Door alcohol gaat het cerebellum langzamer werken. Dat zorgt voor stoornissen in motoriek, coördinatie en evenwicht. Alcoholgebruik heeft ook invloed op de frontale cortex (voorste gedeelte van de hersenen).
Langdurig drinken heeft dikwijls ook belangrijke gevolgen voor de geheugenwerking in het algemeen. De invloed van alcohol op het cerebellum (kleine hersenen, achteraan het hoofd) zorgt voor stoornissen in motoriek, coördinatie en evenwicht. Dit is reeds merkbaar wanneer iemand eenmalig stevig doordrinkt.
Het geheugen gaat achteruit, iemand denkt langzamer en kan zich minder goed aanpassen aan nieuwe situaties. Daarnaast worden de hersenen van zware drinkers ook kleiner. Het aantal verbindingen tussen hersencellen neemt af, waardoor er hersencellen afsterven. Ook is er kans op het syndroom van Korsakov en dementie.
Het drinken van alcohol kan schade veroorzaken in de hersenen van volwassenen, jongeren en jongvolwassenen, met allerlei gevolgen, zowel op de korte als lange termijn. Denk hierbij aan veranderingen in hersenvolume -en structuur, hersenactiviteit en cognitief functioneren. Deze schade is soms (gedeeltelijk) omkeerbaar.
Alcohol heeft effect op alle hersenfuncties, van de motoriek tot de zintuigen. In kleine hoeveelheden lijkt alcohol je losser te maken. Dit komt doordat alcohol de hersenfuncties beïnvloedt die je gedrag reguleren, waardoor je je vrijer en minder geremd gaat voelen.
Ongeveer 75% van de mensen met hersenschade herstelt in een bepaalde mate als ze de juiste behandeling krijgen. Naar schatting herstelt 25% uiteindelijk helemaal, 25% gedeeltelijk en nog eens 25% enigszins (Cox et al., 2004). 25% van de mensen met alcoholgerelateerde hersenschade herstelt - ondanks behandeling - niet.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die veel drinken een verhoogd risico op verschillende soorten kanker hebben. Alcohol drinken vergroot de kans op slokdarmkanker, mondkanker, keelkanker, strottenhoofdkanker, leverkanker, darmkanker en borstkanker (bij vrouwen). Hoe meer iemand drinkt, hoe groter de kans op kanker.
Als u regelmatig te veel alcohol drinkt, kunt u de volgende klachten krijgen: lichamelijke klachten, zoals veel moe zijn, slecht slapen, maagklachten (oprispingen, zuurbranden), diarree, hartkloppingen, zweten, trillen, vallen, minder kracht en minder gevoel, bijvoorbeeld in uw voeten.
Het aantal glazen alcohol dat je per dag drinkt, kan wijzen op een drankprobleem of een alcoholverslaving. Drink je meer dan 1 à 2 glazen alcohol per dag en minder dan 2 dagen in de week geen alcohol, dan drink je sowieso teveel. Een excessieve (mannelijke) drinker drinkt wekelijks meer dan 21 glazen alcohol per week.
Als je teveel drinkt kun je ontwenningsverschijnselen ontwikkelen, zoals zweten, misselijkheid, een slechte nachtrust en een gespannen gevoel. Op korte termijn kan alcohol leiden tot een kater, alcoholvergiftiging, een slechte adem en geheugenstoornissen.
De essentie van functionele neurologie is het inzetten van de plasticiteit (aanpassingsvermogen) van het brein om herstel op te laten treden. Neuroplasticiteit is dus essentieel voor het herstel van hersenen en zenuwen. Door het brein op de juiste wijze te stimuleren, kan het brein zichzelf herstellen.
Een relatief geringe hoeveelheid alcohol heeft dus geen impact. Dat betekent niet dat je je hersenen niet beschadigt door veel te drinken: de uiteinden van de neuronen, de dendrieten, raken beschadigd zodat de informatie-overdracht gehinderd wordt. Ergo, dommer word je er uiteindelijk wél van.
