gezondheid en veiligheid op het werk: algemene rechten en plichten, arbeidsomstandigheden, gereedschap, specifieke risico's en kwetsbare werknemers. gelijke kansen tussen mannen en vrouwen: gelijke behandeling op het werk, zwangerschap, bevallingsverlof, ouderschapsverlof.
Werk verrichten
Een werknemer is verplicht om de overeengekomen arbeid zelf, naar beste vermogen te verrichten en redelijke bevelen en opdrachten van de werkgever op te volgen. Disciplinaire maateregelen kunnen volgen wanneer een werknemer weigert gehoor te geven aan de redelijke bevelen en opdrachten van de werkgever.
Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid. Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Wet onderscheid arbeidsduur. Wet onderscheid bepaalde en onbepaalde tijd.
In de Arbowet, die alleen in Nederland geldt, zijn de rechten van werknemers vastgelegd die betrekking hebben op arbeidsomstandigheden. Een van de rechten die iedere werknemer namelijk altijd heeft, is het recht op een veilige werkplek. Dit recht staat los van het type contract en mogelijke andere factoren.
De wettelijke verplichtingen van de werknemer
Ze moeten zich inzetten voor hun eigen veiligheid en die van hun collega's. Werknemers zijn ervoor verantwoordelijk dat ze de juiste voorlichting en instructie van de werkgever ontvangen. Ze moeten veilig werken en zich houden aan veiligheidsvoorschriften.
Volgens de wet is het de werkgever niet toegestaan te vragen naar medische klachten, symptomen of naar de aard of oorzaak van de ziekte. Griep, migraine, nekklachten, een blaasontsteking, een burn-out of iets anders ergs. Mensen worden helaas ziek.
Het uitgangspunt is dat een werkgever alleen datgene mag vragen en registeren wat zij noodzakelijkerwijs zou moeten weten om te bepalen hoe het verder moet met de werkzaamheden van de werknemer, en een werkgever mag informatie hebben om te beoordelen of zij loon moet doorbetalen aan de werknemer.
Een recht is een aanspraak op een bepaald iets. Het recht op gezondheidszorg bijvoorbeeld, betekent dat je in bepaalde situaties aanspraak kunt maken op gezondheidszorg. Met ieder recht correspondeert de plicht van iemand anders. Dat kan een plicht zijn om iets te doen, of een plicht om iets te laten.
Loonstrookje verplicht
De werkgever moet bij de eerste loonbetaling een specificatie van uw salaris geven, het zogenoemde loonstrookje. U krijgt een nieuwe loonstrook als er iets verandert in uw loon. Of in de inhoudingen zoals premies voor sociale lasten of pensioen. Op het loonstrookje moet een aantal gegevens staan.
Jaarlijkse salarisverhoging
De wet regelt niets over salarisverhoging. Heeft u geen cao? Dan is uw werkgever niet verplicht om elk jaar uw loon te verhogen.
De meeste plichten worden door middel van wetten opgelegd. Zo kennen we de leerplicht, de plicht om verkeersregels en andere voorschriften na te leven, de plicht om belasting te betalen en de plicht om voor de rechter als getuige op te treden.
Belangen(organisaties)
Werkgevers en werknemers werken binnen een bedrijf of organisatie samen om dingen te bereiken die zij beide belangrijke vinden, zoals: het verkopen van een product, het leveren van een service, het creëren van een prettige, veilige werksfeer etc. zij hebben dus gedeelde belangen.
Daarnaast hebben werkgevers het recht om hun werknemers instructies te geven en regels op te stellen met betrekking tot de uitvoering van het werk en de goede orde binnen het bedrijf. Het coronavirus en de verspreiding ervan vormen een potentieel risico voor de gezondheid van werknemers.
Een plicht is een wettelijk 'nadeel': datgene dat aan een ander toebehoort en moet worden vervuld. Plichten kunnen van juridische of niet-juridische aard zijn. Een voorbeeld van een juridische plicht is een contract, terwijl dankbaarheid een niet-juridische plicht is.
Concrete informatie die u mag vragen en registreren
Het telefoonnummer waarop uw werknemer te bereiken is en het (verpleeg)adres. Hoe lang uw werknemer denkt dat de ziekte gaat duren. Wat zijn/haar lopende werkzaamheden en afspraken zijn. Of de ziekte van de werknemer verband houdt met een arbeidsongeval.
Als oproepkracht heeft u recht op loon over de uren die u werkt. Uw werkgever moet u op tijd oproepen, en voor minimaal 3 uur. Hij moet u ook informatie geven over de dagen en uren die u moet werken, en uw oproeptermijn. Buiten de afgesproken dagen en uren bent u niet verplicht te werken.
Voorbeelden: diefstal, oplichting, opzettelijke vernieling. Zware fout: houdt een fout in die zo groot en buitensporig van aard is dat ze onvergeeflijk is in hoofde van diegene die ze begaat.
Uw werkgever mag in zo'n geval een verbod op nevenwerkzaamheden in uw arbeidscontract opnemen. Dit kan worden gedaan door een specifieke bepaling in het arbeidscontract of door te verwijzen naar bijvoorbeeld een CAO of personeelshandleiding.
Een werknemer mag weigeren een redelijke opdracht uit te voeren indien hij daar een gerechtvaardigd belang voor heeft. Hiervan is sprake als zijn gezondheid of veiligheid in het geding is. Dit is in elk geval zo wanneer er sprake is van strijd met de Arbeidsomstandighedenwet of de Arbeidstijdenwet.
Als patiënt heeft u rechten in de zorg. Uw huisarts moet u helpen bij uw gezondheid en u informatie geven over uw gezondheid. U heeft bijvoorbeeld recht op informatie, recht om uw medisch dossier in te zien, recht op privacy en recht om zelf een hulpverlener te kiezen.
Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten. Dit zijn onder andere het recht op huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs.
Het wettelijk uitgangspunt is dat een werknemer in beginsel zelf bepaalt wanneer en of er sprake is van ziekte en van herstel. Bij twijfel vanuit de werkgever is het oordeel van de bedrijfsarts leidend. Indien nodig kan er ook nog een deskundigoordeel bij het UWV aangevraagd worden.
Het noodzakelijkheidscriterium houdt in dat je als werkgever zelf beoordeelt of een medewerker een mobiele telefoon nodig heeft om zijn werk naar behoren te kunnen doen. Is dat volgens jou het geval, dan mag je de telefoon verstrekken. De medewerker kan deze zowel zakelijk als privé gebruiken.
Veel bedrijven hebben in hun contract opgenomen wat geoorloofd is qua ziekteverzuim. Bedrijfsarts Jerry Mahadewsing zegt dat de regels verschillen per organisatie. "De meeste organisaties vinden drie keer verzuim per jaar geoorloofd." Als dat hoger is, volgt vaak een gesprek.