De West-Vlaamse gerookte sprot is een klein visje uit de haringfamilie. Vers wordt de vis niet zo vaak gegeten maar gerookt is het een echte lekkernij.
Warmgerookte sprot wordt ook wel 'Kieler sprot' genoemd. Traditioneel wordt koudgerookte sprot met een touwtje tot een bos samengebonden. Warm gerookte sprot moet je zeker proberen. Heerlijk in plaats van rookworst in de erwtensoep of bij een stamppot.
Sprot is de kleinste vissoort uit de haringfamilie en wordt vaak ook de meest ondergewaardeerde vissoort genoemd.
Sprotjes zijn heerlijk in salades en door hun rooksmaak, als je daarvan houdt, ook in vissoep. Uiteraard is sprot gezond voedsel; hij behoort tot de vette vissoorten en zit bomvol vitaminen, mineralen en omega 3 vetzuren. Bedenk wel dat er veel zout inzit.
Spiering wordt en werd hier weinig gegeten, maar in Frankrijk en Spanje wordt het als een lekkernij beschouwd. En ze hebben gelijk, want het smaakt net als verse ansjovis en sprot erg lekker. Spiering komt in zowel zoet als zout water voor en is een echte vis, die in scholen leeft.
Dorade, inktvis, paling, poon, rog, blauwvintonijn, wijting en zeewolf zijn voorbeelden van vissen die nooit een goed idee zijn. De redenen kunnen uiteenlopend zijn: overbevissing, habitatvernietiging, vervuilende kweektechnieken, de kweek is niet duurzaam of de vis is met uitsterven bedreigd.
Roofvissen zoals zwaardvis, marlijn, snoekbaars, tonijn en haai zijn ook minder veilig. Dat komt doordat roofvissen aan het eind van de voedselketen zitten en andere dioxine houdende vissen eten. Deze vissen bevat vooral veel methylkwik. Tonijn bijvoorbeeld kunt u beter niet meer dan één keer per maand eten.
Echte kibbeling wordt van oudsher van kabeljauw gemaakt. De stukjes worden door een beslag gehaald, gefrituurd en eventueel bestrooid met viskruiden. Kabeljauw is schaarser geworden en daardoor duurder. Daarom wordt in plaats van kabeljauw vaak de goedkopere vissoort Alaska-koolvis gebruik.
De visjes zijn in z'n geheel gerookt, maar het schoonmaken is heel simpel. Sneetje in de buik, ingewanden eruit. Kop eraf en dan voorzichtig het velletje afstropen. Het visvlees is dan heel gemakkelijk van de graat te halen.
Natuurlijke vijanden van de haring zijn de mens, andere vissen en vogels.
In principe zijn alle soorten vis goed. Het maakt niet uit hoe de vis verkocht wordt: verse vis, uit de diepvries of in blik. Voor de gezondheid kun je het beste kiezen voor vette vis die niet gepaneerd of gezouten is. Bij zoute vis moet je denken aan haring, gerookte zalm, gerookte paling, stokvis of ansjovis.
Vis eten is gezonder dan vlees, doordat je bij het eten van vis een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren zoals omega 3 binnenkrijgt. Vlees daarentegen bevat alleen verzadigd vet, wat onder andere een stijging kan geven van het LDL-cholesterol. Daarnaast is rood vlees moeilijker te verteren voor de darmen.
In Nederland was wijting altijd 'vis voor de poes', een goedkope vissoort. Men heeft daarom gezocht naar een lekkere wijze om dit vetarme visje een nieuw imago te geven. Zo is het lekkerbekje ontstaan. De lekkerbek is een heel toepasselijke naam voor deze vis die zich voedt met garnalen, een delicatesse uit de zee.
Toch is de voedingswaarde van kibbeling niet enorm slecht. 100 gram kibbeling bevat zo'n 220 calorieën en maar liefst 24,5 gram eiwit en 13,8 gram vet. Daarnaast bevat deze gefrituurde snack ongeveer 13 gram koolhydraten en 1 gram vezel. Door deze hoge hoeveelheid eiwitten is kibbeling een best gezond tussendoortje.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
Wilde zalm bevat namelijk meer omega-3-vetzuren, vitaminen, mineralen en minder verzadigd vet en calorieën per portie. Tonijn – laag in calorieën en boordevol vitamines van eiwitten. Een portie van zo'n 100 gram bevat 22 gram eiwit. Echter, wees wel bewust van het feit dat deze vis wordt bedreigd door overbevissing.
Eet dagelijks goede onverzadigde vetzuren. Deze zitten bijvoorbeeld in noten, notenpasta's, olijfolie, lijnzaadolie, walnoten en walnootolie. Ook vette vis (haring, ansjovis, sardines, makreel, zalm, tonijn) behoort tot de goede vetten.
Tonijn bevat, zoals alle vis, veel eiwitten, vitamines A, B2 en D, en mineralen als jodium en ijzer. Het vlees is magerder dan dat van bijvoorbeeld makreel en haring, maar er zitten nog steeds flink wat gezonde omega 3-vetzuren in. Tonijn in blik is net zo gezond als verse tonijn.
In vis zitten speciale visvetzuren, die goed zijn voor hart en bloedvaten. Ze zitten vooral in vette vis, zoals makreel, zalm, sardines en haring. Het goede nieuws: deze visvetzuren blijven goed behouden bij het inblikken van vis.
De Gezondheidsraad adviseert volwassenen om per dag 450 milligram omega-3-vetzuren uit vis (visvetzuren) binnen te krijgen. Dit kun je doen door per week twee porties vis te eten, waarvan ten minste een keer vette vis.
In het genoemde rijtje is er één product dat van nature precies dezelfde voedingsstoffen als vlees bevat; en dat is het ei. Het voedingscentrum raadt eieren daarom aan als volwaardige vervanger van vlees.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Waarom paling gezond is
Vette vis (bijvoorbeeld paling) bevat meer omega-3 vetzuren dan andere vissoorten (zoals tonijn en kabeljauw) en is om die reden gezonder dan magere vis.
Zowel verse als ingeblikte vis heeft gezondheidsvoordelen. De voedingswaarde is vrijwel gelijk. Dat komt doordat vis in blik zo snel verwerkt wordt. Al binnen 24 uur wordt de vangst ingeblikt, zodat de voedingswaarde intact blijft.