Het (letterlijke) startschot voor de Eerste Wereldoorlog kwam in 1914, in het Bosnische Sarajevo, waar de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, aartshertog Franz Ferdinand, op bezoek kwam.
Op 28 juni 1914 werd de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, de prins Frans Ferdinand, doodgeschoten in Sarajevo, Bosnië en Herzegovina. De dader heette Gavrilo Princip en was een aanhanger van een Servische nationalistische beweging. Deze gebeurtenis wordt als aanleiding van de Eerste Wereldoorlog gezien.
Ooit, in 1918, was het heel duidelijk: Duitsland was als enige schuldig aan de Eerste Wereldoorlog.
Directe aanleiding (de lont in het kruitvat) voor het mondiale conflict was de moord op Frans Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, en zijn vrouw Sophie Chotek in Sarajevo door de Bosnisch-Servische nationalist Gavrilo Princip.
In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit met de Duitse inval in Polen. Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Nederland binnen. Binnen 5 dagen is de strijd afgelopen.
Er zijn slechts tien landen die echt in vrede leven, dat wil zeggen dat ze niet bij een intern of extern conflict betrokken zijn. Dat zijn Botswana, Chili, Costa Rica, Japan, Mauritius, Panama, Qatar, Zwitserland, Uruguay en Vietnam.
Hoewel de geallieerden vanaf het begin van de oorlog in 1939 verzet bieden tegen de Duitse bezettingen en uitbreidingen begint de bevrijding van West-Europa pas in juni 1944 als de geallieerden op de kusten van Normandië landen.
1. Tweede Wereldoorlog, 1939 -1945. Tussen 1939 en 1945 vielen 60 tot 72 miljoen dodelijke slachtoffers. Met 23,4 miljoen doden verloor de Sovjet-Unie de meeste inwoners.
In de middeleeuwen was er weinig verschil tussen beide landen. Toen was Nederland onderdeel van het Duitse rijk. Maar in de 17e en 18e eeuw werd Nederland een republiek waar de burgers het voor het zeggen hadden. Dat is 300 jaar eerder dan in Duitsland.
Rusland moest veel land afstaan aan Duitsland zoals Polen, Litouwen, Estland en Letland. Tevens moest Rusland 6 miljard mark betalen aan Duitsland. Het herstel na de Eerste Wereldoorlog verliep dus moeizaam. Toen Duitsland de oorlog verloor, werd het verdrag van Brest-Litovsk nietig verklaard.
Op 3 augustus verklaarde Duitsland Frankrijk de oorlog en kreeg België een ultimatum om de Duitse troepen doorgang te verlenen naar de Franse grens. Dat werd geweigerd. Een dag later vielen de Duitsers België binnen en verklaarde het Verenigd Koninkrijk Duitsland de oorlog. De Eerste Wereldoorlog was nu echt begonnen.
De Tweede Wereldoorlog eindigde in de lente van 1945 met de geallieerde overwinning op Nazi-Duitsland. Het lot van het Duitse volk lag nu in de handen van de vier overwinnaars: de Verenigde Staten, de Sovjet Unie, Groot-Brittannië en Frankrijk.
De Eerste Wereldoorlog is de eerste grote oorlog waar wereldwijd miljoenen soldaten en burgers bij betrokken raken. In dit conflict staan de 'centralen' (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk) tegenover de 'geallieerden' (Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland).
Achtergrond. Dat Nederland zich in augustus 1914 neutraal verklaarde was begrijpelijk. Net zoals België was het een klein land dat grootmachten als Duitsland, Engeland en Frankrijk als 'buurlanden' had. De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan.
Neutrale landen
Spanje en Portugal zijn fascistisch, maar neutraal en vormen daarom een toevluchtsoord voor Europese Joden. Ook Zweden en Zwitserland zijn neutraal. In Portugal is Salazar (1932-1968) aan de macht.
De volgende landen van de Europese Unie zijn geen lidstaten van de NAVO: Finland, Ierland, Oostenrijk, Zweden, Cyprus en Malta. Oostenrijk wil geen lid worden omdat het land, toen het na inwerkingtreding van het Oostenrijks Staatsverdrag in 1955 weer zelfstandig werd, verklaarde voor eeuwig neutraal te blijven.
Naast Zweden en Finland, zijn er ook andere landen die een neutrale status hebben. Ook Ierland, Oostenrijk en Zwitserland zijn landen die geen lid zijn van de NAVO en die status bezitten. Zwitserland heeft al een lange traditie van neutraliteit, al meer dan 200 jaar, sinds het Verdrag van Wenen in 1815.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Zo vielen er in de twee Tsjetsjeense oorlogen die Rusland uitvocht (in 1994-96 en in 1999-2009) naar schatting tussen de 20.000 en 40.000 Russische militaire slachtoffers. In de tien jaar durende Afghaanse oorlog waren het er 15.000.
In 1945 neemt de kracht van het Duitse leger verder af, ondanks de verwoestende raketten die ze gebruiken tegen de Engelsen. Als de Russen in april 1945 Berlijn hebben veroverd beseft Hitler dat het voorbij is en pleegt hij zelfmoord. De tweede wereldoorlog loopt ten einde.
De geallieerde troepen die België bereikten, waren in de eerste plaats het Tweede Britse Leger en het Eerste Amerikaanse Leger. Ze werden bijgestaan of opgevolgd door legereenheden bestaande uit Britten, Amerikanen, Canadezen, Polen (1ste Poolse Pantserdivisie) en de Belgische troepen van de Brigade Piron.
Bij de geallieerden zaten de landen o.a. het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Canada, de Sovjet-Unie, Nederland, België en de Verenigde Staten. Bij de Asmogendheden zaten o.a. Nazi-Duitsland, Italië en Japan. Uiteindelijk wonnen de geallieerden de oorlog.