In de miljoenennota worden de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar besproken. Hierbij wordt ingegaan op de kosten en de invloed van deze plannen op de burgers en de bedrijven. Ook wordt de algemene toestand van de Nederlandse economie besproken.
De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten.
In de troonrede geeft de regering in algemene bewoordingen aan wat het regeringsbeleid zal zijn voor het komende jaar. Tegelijkertijd wordt op die dag de miljoenennota en de rijksbegroting voor het volgende jaar gepresenteerd.
De inkomsten van de overheid bestaan vooral uit de belastingen en premies die burgers en bedrijven betalen. De overheid geeft dit geld uit aan voorzieningen zoals scholen, wegen en ziekenhuizen.
In de Miljoenennota staan de verwachte ontwikkelingen, belangrijkste plannen en keuzes van het kabinet voor het komende jaar. De Miljoenennota beschrijft wat die plannen kosten en geeft de financiële- en economische situatie van Nederland weer.
De staatsschuld wordt voor 2022 geraamd op 57,7% en blijft daarmee onder de Europese grenswaarde van 60% van het bbp. Het overheidstekort neemt ook af. Waar het overheidssaldo dit jaar nog -6% zal bedragen, is het de verwachting dat dit -2,4% zal zijn in 2022.
De eerste miljoenennota, "Nota betreffende de toestand van 's Landsfinanciën" genaamd, werd in 1906 gepresenteerd door minister De Meester. Voor die tijd werd de begroting mondeling aan de Eerste en Tweede Kamer aangeboden met een "miljoenenrede".
Gemeenten en provincies hebben eigen inkomsten en krijgen geld van de Rijksoverheid. De eigen inkomsten komen uit belastingen en bezittingen, zoals een gemeentelijk havenbedrijf. Via het gemeentefonds, provinciefonds en speciale uitkeringen krijgen gemeenten en provincies geld van de rijksoverheid.
Bloemendaal was in 2019 de rijkste gemeente van Nederland, met een doorsnee vermogen van 381.000 euro. Dat is bijna acht keer zoveel als het landelijke gemiddelde van bijna 50.000 euro.
De totale verwachte collectieve uitgaven bedroegen in de ontwerpbegroting van 2021 € 327 miljard. In de voorjaarsnota werd dit naar boven bijgesteld (€ 359 miljard) en in de najaarsnota vervolgens naar beneden bijgesteld (€ 354 miljard). Uiteindelijk bedraagt de realisatie € 347 miljard.
Verantwoordingsdag (populair: woensdag gehaktdag of kortweg gehaktdag) is in Nederland de dag waarop de Rijksoverheid en de ministeries hun jaarverslagen presenteren aan de Tweede Kamer. Op dezelfde dag publiceert de Algemene Rekenkamer haar verslag van de controles op die jaarverslagen.
Prinsjesdag is de dag waarop de Koning(in) naar het parlement komt om de Troonrede voor te lezen. Dat gebeurde voor het eerst op 2 mei 1814. De Troonrede werd aanvankelijk uitgesproken ter gelegenheid van de opening van de zitting (vergaderperiode) van de Staten-Generaal.
Nederland staat met een gemiddeld netto-vermogen van bijna 129.000 euro per persoon op de vierde plek in de ranglijst van rijkste landen ter wereld. De lijst is samengesteld door de Duitse verzekeraar Allianz in het Global Wealth Report over 2020.
Prinsjesdag (derde dinsdag van september jaar t-1)
In de praktijk betekent dit dat de koning op de derde dinsdag van september (Prinsjesdag) in de Ridderzaal in Den Haag de zogenaamde troonrede voorleest.
De Nederlandse regering bestaat uit de koning en de ministers. De ministers vormen tezamen de ministerraad, die wordt voorgezeten door de minister-president. Samen met de ministers vormen de staatssecretarissen het Nederlands kabinet.
In de Gemeentewet staat welke belastingen de gemeente mag heffen. De gemeente mag zelf weten waar zij de belastinginkomsten aan uitgeeft. Ook bij rechten en heffingen beslist de gemeenteraad over de tarieven. Hierbij mag de gemeente geen winst maken.
De gemeente krijgt ongeveer 60% van haar inkomsten van het Rijk. Hoeveel geld een gemeente precies krijgt, is afhankelijk van het aantal inwoners, het aantal jongeren, het aantal mensen dat een uitkering krijgt, de oppervlakte van de gemeente en nog wat speciale omstandigheden van die gemeente.
Heeft een gemeente over lange tijd grote financiële tekorten op de begroting? Dan kan die gemeente om extra geld uit het gemeentefonds vragen. De gemeente levert haar financiële zelfstandigheid voor een deel in en krijgt een zogenoemde Artikel 12-status.
Bijstandsuitkering. Gemeenten in Nederland zijn verantwoordelijk voor het beoordelen van bijstandsaanvragen en de uitkering daarvan. Mensen die niet genoeg inkomen of vermogen hebben en geen gebruik kunnen maken van een andere voorziening of uitkering komen hier meestal voor in aanmerking.
Een jongere kan vanaf de leeftijd van 18 jaar zelfstandig recht hebben op een algemene bijstandsuitkering. Dit geldt ook voor jongeren die inwonend zijn bij ouders. Voor thuis- en uitwonende jongeren van 18 tot 21 jaar geldt een lagere algemene bijstandsnorm.
Vrijlating inkomsten uit werk
Wanneer u aan het werk gaat dan mag u van het loon dat u krijgt 25 procent houden, met een maximum van € 224,-. (bedrag per 1 januari 2022). Dit noemen wij vrijlating. Dus: als u in een maand netto € 500,- verdient met werken, mag u € 125,- houden.
De zaal biedt ruimte aan maximaal 850 personen. Sedert 1904 wordt in de Ridderzaal jaarlijks een Verenigde Vergadering der Staten-Generaal gehouden waarin de koning(in) de troonrede uitspreekt.
De totale inkomsten van de Rijksoverheid zijn naar verwachting in 2022 € 334,1 miljard. En de totale uitgaven zijn € 353 miljard.
20 september 2022 was het Prinsjesdag. Op deze 3e dinsdag in september begon het nieuwe werkjaar van de regering. En bood minister Kaag van Financiën de Miljoenennota en de Rijksbegroting aan de Tweede Kamer aan.