Het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waaronder ook landen als Tunesië, Libië, Marokko en Jemen, behoren tot de regio's waar de minste waterzekerheid in de wereld bestaat.
Er is een watertekort als er minder water is dan nodig. Bijvoorbeeld als er in Nederland weinig regen valt en er ook weinig water via de Rijn en Maas ons land binnenkomt. Ook buiten het droogteseizoen (oktober tot maart) kan er sprake zijn van waterschaarste, maar die kans is minder groot.
Van die vier miljard mensen merkt een groot deel direct de gevolgen van die waterschaarste. Vooral in Mexico, West-VS, Noord- en Zuid-Afrika, Zuid-Europa, Midden-Oosten, India, China en Australië is er regelmatig een direct tekort aan drinkwater of komen industrie en boeren in de problemen.
De landen die in 2040 met een ernstige watertekorten te maken zullen krijgen zijn Bahrein, Israël, Palestina, Spanje en Chili.
Amper 3 op de 10 Congolezen hebben zuiver drinkwater, nochtans is Congo het land met het meeste water in Afrika. Congo bestaat 60 jaar als onafhankelijk land. Een van de grote problemen van vandaag is het tekort aan drinkwater.
De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
Ongeveer 70% van het aardoppervlak is bedekt met water. Maar water bevindt zich ook in de lucht als damp en onder de grond in watervoerende lagen als grondwater. De totale watervoorraad op aarde is 1400 miljoen km3 ( 1 m3 water is gelijk aan 1.000 liter water.)
Er zijn grote voorraden en die worden continu aangevuld. De natuur en landbouw hebben veel water nodig. Vergeleken daarmee is wat we nodig hebben voor drinkwater maar erg weinig. De beschikbaarheid van drinkwater komt dan ook meestal niet in gevaar.
Bij watertekorten kunnen Rijkswaterstaat en de waterschappen het waterpeil tijdelijk verhogen. Bijvoorbeeld door via een gemaal meer water in het gebied te pompen. Hierdoor ontstaan tijdelijke voorraden zoet water. Het waterpeil kan niet onbeperkt worden verhoogd.
Dat is 1.370 liter per dag. Waterschaarste: jaarlijks aanbod per persoon minder dan 1.000 kubieke meter (1 miljoen liter). Dat is 2.740 liter per dag. Waterstress: jaarlijks wateraanbod per persoon minder dan 1.700 kubieke meter (1,7 miljoen liter).
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.
Als we de aarde als één geheel nemen, is er drinkwater tot in de eeuwigheid. Het water dat we drinken, of het nu uit de kraan komt, uit een fles of misschien wel rechtstreeks van de bron, is immers allemaal afkomstig van de neerslag, en er valt oneindig veel meer regen dan de totale mensheid ooit kan drinken.
Veel Europese landen hebben last van droogte. Daardoor komen rivieren en meren droog te staan, mislukt de oogst van boeren en breken op veel plekken natuurbranden uit. Vooral in Spanje, Italië, Frankrijk en ook Roemenië levert de droogte problemen op.
In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
Geen sproeiverbod tuin
Er gaat geen verbod gelden op het sproeien van de tuin of het wassen van de auto. Die zaken gebeuren vaak met kraanwater en daar is geen tekort aan. Dat is er, nu en in de toekomst, voldoende.
'Zoet water' is juist, evenals 'zout water' en 'brak water'. In samenstellingen verdwijnt de spatie: 'zoetwatervis', 'zoetwateraquarium', 'zoetwatermatroos', enz.
De Saoedische landbouw neemt ongeveer 90% van het totale zoetwatergebruik in beslag. Het merendeel van het water is afkomstig van grondwater van fossiele waterreserves die nauwelijks tot niet aangevuld worden.
Dat het zoete water steeds schaarser wordt, heeft onder meer te maken met de klimaatverandering. De zeespiegel stijgt en we hebben vaker te maken met droogte. Zilt zeewater dringt daardoor dieper door in de bodem en maakt het grondwater zouter.
Dus, in 2040 kunnen we nog steeds lekker, gezond en voldoende drinkwater leveren. Maar dat vraagt van ons allemaal wel goede zorg voor natuur en milieu. Van de 47 miljard liter drinkwater winnen we zeven miljard uit oppervlaktewater van de Drentsche Aa. Ruim 200.000 Groningers ontvangen dit elke dag uit de kraan.
De oorzaken van waterschaarste
Zo meldt de Rijksoverheid dat de gemiddelde temperatuur in Nederland de afgelopen 130 jaar met 1,7 graden is gestegen. Daarnaast hebben we steeds vaker last van extreem weer, met langere periodes van droogte, wat leidt tot de opdroging van waterbronnen, met waterschaarste tot gevolg.
Niet sproeien in de zon
Enige nadeel van bewateren in de avond is volgens Langenhuizen dat je meer kans hebt op veel slakken. Planten die in potten of bakken op het terras staan, hebben wel dagelijks wat water nodig. Zij hebben een kleiner kluitje die sneller warm wordt.
Hoewel water zelf de aarde niet kan verlaten, concludeerden onderzoekers dat hydrogen (waterstof) dat wel kan en doet. Even om op te frissen: water bestaat uit waterstofmoleculen en zuurstofmoleculen, oftewel H20.
Het grondwater dat mensen gebruiken kan op veel plekken aarde opraken, zo blijkt uit een nieuwe studie. Minder dan zes procent van alle grondwatervoorraden in de bovenste twee kilometer van de aardlaag kan binnen een mensenleven weer worden aangevuld door de natuur.
Slecht 0.26% van al het water op aarde is beschikbaar voor mensen en andere organismen. Dit komt neer op ongeveer 93.000 kubieke kilometer.