De Schijf van Vijf is de visuele voorstelling van de richtlijnen voor een gezond eetpatroon die sinds 1953 in Nederland wordt gebruikt in de voorlichting over goede en gezonde voeding, gericht op het grote publiek.
Daarom vind je in dit vak van de Schijf van Vijf de dorstlessers zonder calorieën: water, koffie en thee. Voor ongeveer 60% bestaat een mens uit water.
Tussendoortjes als koekjes, frisdrank en chips horen niet in de Schijf van Vijf. Maar ook producten als witbrood, sauzen, vleeswaren, zoet broodbeleg en vla vallen erbuiten. Als je volgens de Schijf van Vijf eet kunnen ze er wel bij, maar niet te veel en niet te vaak.
Vleeswaren staan niet in de Schijf van Vijf omdat het vlees bewerkt is. Bewerkt vlees wordt in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en darmkanker. Het advies is om vleeswaren als worst, ham en paté niet te vaak te eten.
Eiwitten. De Schijf van Vijf heeft vijf vakken: dranken (blauw), groente en fruit (groen), brood, graanproducten en aardappelen (oranje), smeer- en bereidingsvetten (geel) en het vak met eiwitrijke producten (roze). In het roze 'eiwitvak' staat zuivel, samen met vlees, vis, ei, noten en peulvruchten.
Macronutriënten. Dit zijn eiwitten, vetten, koolhydraten (inclusief voedingsvezels), alcohol en water. Op water na, leveren de macronutriënten een bepaalde hoeveelheid calorieën of energie per gram. Alcohol is niet nodig in een evenwichtige voeding.
Vlees(waren), kip, vis en ei
Alle vleessoorten bevatten veel ijzer. Rundvlees levert in het algemeen wat meer ijzer dan varkensvlees en kip. Orgaanvlees, zoals lever en nier, bevat nog meer ijzer dan de andere vleessoorten.
De voedingsmiddelen kunnen de volgende voedingsstoffen bevatten: koolhydraten, eiwitten, vetten, vitaminen, mineralen, voedingsvezels en water. Al deze voedingsstoffen hebben in je lichaam een of meerdere specifieke taken.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 2 tot 3 eieren per week te eten. Dit omdat eigeel cholesterol en verzadigd vet bevat. Beiden, maar vooral verzadigd vet verhogen het cholesterol in je bloed. Dit is slecht voor je hart en bloedvaten.
Gezond broodbeleg
Halvarine of margarine uit een kuipje op elke boterham. Zuivelproducten: 20+ en 30+ kaas, hüttenkäse, zuivelspread, mozzarella, zachte geitenkaas. Ei. Noten en notenpasta en pindakaas met 100% pinda's of noten, zonder toegevoegd zout of suiker.
Boterhamworst bevat geen lever en is niet rauw, en komt daarom eigenlijk nooit voor op de lijst van afgeraden producten. Toch kun je je afvragen of boterhamworst tijdens de zwangerschap wel gezond is. Het vlees is namelijk zout, vet, bewerkt en bevat conserveringsmiddelen om de houdbaarheid te verlengen.
Voedingstips tegen vermoeidheid
Dit zijn de tips: Eet onbeperkt groente en fruit. Eet regelmatig noten, zaden, pitten en verschillende soorten granen. Eet matig vlees, vis en eieren en kies altijd voor volle zuivel en roomboter.
'Mayonaise is gemaakt van raapzaadolie, azijn, eigeel en water en bestaat daarmee voornamelijk uit gezonde onverzadigde vetten. Een gezonde keuze dus en een prima vervanger van boter, dat veel (ongezonde) verzadigde vetten bevat.
Geen gezonde koekjes
Ook deze tussendoortjes bevatten veel suiker en verzadigd vet. Zorg er daarom voor dat je niet dagelijks een koekje bij de koffie neemt. Maak er bijvoorbeeld een 'bijzonder momentje' van. Door zo af en toe een koekje te eten, kun je jezelf er echt mee verwennen en geniet er veel meer van.
Honing is niet gezonder dan suiker. Het bestaat vrijwel helemaal uit suiker. Je lichaam verwerkt het op dezelfde manier. Honing en suiker staan allebei niet in de Schijf van Vijf.
Bramen: door het grote aantal gezonde voedingsstoffen kunnen bramen worden gezien als het gezondste fruit! Bramen bevatten veel belangrijke vitamines (A, B1, B2, B6, B11, C en E) en mineralen (natrium, kalium, calcium, fosfor, ijzer, magnesium en koper).
Minder vlees of vegetarisch eten
Vegetariërs krijgen het advies ei, peulvruchten, sojaproducten, noten en pitten te eten. Daarnaast is het goed om groente, brood en andere graanproducten en zuivel te nemen, om tekorten aan eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 te voorkomen.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Veel ouderen hebben problemen met de stoelgang. Voor een goede stoelgang is het belangrijk om veel vezels te eten: eet dus volop groente, fruit en volkorenproducten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst. Het is belangrijk daarbij voldoende water te drinken.
Witte thee is veel minder bekend, maar is zelfs nog beter voor je huid dan groene thee. Witte thee kan zelfs het ontstaan van rimpels verminderen! Witte thee heeft namelijk de power om de afbraak van collageen en elastine in je huid af te remmen. Elastine houdt je huid elastisch en collageen houdt je huid soepel.