videoBrood zal tot ver in 2023 fors meer gaan kosten door de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland. Volgens de bakkersbranche wordt brood wel twee keer zo duur. Ook koek, crackers en pizza ontspringen de dans niet.
Agro-grondstoffen, energie en transport waren fors in prijs gestegen. Die kosteninflatie kregen ze op dat moment slechts beperkt doorgerekend aan afnemers zoals supermarkten. En dan begint de oorlog en zie je dat heel veel grondstoffen zoals graan, maïs, maar ook kunstmest en zonnebloemolie nog duurder worden.
We betalen fors meer voor ons eten. Uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat vooral de prijzen van vlees en vis afgelopen maand flink omhoog zijn geschoten.
Niet alleen olie, gas en graan worden veel duurder door de oorlog in Oekraïne. De prijzen van batterijen, chips en bouwmaterialen kunnen ook gaan stijgen.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Chocola, bananen, appels en schoonmaakmiddelen werden maar een beetje duurder. Dat concludeert marktonderzoeker GfK dat de prijzen bijhield van 55 producten in negen verschillende supermarktketens in de periode september 2021-juli 2022.
Pasta, brood en zuivel stegen nog meer in prijs dan dat gemiddelde, stelt marktonderzoeker GfK na onderzoek. De prijs van appels en bananen bleef in net geen jaar tijd juist zo goed als gelijk. Volgens Norman Buysse, bedrijfsadviseur bij GfK, doen supermarkten dat uit strategische overwegingen.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Zelf noodrantsoen samenstellen
Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis. Voordeel van zo'n noodrantsoen is dat je er voedzame maaltijden mee kunt samenstellen die vrij goed smaken en bij je voorkeur passen.
De Consumentenbond noteerde in april 2022 de prijzen van 175 A-merk producten bij 12 landelijke supermarktketens. Dirk is het goedkoopst voor A-merken. Die zijn daar 7% goedkoper dan gemiddeld. Spar is de duurste supermarkt.
Ruwe zonnebloemolie en maïs zijn voor Nederland de belangrijkste producten uit Oekraïne. De invoerwaarde van deze twee producten was in 2021 ongeveer even groot en bij elkaar opgeteld 52,5 procent van de totale invoer uit Oekraïne. Kool- en raapzaad zijn goed voor 17 procent van de invoerwaarde.
Hieronder vallen koffie, olieproducten als soja, palm- en zonnebloemolie. Maar ook granen, en veevoer voor de zuivel- en vleesindustrie. Nederlandse boeren exporteren veel.
De oorlog in Oekraïne leidt ook tot grote tekorten van biologische grondstoffen voor diervoeders. De sector heeft bij de Europese Unie een derogatie aangevraagd zodat pluimveebedrijven en varkensbedrijven 5 procent gangbaar eiwitrijk veevoer mogen bijmengen in biologisch voer.
Gevolgen van een kernoorlog
Als gevolg van de enorme branden zou er zoveel stof in de atmosfeer kunnen komen dat daardoor de atmosfeer zou verduisteren en een paar jaar een nucleaire winter zou heersen. Hierdoor zou er geen landbouw mogelijk zijn en de overlevenden verhongeren.
Wil de term 'Derde Wereldoorlog' echter zeggen dat de oorlog van 1939 tot 1945 ook echt de 'tweede' was die wereldwijd werd gevoerd?
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Door de Russische invasie van Oekraïne worden pasta, brood, groente en ook vlees nog duurder, verwachten experts. Al voor de inval waren de voedselprijzen wereldwijd heel hoog, benadrukt Nadia Menkveld, landbouweconoom bij ABN Amro.
De waarde van de Nederlandse goederenimport uit Rusland bedroeg in 2021 18,4 miljard euro. Doordat een aanzienlijk deel van de invoer uit Rusland uit minerale brandstoffen bestaat, wordt de invoerwaarde uit Rusland sterk beïnvloed door de wereldwijde olie- en gasprijs.
In de categorie 'groot brood' gaat het om een stijging van 10,1 procent. Waar je vorig jaar april nog gemiddeld 1,99 euro betaalde voor een kilo brood, is dat nu 2,19 euro. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. De prijsstijging was iets groter dan gemiddeld in Nederlandse supermarkten: die was 8,1 procent.
Maar welke producten zijn het meest gestegen in prijs? Vooral mosterd, spaghetti, wc- en keukenpapier, zo blijkt. Test Aankoop vergeleek vorige maand de prijzen van zo'n 3.000 producten uit de supermarkten van Albert Heijn, Aldi, Carrefour, Colruyt, Cora, Delhaize en Lidl met de prijzen van augustus vorig jaar.
Volgens de consumentenbond is de Jumbo inderdaad de goedkoopste supermarkt van Nederland. De consumentenbond kijkt in haar onderzoek naar de prijs van de 110 meest gekochte A-merken.
Als je door een Duitse supermarkt loopt, merk je als snel dat veel producten goedkoper zijn dan in Nederland. Dat komt ten eerste doordat de btw in Duitsland lager is.