Zo zijn schapen, geiten en ezels minder bestand tegen regen dan runderen en paarden. Volwassen runderen, paarden en schapen die gezond zijn, goed gevoed zijn, en een goede wintervacht hebben, kunnen tegen de vrieskou. Jonge onvolwassen dieren en oude dieren horen niet thuis op een weide als het vriest.
Niet alle dieren zijn goed bestand tegen de kou. De netgiraffe, die voorkomt op de savanne van Afrika, verliest veel warmte met de huidige temperaturen. Net als de Aziatische olifant. Door het grote oppervlakte van de huid, koelen deze diersoorten snel af.
Dieren hebben het makkelijker, ze beschermen zich tegen afkoeling door een wintervacht of een dik verenpak. Tussen de haren en veren blijft de lichaamswarmte bewaard.
Sommige dieren trekken als het koud wordt ook een soort jas aan. Zij krijgen namelijk vóór de winter begint, meestal in de herfst, een wintervacht. Welke dieren krijgen zo'n vacht? Dieren als koeien, paarden, schapen, vogels, katten en konijnen!
Naast vele vogels zijn er ook andere dieren die migreren. Voorbeelden hiervan zijn sommige soorten vlinders, padden, palingen, walvissen, rendieren, gnoes en zeeschildpadden. Vlinders die migreren zijn de monarchvlinder, de oranje luzernevlinder en de bogongvlinder.
Koudbloedige dieren Alle dieren die niet bij de zoogdieren of vogels horen, zijn in principe koudbloedig. Grote groepen zijn: amfibieën, reptielen, vissen en geleedpotigen waaronder de insecten. Deze dieren kunnen de temperatuur van hun lichaam niet constant houden. Zij zijn net zo warm of koud als hun omgeving.
“Eenden hebben van nature koude voeten, waar weinig bloed doorheen stroomt. Onderweg van het hart naar de voeten koelt het bloed van zo'n 40 graden af tot 6 graden. En dat is ontzettend handig tijdens het winterseizoen. Want zouden eenden warme voeten hebben, dan zou het ijs waarop ze staan smelten!
Kou kost vogels extra energie om warm te blijven. Ze beschikken over een uitstekende isolatielaag; dons geldt als een van de best isolerende materialen ter wereld en de buitenlaag van veren maakt dat vogels veel kunnen hebben.
Ongewervelde dieren, zoals insecten, wormen, week- en holtedieren, hebben een heel eenvoudig of helemaal geen hart.
Een giraf moet minimaal 1250 euro opbrengen en voor de grootste Afrikaanse olifant in Europa moet minstens 2000 euro worden neergeteld. Dat hebben beide dierenparken donderdag laten weten.
En ook leeuwen, tijgers, poema's, cheetah's en lynxen mogen niet als huisdier gehouden worden. Apen zijn verboden. Geen zorgen dus dat er ineens een gorilla, oerang oetang, chimpansee of makaak in je slaapkamer zit. Olifanten, kamelen of giraffen mogen ook.
Door zijn lange poten kan hij geen goede zwembewegingen maken. Een giraffe kan wel heel erg hard trappen. Met een flinke trap kan een giraffe gemakkelijk de schedel van een leeuw verbrijzelen. Ook kan een giraffe, net als wij, zijwaarts trappen!
WINTERTIPS VOOR GEITEN EN EZELS
Weidedieren zoals geiten en ezels kunnen niet goed tegen de kou en al helemaal niet tegen de regen. Hun vacht is niet waterdicht. Zorg voor een droge en tochtvrije stal.
Geen levend wezen groter dan een bacterie kan meer hitte verdragen dan de Pompeji-worm. Het diertje, dat leeft nabij thermische bronnen op de bodem van de Stille Oceaan, houdt het uit bij temperaturen van circa 80 graden Celsius.
Hij kan heel slecht tegen kou, dit komt doordat zijn stekels niet isoleren en temperaturen van onder de twaalf graden Celsius zijn al gevaarlijk voor een egel. De winterslaap duurt van oktober tot en met april.
Om te beginnen zijn vogeltenen bedekt met een fikse laag vorstbestendige schubben. Die zijn namelijk gemaakt van keratine. Dat is een taai, vezelig eiwit, vergelijkbaar met wat in onze haren en nagels zit. En belangrijk: het bevriest niet.
Jazeker! Zebravinken zijn winterhard en kunnen dus het hele jaar buiten in een volière gehouden worden. Je hoeft zebravinken dus niet naar binnen te halen als het heel koud of slecht weer wordt. Echter moeten de zebravinken wel over voldoende schuilmogelijkheden beschikken, tegen weer en wind.
IJskoude poten
Er is onderzoek gedaan naar kokmeeuwen die op het ijs stonden. Het lijf van een kokmeeuw is 40° C warm, de buitentemperatuur is fris: -16° C. Bij de poten blijkt de temperatuur te dalen. Bij het voetgewricht meten we nog maar 8° C, in de voet 5° C en bij het raakvlak op het ijs 0°.
De poot heeft maar weinig energie nodig. Als het koud is, kan de bloedtoevoer daarom beperkt blijven tot dat wat nodig is voor vervanging van de huid en nagels. De poten van een vogel zijn dus wel een beetje kouder maar omdat er bloed blijft stromen, kunnen ze niet bevriezen.
Vogels, katten, schapen en veel andere dieren hebben een vaste lichaamstemperatuur. Ze moeten warm blijven, ook als het buiten koud wordt, in de winter dus. Veel dieren hebben daarom een warme wintervacht van stevige lange haren met daar tussen dikke, wollige haren. Tussen deze wollige haren zit veel lucht.
Dat de eenden er zo cool bij dobberen, komt doordat ze gebouwd zijn op de kou. “Hun buik bestaat uit een flinke vetlaag. Die vetreserve houden ze voor de winter op peil door het eten van vetrijk gras en klaver. Op die manier zijn ze prima water- en koubestendig.” En de pootjes?
Nee, dat kan niet. Een vis is een koelbloedig dier en neemt de temperatuur van zijn omgeving aan. Een vis heeft het dus nooit warm of koud.
Keizerpinguïns dragen een soort onzichtbaar schild van koude lucht dat ervoor zorgt dat de vogels hun lichaamswarmte niet verliezen. Hierdoor kunnen de vogels overleven in de temperaturen ver onder de nul graden Celsius op Antarctica.
Keizerspinguïns zijn extreem goed in staat om warm te blijven in de ijskoude Antarctische winters. In de dichte kluwens die ze vormen, soms van wel honderden vogels, wordt de warmte zo goed vastgehouden dat de pinguïns het er niet heel lang kunnen volhouden: ze krijgen het te heet.