Vervuilde lucht in combinatie met slechte ventilatie veroorzaakt een droge keel en ogen, concentratiestoornissen, vermoeidheid, hoofdpijn, benauwdheid, slechte nachtrust, sufheid, duizeligheid.
Ziek door slechte ventilatie
Onvoldoende ventilatie veroorzaakt schimmels en huisstofmijt. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten, zoals benauwdheid, hoesten, vermoeidheid, hoofdpijn, uitdroging of chronische verkoudheid. Het zorgt ook voor meer last van astma en allergieën.
Een ventilatiesysteem kan klachten door vervuilde binnenlucht voorkomen. Onderzoek heeft aangetoond dat de lucht gezonder is bij gebruik van een ventilatiesysteem en zo ben je ook zekerder van voldoende luchtverversing.
Verkeer, industrie, landbouw en huishoudens (o.a. houtstook) zijn belangrijke bronnen van fijnstof. Een slechte luchtkwaliteit (dus veel verontreinigende stoffen in de lucht) heeft effect op de gezondheid. Zie verder paragraaf gezondheidseffecten.
Mechanische ventilatie is ideaal om een goed binnenklimaat te creëren. Elke ruimte in je huis wordt voorzien van schone, droge lucht en de vuile, vochtige lucht wordt afgevoerd. Dit bevordert je gezondheid en voorkomt muffe geurtjes en schimmels.
Schakel je de ventilatie lange tijd uit? Dan vergroot je het risico op schimmelvorming. Dus, elke keer bij het uitzetten van je mechanische ventilatie, kunnen er schadelijke gevolgen zijn voor jou en je woning.
Ventileren door middel van natuurlijke ventilatie gaat het beste als de lucht zich kan verplaatsen. Daarvoor is het nodig dat er genoeg lucht binnenkomt. Ruimte onder de binnendeuren of roosters in binnendeuren of -muren maken dat die lucht vervolgens vrij rond kan stromen.
Behalve fijnstof, stikstofoxiden en ozon zitten er ook nog andere ongezonde stoffen in de lucht, zoals vluchtige organische stoffen (VOS), koolmonoxide en zwaveldioxide (SO2), maar die zijn een minder groot probleem voor de gezondheid.
Luchtvervuiling veroorzaakt vooral hart- en vaatziekten. Eind 2005 is in een wetenschappelijk onderzoek het directe verband aangetoond tussen relatief lage blootstelling aan fijnstof en aderverkalking, bij muizen. Daarnaast is luchtvervuiling vooral ook geassocieerd met ziekten van de longen en longkanker.
In Nijmegen en Amsterdam is de luchtkwaliteit het slechtste. Ook Europees gezien scoort Groningen goed, maar de schoonste lucht wordt ingeademd door de inwoners van het Zweedse Umeå. In de Poolse stad Nowy Sacz is de slechtste luchtkwaliteit van Europa gemeten.
Je kunt het beste achterhalen of je genoeg ventileert door een CO2 meter in huis te halen. Door in elke kamer CO2 meters op te hangen, kun je de luchtkwaliteit in verschillende ruimtes meten.
Goed ventileren betekent 24 uur per dag ventileren. Af en toe een raampje open is niet genoeg. Doe je de ramen dicht? Dan is de lucht in je huis na een half uur al weer vuil.
Luchten: zet minstens 1 keer per dag in iedere kamer tegelijk 15 minuten een raam of buitendeur wijd open. Je kunt dit het beste 's morgens doen of 's avonds vlak voor het slapengaan. De verwarming kan dan even laag. Ventileren: zet altijd alle ventilatieroosters open.
Niet ventileren: risico op CO-vergiftiging
Nog ernstiger voor je gezondheid is CO-vergiftiging. Meestal is een gebrekkige ventilatie samen met een verouderde of slecht onderhouden verwarmingsinstallatie de boosdoener. Speel op zeker en laat je verwarmingsinstallatie altijd door een vakman plaatsen.
Veel woningen bevatten teveel vocht, schimmel, huisstofmijt en/of tabaksrook en vaak is binnen meer fijnstof aanwezig dan buiten. Door te ventileren wordt er continu frisse lucht aangevoerd en vervuilde lucht afgevoerd. Dat maakt ventileren zo belangrijk.
Ongezonde binnenlucht, verontreinigd met biologische agentia die verband houden met vocht en schimmel, verhoogt het risico op luchtwegaandoeningen met 50%. Ongezonde luchtkwaliteit is vooral schadelijk voor gevoelige groepen, met toenemende ademhalingsmoeilijkheden, longaandoeningen en hartproblemen.
De gevolgen kunnen rampzalig zijn: verdwijning van sommige kustgebieden, toename van extreme klimaatsituaties (hittegolven, onweders, overstromingen, stormen, …), toename van infectieziekten, het uitsterven van een aantal dier- en plantensoorten die er niet in slagen zich aan de gewijzigde omstandigheden aan te passen.
Zomersmog bestaat uit een verhoogde hoeveelheid ozon (O3) in de lucht die we inademen. Vooral mensen met aandoeningen aan de longen en luchtwegen kunnen flink last hebben van smog. Smog kan je slijmvliezen en longen irriteren en zorgen voor hoofdpijn, misselijkheid en benauwdheid.
Het inademen van stof kan leiden tot gezondheidsklachten. Wat begint met onschuldig lijkende klachten als prikkeling van de luchtwegen, niezen en hoesten, kan overgaan in ernstiger en chronische klachten als bronchitis, benauwdheid, astma of een verminderde longcapaciteit.
Ultrafijnstof en roet zijn het meest schadelijk voor de gezondheid. Deze dringen het makkelijkst door tot diep in de longen, blijven daar zitten en richten schade aan. Dit is een gevaar voor gezonde en ongezonde longen. Ze dringen door tot in de bloedbaan waardoor je gevaar loopt op hart- en vaatziekten en dementie.
Schadelijke effecten
Fijnstofdeeltjes kleiner dan 0,01 millimeter komen na het inademen diep in de longen terecht. Ze brengen in de longen een ontstekingsreactie op gang. Dit kan leiden tot: luchtwegklachten, zoals een astma-aanval, benauwdheid of hoesten.
Voordelen van slapen met open raam
Virussen en bacteriën worden ook sneller doorgegeven in warme, gesloten ruimtes. De lucht in de slaapkamer voldoende ventileren, is daarom goed voor de gezondheid. Met open raam slapen in de lente en de zomer zorgt er ook voor dat we beter kunnen ademen.
De meeste oude woningen hebben helemaal geen mechanisch ventilatiesysteem, maar maken gebruik van natuurlijke ventilatie in huis door kieren en gaten in de woningen. Oude woningen, voornamelijk gebouwd voor 1970 zijn vaak slecht geïsoleerd, waardoor buitenlucht gemakkelijk de woning in kan trekken.