Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die door hun specifieke eigenschappen, reeds in kleine hoeveelheden, gevaar, schade of ernstige hinder veroorzaken voor mens, dier en milieu.
De producent van een stof met gevaarlijke eigenschappen is verantwoordelijk om deze te testen en te classificeren. De uitkomsten worden vastgelegd in een Material Safety Data Sheet (MSDS). Op de MSDS worden onder meer de samenstelling van de stof, het vlampunt en de giftigheid aangegeven.
Volgens het Arbobesluit zijn bedrijven verplicht om zelf inspectie uit te voeren en de gevaarlijke stoffen die binnen het bedrijf aanwezig zijn te registreren. Het doel van de registratie is om de aard, mate en duur van de blootstelling van werknemers aan gevaarlijke stoffen te beoordelen.
Werkgever moet u beschermen tegen gevaarlijke stoffen
in kaart te brengen welke risico's er in de organisatie zijn; u informatie te geven over de gevaren; u beschermende middelen te geven. Bijvoorbeeld maskers of beschermende kleding.
Stof veroorzaakt doorgaans schade aan de longen en het ademhalingsstelsel, maar sommige soorten stof kunnen ook kanker veroorzaken. De voornaamste aandoeningen wegens inademing van gevaarlijk stof zijn: Goedaardige pneumoconiose.
De gevaarlijke goederen worden ingedeeld in 13 verschillende klassen al naargelang het soort gevaar dat uitgaat van deze gevaarlijke stoffen. Bij een combinatie van gevaarlijke eigenschappen (bv: giftig en brandbaar) wordt de stof ingedeeld bij die klasse die het grootste gevaar vertegenwoordigt tijdens het transport.
De R- en S-zinnen op het etiket geven meer informatie over de gevaareigenschappen van de stof en de bijbehorende veiligheidsaanbevelingen.
De meeste voorschriften van het ADR blijven, ook bij toepassing van de vrijstelling, gewoon van toepassing. Als je als particulier lachgas wil gaan vervoeren, is dat toegestaan tot een maximale hoeveelheid van 2 kg (netto) per keer. Vervoer van grotere hoeveelheden dan 2 kg per keer, valt onder het ADR.
Hoe herken je gevaarlijke stoffen? Schadelijke producten in een verpakking kun je herkennen aan het etiket. Op het etiket staan rood-witte ruitvormige pictogrammen die het gevaar aanduiden. Er kan een signaalwoord bij staan.
Voorbeelden van zeer zorgwekkende stoffen zijn lood, koper, vinylchloride en benzeen. Ze kunnen op verschillende manieren in de lucht, de bodem of het water terechtkomen. Landbouw, industrie en verkeer kunnen hiervan de oorzaak zijn. Maar ook huishoudens kunnen zorgen voor vervuiling.
Gevaarlijke stoffen is een verzamelbegrip. Het verwijst naar een groot scala aan producten en werkzaamheden waarbij chemische stoffen een risico vormen. In ziekenhuizen en revalidatiecentra valt te denken aan cytostatica, desinfecterende middelen, oplos- en reinigingsmiddelen, laboratorium- en zwembadchemicaliën.
Produceert of gebruikt u (producten met) kankerverwekkende stoffen in uw bedrijf? Dan lopen uw werknemers risico op gezondheidsklachten door blootstelling. U bent als werkgever verplicht uw werknemers te beschermen.
Houtstof ontstaat bij het verwerken of bewerken van hout. Blootstelling aan houtstof kan een risico voor de gezondheid vormen. Houtstof kan vrijkomen bij bewerkingen van hout, zoals zagen, schuren, boren en schaven. De hoeveelheid stof is afhankelijk van het materiaal waarmee werknemers werken.
Het eerste basisprincipe van de toxicologie is dat vrijwel iedere stof, die in overmaat aanwezig is, schadelijk (en dus niet giftig!) kan zijn. Dosis sola facit venenum (alleen de hoeveelheid maakt het vergif) zei Paracelsus al in de 16e eeuw.
Waterstofsulfide
Waterstofsulfide, ook wel zwavelwaterstof genoemd, is een giftig gas dat ontstaat als organische, zwavelhoudende stoffen gaan rotten. Deze stoffen komen voor in de aardbodem en (dus) ook in aardgas. Ook het rottingsproces van dode dieren of ongedierte kan waterstofsulfide (H2S) in huis veroorzaken.
Voor arbeid waar mogelijk blootstelling aan gevaarlijke stoffen plaatsvindt, moet de werkgever ervoor zorgen dat een PAGO wordt aangeboden voordat de mogelijke blootstelling plaatsvindt.
ADR is de afkorting van de nogal lange Franse titel van het Europees verdrag voor het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg: Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route.
dieselolie, gasolie en licht stookolie met een vlampunt tussen 60°C en 100°C, UN 1202.
Het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg is voor 53 landen, inclusief Nederland en België, geregeld in het ADR (Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route).
Het inademen van stof kan leiden tot gezondheidsklachten. Wat begint met onschuldig lijkende klachten als prikkeling van de luchtwegen, niezen en hoesten, kan overgaan in ernstiger en chronische klachten als bronchitis, benauwdheid, astma of een verminderde longcapaciteit. Zorg dat je zo min mogelijk stof inademt.
Een stoflong ontstaat door inademing van stofdeeltjes zoals steenstof, metaaldeeltjes en asbest. De ziekte komt vooral voor bij mensen die in een stoffige omgeving werken, zoals mijnwerkers, metaalarbeiders, steenhouwers (silicose), bouwvakkers of bij mensen die vroeger veel met asbest hebben gewerkt (asbestose).
De stofdeeltjes kunnen de longblaasjes beschadigen en zo een ontsteking veroorzaken. Vaak zal die het gevolg zijn van ROS, (Reactive Oxygen Species, chemisch reactieve stoffen die zuurstof bevatten), waardoor het DNA beschadigd kan worden en ook het celmembraan. Daardoor kunnen de cellen dan weer afsterven.