
Ouderen die op hun hoofd zijn gevallen, hebben ook een grote kans op overlijden. "Dat komt omdat de hersenen bij ouderen gekrompen zijn en er meer vocht om heen zit. De bloedvaatjes tussen schedel en hersenen staan daardoor meer op spanning en kunnen door een val scheuren.
Ouderen hebben vaak de neiging om steeds eerder naar bed te gaan en vaker middagdutjes te doen, bijvoorbeeld doordat ze in hun stoel indommelen. Dit soort slaapgewoontes en een verstoord slaapritme kunnen een belangrijke oorzaak zijn van slaapproblemen.
Bij een valaanval (vaak wordt de Engelse term 'drop attack' gebruikt) valt iemand plotseling op de grond, zonder het bewustzijn te verliezen. Meestal gebeurt het tijdens lopen of staan, zonder enige waarschuwing.
Eet dagelijks veel groenten, fruit en volkorenproducten. Dit verlaagt het risico op chronische ziekten zoals coronaire hartziekten en beroerte. Het eten van deze voedingsmiddelen is ook van belang voor een goede stoelgang. Slik een vitamine D-supplement van 20 microgram per dag voor het behoud van sterke botten.
Alcoholgebruik is steeds gewoner geworden in onze samenleving. Veel ouderen vinden het gezellig en lekker om af en toe een glaasje wijn, een biertje of een jonge jenever te nemen. Er zijn ook ouderen die alcohol drinken om het gevoel van stress, eenzaamheid of depressie te verdrijven.
Veel bewegen en op het gewicht letten is belangrijk. Wie te zwaar is, boekt al met 5% minder gewicht een enorme gezondheidswinst. Ook belangrijk: niet roken en gezond eten. Voor ouderen geldt bovendien: kom elke dag in de buitenlucht, dat zorgt voor de aanmaak van vitamine D en dat is belangrijk voor sterke botten.
Hoofd-hersenletsel, heupfracturen en polsfracturen zijn het meest voorkomende letsel.
Hoe vaak vallen thuiswonende ouderen gemiddeld per jaar? Uit incidentiecijfers blijkt dat 24 tot 40% van de thuiswonende 65-plussers minstens eenmaal per jaar valt, waarvan 21 tot 45% herhaaldelijk. Bovendien verhogen factoren zoals hoge leeftijd en cognitieve stoornissen het valrisico.
Andere cijfers uit 2020: meer dan één op drie ouderen werd na bezoek aan de SEH-afdeling opgenomen in het ziekenhuis (36700 ouderen). 5012 ouderen overleden als gevolg van een val.