In 1907 maakt de Belgisch-Amerikaanse Leo Baekeland het eerste volledig synthetische plastic uit aardolie. Hij vernoemt het naar zichzelf: bakeliet. De nieuwe stof geleidt geen stroom en kan goed tegen hitte.
De eerste kunststof die gebruikt werd was bakeliet (PF). Dit was omstreeks 1908. Bakeliet was ontwikkeld door de Leo Baekeland, een Amerikaanse uitvinder van Belgische afkomst. Het werd gebruikt in de elektrotechniek, in radiokasten en als deurklinken.
Het eerste plastic werd gemaakt in 1839 door een Duitse apotheker. Hij maakte per ongeluk polystyreen. Hij deed nog niks met het plastic dat hij maakte. In 1860 werd het echte plastic uitgevonden dat noemden ze celluloid.
Het lijkt alsof plastic er altijd al is geweest. We zijn er zo aan gewend dat een leven zonder niet eens meer kan. Maar toch is plastic pas in 1950 voor het eerst in massa geproduceerd. ”Van de steentijd, naar de ijzertijd, leven we nu in het plastic tijdperk”.
De Belgische chemicus Leo Baekeland meldde de eerste vorm van volledig synthetische plastic, namelijk bakeliet, door fenol en formaldehyde te gebruiken.
- Great Pacific Garbage Patch: De grootste afvalhoop ter wereld. Ligt in de Grote Oceaan tussen de Amerikaanse westkust en Hawaï. Bestaat uit naar schatting 80 miljoen kilo afval, verspreid over een gebied dat drie keer zo groot is als Frankrijk.
De plasticvervuiling van de oceanen is gekend als de plastic soep, een immens en mondiaal probleem. Inderdaad, immens groot, zelfs zo groot dat er geen exacte cijfers bekend zijn. Momenteel wordt er geschat dat er ca. 100 tot 150 miljoen ton plastic afval in onze oceanen en zeeën ronddrijft.
Plastic heeft een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes, maar het blijft plastic. Dieren kunnen plastic niet verteren, als ze het opeten kunnen ze er dood van gaan. Plastic kan op allerlei manieren in zee belanden.
De plastic soep is gevaarlijk voor al het leven in zee. Dieren eten plastic op of raken erin verstrikt. Dit resulteert in verwondingen of zelfs de dood. Jaarlijks gaan een miljoen zeevogels, 100.000 zeezoogdieren, zeeschildpadden en een ontelbaar aantal vissen dood door plastic afval [1].
In 1997 werd voor 267 diersoorten vastgesteld dat ze of plastic binnenkrijgen of erin verstrikt kunnen raken. In 2015 was dat aantal gestegen tot 557 en in 2020 jaar kwamen Nederlandse onderzoekers uit op 914 mariene soorten. Je kunt je langzamerhand beter afvragen welke soorten geen hinder ondervinden van plastic.
Plastic frisdrankflesje: 5 -10 jaar. Plastic zak: 10 - 20 jaar. Kauwgom: 20 - 25 jaar. Aluminium blikje: tot 1 miljoen jaar.
De verpakking voorkomt 'voedsel' verspilling. Daarnaast zijn de verpakkingen door het plastic materiaal erg licht. Lichter dan papier, karton, glas en blik. Kortom, plastic verpakkingen zijn erg belangrijk en onmisbaar in onze samenleving.
Zoals gezegd, worden de meeste plastics gemaakt uit aardolie, maar er zijn ook plastics die gemaakt worden uit hernieuwbaar materiaal (biobased plastics). En soms is plastic biologisch afbreekbaar, ook wel composteerbaar of biodegradeerbaar genoemd.
Eigenschappen van plastic
Plastic heb je in alle soorten en maten. Je hebt zacht en flexibel plastic en keihard plastic dat zo sterk is dat het nauwelijks onderdoet voor metalen. De gewenste eigenschappen kun je krijgen door het productieproces te beïnvloeden.
Meervoud (zn.): plastics.
Het woord 'plastic' is afkomstig van het het Latijns 'plasticus' en het Griekse 'plastikos' en wordt sinds de zeventiende eeuw gebruikt in de betekenis van 'in staat om te vormen'. De huidige betekenis van plastic als een stof die kan worden omgevormd dateert uit 1905 (oorspronkelijk in de context van tandvormen.
Plastic is wel altijd een kunststof. Er zijn drie soorten kunststof: thermoplasten, thermoharders en elastomeren.
Plastics zijn zogenoemde kunstmatige polymeren. De grondstof van de meeste plastics is aardolie. Met tien kilo aardolie heb je al voldoende voor het maken van zo'n drieduizend Albert Heijn-tasjes. Van ongeveer tien procent van de olie maken we plastic, de rest zetten we om in bijvoorbeeld benzine of stookolie.
De zee vervuilt steeds meer
Het zeewater is op veel plaatsen flink vervuild door bijvoorbeeld pesticiden uit de landbouw, afval uit rioleringen en verloren vistuig uit de visserij. Veel dieren hebben hier last van zoals koralen, zeeschildpadden en walvissen.
De soep wordt heet gegeten, maar niet meer met borden en bestek van wegwerpplastic. Sinds 3 juli 2021 geldt in de EU namelijk een verbod op plastic wegwerpartikelen zoals rietjes, bestek, borden, wattenstaafjes en ballonstokjes.
In 2017 is ongeveer 1.900 kiloton plastic op de markt gebracht in Nederland en is ongeveer 1.650 kiloton plastic afval verwerkt. Van dit afval bestond 512 kiloton uit plastic verpakkingen. Hiervan werd in 2017 ongeveer 243 kiloton plastic gerecycled (47,5%).
Volgens de resultaten zijn China en Indonesië de grootste vervuilers van de oceanen. Een studie uit 2010 in opdracht van The Wall Street Journal wees ook naar China en Indonesië als belangrijkste plasticvervuilers, goed voor meer dan een derde van de plasticafval in de wereldzeeën.
Jaarlijks circa 30 kilo plastic afval per persoon en amper gerecycled - Plastic Soup Foundation.
Het meeste zwerfafval ligt op parkeerplaatsen langs de snelweg. Het schoonst zijn recreatiegebieden en woonwijken. Jongeren gooien vaker wat op straat dan ouderen, en mannen vaker dan vrouwen. Overigens is een groot deel van het zwerfafval het gevolg van onbewust gedrag en slordigheid.