Hun naam zegt het als: met name graafwespen maken hun nesten graag in de grond. Je ziet dan een kuiltje of een gat in een opgeworpen hoopje aarde; dat is de ingang van het nest. In de volksmond wordt ook wel eens gesproken over grondwespen, maar dat is geen bestaande soort wesp.
Herkennen van de graafwesp
Sommige graafwespen zijn rood-zwart van kleur. Andere soorten zijn geel-zwart gestreept. De kop is vaak wel overwegend zwart. Kenmerkend aan graafwespen is dat elke soort op een ander insect jaagt.
Aan het eind van de zomer sterven wespen
Naarmate de herfst en winter dichterbij komen, zullen er steeds meer wespen sterven. Enkel de jonge koningin van het wespennest blijft in leven. Het dier houdt zich tot de volgende zomer op in het nest, om vervolgens weer opnieuw aan deze cyclus te beginnen.
Ontwikkeling en leefwijze
Graafwespen leven solitair, maar grote aantallen kunnen bij elkaar nestelen. Omdat zij ook qua uiterlijk tamelijk lijken op limonadewespen kan hun aanwezigheid wel eens de onnodige stress veroorzaken bij omliggende bewoners. Graafwespen steken in het algemeen niet.
Graafwespen maken hun nestingang in de grond en in holle ruimten, zoals plantenstengels en boomstronken. Ze leven alleen, maar kunnen wel in groepen bij elkaar hun nestingangen hebben, zeker als de omgeving hiervoor gunstig is. Een graafwesp is 8 tot 17 mm lang en lijkt qua kleur op de limonadewesp.
Graafwespen graven meestal een holletje in los zand, bijvoorbeeld in een zandbak of op een andere plek waar veel zand ligt. Gewone wespen of hoornaars stichten vaak nesten voor hun kolonies onder struiken of heggen. Vaak worden die nesten pas ontdekt als iemand een struik of heg uit de grond haalt.
De voedselvoorraad bestaat vrijwel altijd uit enkele tot vele verlamde prooidieren. Voor slechts een beperkt aantal soorten is één prooidier voldoende voor een nakomeling van de wesp. Dat geldt bijvoorbeeld voor de grote rupsendoder (zie 2.3.2.11).
Hoe ziet een wespenkoningin eruit? De wespenkoningin heeft net als de gewone wesp karakteristieke gele en zwarte strepen dwars over het achterlijf. De typische wespentaille is ook goed zichtbaar. Een gewone werkster wesp wordt 10 tot 15 millimeter groot, terwijl de wespenkoningin ongeveer 20 millimeter groot wordt.
De meestal kleine, slanke, donkere wespjes variëren in grootte, afhankelijk van de soort en van hun gastheer (0,5 - 30 mm). Ze hebben een dunne wespentaille en twee paar heldere vleugels. Sommige soorten hebben een opvallende 'priknaald' aan hun achterlijf, dat is de legboor om eitjes te leggen.
Ze hebben een zeer korte angel waarmee ze zelfs niet door de menselijke huid kunnen steken. Zandbijen hebben ook een korte levensduur. Na enkele weken verdwijnen ze vanzelf. Je hoeft ze dus niet te bestrijden.
Het leven van de solitaire bij en de solitaire wesp
Solitaire bijen en solitaire wespen leven niet in een staat zoals de honingbij. Ze leven alleen (solitair). Bij deze “alleen levende” insecten zijn er mannetjes en vrouwtjes. Een koningin kennen ze niet.
Gebruik ammoniak
Deze stof heeft namelijk een hele scherpe geur. Om de wespen uit uw tuin te verjagen, mengt u de ammoniak met wat water. Doe dit in een bakje en plaats deze vervolgens op de plek waar de wespen zitten. Wanneer het ongedierte de geur ruikt, verdwijnt het binnen no-time uit uw tuin.
Hoornaars zijn altijd groter dan gewone wespen. Het lijf van de hoornaar is ten dele rood- tot donkerbruin gekleurd. Hoornaars kunnen agressiever reageren als je te dicht bij hun nest komt. Hoornaars maken nesten met schelpvormige lagen, gewone wespen niet.
Wespen zijn ook te verjagen met een huismiddeltje als azijn. Zet een bakje met azijn op tafel neer en de wespen blijven weg. Als je wat kruidnagels, citroen- of sinaasappelpartjes toevoegt aan de azijn werkt het nog beter.
U komt dus nooit van de wespenkoningin af zonder het nest te bestrijden. Doe dit vooral niet zelf, want de koningin stuurt dan de andere wespen op u af. En zij kunnen wel steken. Om van de wespenkoningin verlost te worden, doet u daarom een beroep op onze ongediertebestrijder.
De hoornaar is de grootste inheemse wesp in België. Ze zijn minder agressief dan gewone wespen, maar een steek kan pijnlijker zijn. In de meeste gevallen is een steek ongevaarlijk.
Een wespenkoningin komt nooit uit haar nest, maar ze kan wel steken als ze wordt aangevallen of als iemand haar nest kwaad doet. Zo zijn er mensen die het nest proberen te verbranden of te verdrinken. Of ze slaan erop met een stok of honkbalknuppel. Slim is dat niet, want alle wespen breken dan uit om te steken.
Zo zijn er bijvoorbeeld graafwespen die zich ingraven in de grond om hier hun eitjes te leggen. Ook andere wespensoorten, zoals de gewone wesp en hoornaar, bouwen soms een wespennest in de grond. Zij maken meestal gebruik van bestaande uitgegraven holen, zoals een verlaten muizenhol.
Geuren om wespen op afstand te houden
Wespen houden niet van kruidnagel. Zet een schaaltje met kruidnagel op bijvoorbeeld de tuintafel en de wespen komen niet meer in de buurt. Zet een bakje met azijn (eventueel verwarmd) op tafel en de diertjes zullen op afstand blijven. Nog beter: voeg een paar kruidnagels toe.
Een wespennest in de grond kan zeer gevaarlijke situaties teweeg brengen. Daarom adviseren wij om uit de buurt te blijven en te wachten tot onze wespenbestrijder het wespennest heeft uitgeschakeld. U kunt hiervoor een afspraak maken met ons. Na de wespenbestrijding kunt u het wespennest uit de grond verwijderen.
Een grote zwarte sluipwesp met lange rode poten en lange tasters. Het vrouwtje heeft een legboor langer dan het lijf. Deze sluipwesp zoekt naar de aanwezigheid van de in hout levende boktorren en prachtkevers. Hij is dus vooral te vinden langs bosranden en bospaden.
Houtwespen richten aan het in gebouwen verwerkte houtwerk slechts schade aan wanneer zij uitvliegen (zichtbare uitvliegopening). Ze knagen zich overal doorheen om naar buiten te komen; dit kan zelfs door vloerbedekking zijn.