Welke kinderen worden op een vrijeschool aangenomen? Op vrijescholen zijn alle kinderen welkom, onafhankelijk van religie, etniciteit of wereldaanschouwing. Ook het inkomen van de ouders speelt geen rol.
De focus van de vrijeschool ligt op het bevorderen van creativiteit, verbeeldingskracht en het ontwikkelen van praktische vaardigheden. Zo worden kinderen gestimuleerd om zelf te ontdekken en te leren door middel van activiteiten zoals muziek, schilderen, handenarbeid en tuinieren.
De vrijeschool is een onderwijsconcept dat is gebaseerd op persoonsvorming. Met het woord 'vrij' wordt bedoeld dat een leerling zich in vrijheid op elk vlak van zijn persoonlijkheid moet kunnen ontwikkelen. Daarom zijn er naast de gewone leervakken ook standaard veel creatieve- en doevakken.
Op de vrijeschool zitten kinderen uit dezelfde leeftijdscategorie bij elkaar in de klas. Deze kinderen blijven hun gehele lagere schoolperiode bij elkaar in de klas. Het gebeurt vrijwel nooit dat een kind blijft zitten. Een leerkracht blijft in principe de gehele lagere schoolperiode bij dezelfde groep kinderen.
Uniek levensdoel
De vrijeschool heeft een spiritueel mensbeeld, dat wortelt in de antroposofie – een geesteswetenschap die begin vorige eeuw door Rudolf Steiner gegrondvest werd. Daarbij is de mens burger van twee werelden: de aardse en de kosmische.
Waldorf-leraren blijven bij dezelfde klas terwijl ze door de klassen heen gaan. Het resultaat is een sterke band tussen de klas en de leraar. Deze relatie stelt de leraar in staat om in de loop van de tijd de sterke punten en worstelingen van leerlingen te begrijpen en om samen door het Waldorf-curriculum te gaan.
De vrije scholen mogen alleen examens op mavo-, havo- en vwo-niveau afnemen.De mavoleerlingen doen in klas 10 mavo-examen. Individuele leerlingen kunnen daarna eventueel doorstromen naar de 11e klas voor het havotraject.
Naast het 'gewone' reguliere onderwijs zijn er ook scholen die volgens een bijzondere onderwijsmethode lesgeven. De bekendste zijn: Vrijeschool. Montessori.
Ouderbijdragen en financiën
De vrijwillige bijdragen van Vrije Scholen liggen gemiddeld hoger dan bij de meeste andere scholen voor voortgezet onderwijs.
Rudolf Steiner (1861-1925) is vooral bekend als de grondlegger van de antroposofie. Daarnaast ontwikkelde hij een unieke pedagogische visie die bekend staat als de Waldorf-onderwijsmethode. Een belangrijk uitgangspunt van Steiner is dat elk kind uniek is en de gelegenheid moet krijgen om zich volledig te ontplooien.
De vrijeschool biedt een breed onderwijspakket aan. Kinderen leren niet alleen lezen en rekenen, maar ook vreemde talen spreken, dansen, toneelspelen, zingen, schilderen. Ze werken in de tuin en vieren feest. De vrijeschool wil kinderen al die bagage meegeven, zodat zij later van alle markten thuis zijn.
Het concept van de montessorischool: zelfstandigheid, gevoelige periode en lesmateriaal. 'Help mij het zelf te doen' is het motto van montessorionderwijs. Op een montessorischool leren kinderen namelijk hoe zij zelfstandig kunnen leren en werken. Zij kiezen in principe dagelijks hun eigen werk.
Het vrij onderwijs bestaat hoofdzakelijk uit confessionele scholen, die aan een godsdienst zijn gebonden. De katholieke scholen vormen de grootste groep. Maar er zijn ook vrije scholen van een andere godsdienst, zoals joodse of protestantse scholen.
Is de vrijschool een Christelijke school? Vrijescholen zijn er voor iedereen, onafhankelijk van religie, etniciteit of wereldaanschouwing. Ouders kiezen er zelf thuis voor wat zij hun kinderen op dit vlak willen meegeven. Op vrijescholen wordt wel veel aandacht besteed aan het ritme van de seizoenen.
In 2020 telde Nederland 88 bekostigde vrijescholen voor primair onderwijs en 26 bekostigde vrijescholen voor voortgezet onderwijs. De Nederlandse vrijescholen worden beschouwd als scholen voor bijzonder onderwijs De methode is door de antroposofie geïnspireerd, maar er wordt geen antroposofie onderwezen.
Er zijn momenteel 134 vrijescholen in Nederland.
Bijzondere basisscholen geven les op basis van een geloof, levensovertuiging of een onderwijsconcept.Openbare scholen doen dat niet. Zowel openbare als bijzondere scholen kunnen extra aandacht geven aan sport- of muzieklessen, aan les in 2 talen of alleen lesgeven aan kinderen met gedragsproblemen of een beperking.
Vakantieverlof in het onderwijs
Medewerkers in het primair onderwijs krijgen 428 vakantieuren per jaar bij een fulltime dienstverband van 40 uur. Dit komt neer op 53,5 dagen van 8 uur. Werkt u 50 procent, dan heeft u dus 214 vakantieuren per jaar of 26,75 dagen van 8 uur.
Volgens de Montessori Census heeft South Carolina het grootste aantal openbare Montessorischolen in het land: 52, gevolgd door Californië met 46 en Arizona met 42.
In het kort
Vrijeschoolonderwijs gaat over échte aandacht hebben voor ieder individu. Op de vrijeschool proberen leraren dit unieke te ontdekken en tevoorschijn te laten komen. Vrijeschoolonderwijs gaat uit van de antroposofische menskunde en leert leerlingen zelf betekenis en richting aan hun leven te geven.
Veel vrijescholen maken gebruik van landelijk genormeerde toetsen voor het volgen van de resultaten van de leerlingen. Bij het advies voor het voortgezet onderwijs wordt naast de resul-taten van de gehele schoolloopbaan gebruik gemaakt van landelijke onderzoeken en testen zoals de NIO toets en het Drempelonderzoek.
Vergelijking met andere onderwijsnetten
Voor een goede lectuur moet men dus weten dat de laatste kolom (Steiner) in feite een onderdeel is van het vrij gesubsidieerd onderwijs (wat voornamelijk de katholieke scholen omvat, maar toch ook een aantal andere methode- en onafhankelijke scholen).
Waldorf is de internationale benaming voor vrijeschoolonderwijs, een wereldwijde stroming binnen het onderwijs die al meer dan honderd jaar bestaat. Het onderwijs op het Mercurius College is gebaseerd op het 'hoofd, hart en handen' uitgangspunt van het vrijeschoolonderwijs.