Speltbrood wordt gemaakt van spelt. Dit is een oude graansoort die nauw verwant is aan tarwe. Tarwe is de bekendste graansoort, hier wordt 'gewoon' brood van gemaakt.
Heeft speltbrood een betere voedingswaarde dan tarwebrood? Ja, uit onderzoek blijkt dat spelt meer eiwitten en meervoudig, onverzadigde vetzuren bevat dan tarwe. Het is rijk aan vitamine B3 en bevat meer mineralen dan tarwe, zoals koper, fosfor, magnesium, ijzer en zink.
In speltbrood zitten 30 tot 60% meer mineralen dan in andere graansoorten. Het bevat zink (stimuleert een gezonde uitstraling van huid, haar en nagels), koper (helpt tegen osteoporose), magnesium (werkt ontstressend) en fosfor (voor sterke botten en tanden). Helpt bij afvallen door een sterk verzadigd gevoel.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat zowel spelt als tarwe afstammen van emmertarwe. Dit betekent dat er genetisch geen verschil is. De hoeveelheid vezels, zetmeel, gluten en voedingswaarden zijn ongeveer hetzelfde. Omdat de verschillen zo minimaal zijn, is spelt dus niet gezonder dan tarwe.
Het fijnste brood voor je darmen is volkorenbrood. Van welk graan dan ook: tarwe, spelt, rogge. Als de hele graankorrel gebruikt wordt, bevat het brood namelijk meer gezonde voedingsstoffen en dus ook meer vezels. En dat hebben je darmen nodig, zeker in geval van verstopping.
Spelt is rijk aan vitamine B3 en bevat diverse mineralen, te weten; koper, fosfor, ijzer, magnesium en zink. Al deze voedingsstoffen zijn erg belangrijk voor ons lichaam. Wanneer je geen spelt kan eten, door bijvoorbeeld coeliakie of een tarwe-allergie, zal je deze voedingstoffen uit andere voeding moeten halen.
Speltbrood en tarwebrood zijn even gezond. In spelt en tarwe zitten ongeveer evenveel koolhydraten, eiwitten, mineralen, vitamines en vezels. Ook speltbrood is verkrijgbaar in de varianten wit, bruin en volkoren. Volkoren is het gezondst.
Volkoren- en bruinbrood bevatten veel goede voedingsstoffen. Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat. Brood wordt gemaakt van graan, meestal tarwe.
En dan tot slot de vraag: is spelt goed voor de lijn? Spelt zou goed voor de lijn zijn, omdat het meer langzame koolhydraten bevat. Langzame koolhydraten hebben verschillende gezondheidsvoordelen. Ze zorgen langer voor een vol gevoel, waardoor je minder snel trek krijgt, wat helpt bij afvallen.
Spelt is licht verteerbaar en is dus ideaal voor mensen die slecht op andere broodsoorten reageren. Veel mensen met onbegrepen buik- en darmklachten reageren vaak goed op speltbrood. De gluten in spelt zijn van een andere samenstelling dan die in tarwe.
Spelt (Triticum spelta) is verwant aan tarwe of zachte tarwe (Triticum aestivum). De spelt die tegenwoordig in brood zit, komt meestal voort uit een kruising tussen deze twee granen. Daarom zijn de eiwitten in spelt erg vergelijkbaar met die in tarwe. Spelt en speltbrood bevatten dus inderdaad gluten.
In speltbrood zit geen tarwesoort, maar een graan. Bij spelt zitten de belangrijke voedingsstoffen in het meellichaam, ook wel het bloemlichaam genoemd.
Dat komt mede omdat tarwe meer opbrengst levert per hectare dan andere granen. Dat betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid spelt een groter teeltoppervlakte nodig hebt. Daarbij komt dat de speltkorrel anders is dan de tarwekorrel. De speltkorrel moet eerst nog gepeld worden.
Een brood van spelt bevat niet minder koolhydraten dan een tarwebrood. De hoeveelheid is met elkaar vergelijkbaar. Speltbrood is dus in basis niét koolhydraatarm, zoals soms gedacht wordt.
Uit onderzoek blijkt dat een dieet rijk aan hele granen zoals spelt het “slechte” cholesterol LDL en de bloeddruk verlaagt en het “goede” cholesterol HDL verhoogt. Door het dagelijks eten van voldoende speltgranen kan je de kans op hart- en vaatziekten tot 20% verlagen.
Helaas moest ik deze dame teleurstellen, want speltbrood is helemaal niet koolhydraatarm! Sterker nog het bevat zelfs iets meer koolhydraten dan 'gewoon' tarwebrood. Wil je afvallen door middel van een koolhydraatarm dieet? Dan is spelt(brood) dus geen goede keuze.
Een gemiddelde broodsoort bevat tussen de 40 en de 55 gram koolhydraten per 100 gram. Bruin, volkoren en meergranenbrood zitten dichter bij de 40 gram en wit brood dichter bij de 50 gram per 100 gram. Er zijn wel broden op de markt met een verlaagd koolhydraatgehalte (in de volksmond ook wel koolhydraatarm brood).
Brood is echt een basisproduct. Lekker, gezond van samenstelling en daardoor een goede basis voor elke maaltijd. Niet voor niets beveelt het Voedingscentrum aan veel brood te eten: 4-5 sneetjes per dag voor volwassen vrouwen en 6-8 sneetjes per dag voor volwassen mannen (19-50 jaar).
Als mensen geen brood eten, of biologisch brood of thuisgebakken brood zonder bakkerszout eten, kan dat leiden tot een jodiumtekort. Hierdoor kan krop weer de kop opsteken. Krop zorgt ervoor dat je schildklier trager gaat werken en opzwelt.
Witbrood is het minst gezond, maar prima voor de afwisseling
Witbrood is van alle broodsoorten de minst gezonde keuze. "De vezels zijn bij dit brood uit het meel gezeefd en er blijft alleen bloem over", legt Esther van Ruijven, kinderdiëtist en medepraktijkeigenaar van voedingsadviesbureau Voeding In Evenwicht, uit.
Volkoren speltmeel is meel gemaakt van het graan spelt, met alle vezels er nog in. Met speltbloem bedoelen we het 'uitgeklede' meel, waar nog amper vezels in zitten. Speltbrood dat van volkoren speltmeel is gemaakt, bevat de meeste vezels. Een gemiddeld volkorenbrood (van tarwe) bevat 6,7 gram vezels.
Spelt is rijk aan aminozuren. Deze wekken de productie van blij makende hormonen op. De gluten in spelt hebben een andere samenstelling dan die in tarwe. Spelt is daardoor gemakkelijker te verteren dan tarwe.
Glutenvrij brood kan gemaakt zijn van graansoorten die van nature glutenvrij zijn, zoals boekweit, rijst, haver, quinoa, gierst, amaranth (kiwicha), teff, tapioca, sorghum of maïs (let op: 'gewoon' maïsbrood bevat meestal ook meel gemaakt van tarwe). Ook soja-, kastanje- en kikkererwtenmeel zijn glutenvrij.