Wanneer je stopt met alcohol te drinken, kan de schade in je lichaam herstellen. Het herstel van je lichaam na stoppen met alcohol duurt dagen tot jaren. Binnen een dag of drie zijn de directe schadelijke effecten van alcohol voorbij, zoals uitdroging en toegenomen insulinespiegels in je bloed.
Afbraak van alcohol in het lichaam
Na opname in de maag en darmen gaat alcohol via het bloed naar de lever, waar het grootste deel van de alcohol wordt afgebroken (90-95%). Ook in de maag wordt al een kleine hoeveelheid alcohol afgebroken, maar deze hoeveelheid is verwaarloosbaar vergeleken met de lever (1-5%)3.
Wat er echt gebeurt met je grijze massa na lange nachten vol betreurenswaardige keuzes. Je ouders waarschuwden je vroeger al voor de gevolgen van te hard feesten: daar gaan je hersencellen dood van.
Nee, je hersencellen gaan niet dood van alcoholgebruik. Dat is een fabeltje. Het verandert wel de chemische samenstelling van je brein. Als je op regelmatige basis de neurochemie van je hersenen verandert, veranderen op den duur de eiwitten van de cellen.
Alcohol werkt ook als vasodilatator, wat betekent dat het de bloedvaten in gezicht en lichaam verwijdt. Overmatige alcoholconsumptie zorgt ervoor dat de bloedvaten steeds wijder worden. Na verloop van tijd resulterend in verlies van huidskleur en blijvende roodheid van het gezicht.
Uit de huidige onderzoeken blijkt dat de gemiddelde levensverwachting van alcoholisten ongeveer 60 jaar is, oftewel zo'n 10–20 jaar korter dan bij de algemene bevolking. Veel wetenschappelijk onderzoek naar de levensverwachting van een alcoholist is echter uitgevoerd bij mensen boven de 50 jaar.
Met een duidelijk plan en steun van uw omgeving lukt het u beter om te stoppen met alcohol. Uw huisarts of de praktijkondersteuner kunnen u daarbij helpen. U kunt ook op internet een zelfhulpprogramma volgen om te stoppen met alcohol drinken. Soms kan uw huisarts u verwijzen naar een arts voor verslavingszorg.
Een maand geen alcohol: langetermijneffecten
De kans op bepaalde soorten kanker neemt af. Het zorgt voor minder angstklachten. U heeft minder kans op depressie. Uw geheugen verbetert.
Leververvetting en beginnende leverontsteking (hepatitis) kunnen genezen door volledig en definitief te stoppen met alcoholgebruik. Bij fibrose en levercirrose kan het proces worden afgeremd door te stoppen met alcohol. Levercirrose kan niet genezen. De levercellen zijn bij levercirrose onherstelbaar beschadigd.
Meer dan drie glazen alcohol per dag verhoogt de kans op kanker van mond en keelholte, het strottenhoofd en de slokdarm. De kans op deze vormen van kanker is nog eens extra groot bij wie zowel drinkt als rookt.
Eén op de 9 mensen is een excessieve drinker. Voor mannen houdt dit in dat zij minimaal 1 keer in de week ten minste 6 glazen alcohol drinken en minimaal 14 glazen per week. Voor vrouwen is dat 7 glazen per week en 4 glazen wijn per dag (of natuurlijk een andere alcoholische drank).
Elk jaar overlijden ongeveer 20.000 mensen in Nederland aan de gevolgen van roken. Ongeveer 1.800 mensen overlijden als gevolg van alcoholgebruik. Er gaan dus meer mensen dood aan roken dan dat er mensen overlijden aan alcohol drinken.
Het schadelijke effect wordt immers veroorzaakt door de alcohol (ethanol) in de dranken [1]. Er zijn wel indicaties dat met name sterke drank de risico's op long- (alleen bij mannen), alvleesklier- en maagkanker verhoogt [2 – 4]. Maar de bewijskracht is nog zwak; de meeste studies vinden geen verschil [1].