Truffels, champignons en paddenstoelen, maar ook brie en blauwschimmelkazen zijn ondanks de schimmels die erop leven allemaal eetbaar. Andere soorten zijn nuttig, soms zelfs onmisbaar, om wijn te maken of worst te drogen. De niet-eetbare schimmels vormen zich op eten dat bederft.
Welke schimmels kan je eten? Eetbare paddenstoelen, zoals truffels, champignons en shiitakes. Franse kazen, zoals brie, camembert en blauwschimmelkaas. (Bakkers)gist als ingrediënt van brood en voor de bereiding van bier en wijn.
Schimmels zijn niet allemaal giftig, maar van sommige schimmels is bekend dat ze in staat zijn gifstoffen (mycotoxines) aan te maken. Het eten van deze gifstoffen kan leiden tot een voedselvergiftiging. Dat kan gepaard gaan met misselijkheid en diarree.
Schimmels die goed voor ons zijn
Gezonde schimmels zijn onder meer eetbare paddenstoelen, zoals truffels, shiitakes en champignons.
Verschillende soorten bodemschimmels kunnen gifstoffen aanmaken. Schimmels van de soort Fusarium produceren voornamelijk gifstoffen tijdens de groei van het gewas. Tijdens de opslag van geoogste gewassen zijn Aspergillus-schimmels en Penicillium-schimmels de oorzaak van het ontstaan van gifstoffen.
Gezondheidsklachten door vocht en schimmels
Schimmels kunnen gezondheidsklachten veroorzaken en ze kunnen astma en andere luchtwegklachten verergeren. Door schimmels kun je last krijgen van: keelpijn. niezen en hoesten.
Goede schimmels
Deze worden de mycorrhiza's genoemd. Ze zijn voor alle planten een bestaansvoorwaarde. Zo hebben ze zich aangepast aan het gewas en kunnen bij de bodemporiën die onbereikbaar zijn voor het wortelgestel.
U kunt huidschimmel behandelen met een crème of zalf met een middel tegen schimmel. Zoals terbinafine op de huid, miconazol op de huid of clotrimazol op de huid. U kunt dit zonder recept kopen bij de drogist of apotheek. Terbinafine-crème hoeft u minder vaak en minder lang te smeren dan de andere crèmes.
Beschimmeld brood is in zijn geheel niet meer te eten. Gooi het brood direct weg om verdere verspreiding van schimmelsporen te voorkomen. Groene of zwarte broodschimmel bederft het brood, maar is niet gevaarlijk.
Kortom: Hoewel er schimmels worden gebruikt bij de bereiding van zachte blauwe en witte schimmelkazen, is het een teken van bederf op andere soorten. Zachte kaassoorten zoals roomkaas moeten direct weggegooid worden bij het verschijnen van sporen, maar harde kun je nog opeten als je de schimmel rondom goed wegsnijdt.
Vooral in zachte etenswaren, zoals brood, gaat de verspreiding van schimmels sneller en zijn ze onzichtbaarder dan je denkt. Bij harde etenswaren kun je vaak een stukje schimmel nog wel wegsnijden, maar voor brood, een potje jam of appelmoes geldt dat helaas niet, zegt het Voedingscentrum.
Yuk, schimmel
Maar maak je geen zorgen: het doorslikken van schimmel zal je lichaam waarschijnlijk niet schaden. Het meest vreselijke deel is waarschijnlijk het besef dat je schimmel hebt gegeten.
Het is heel lastig om te bepalen hoeveel beschimmelde producten je veilig kunt eten, als je dat ooit al zou willen. Rietjens: "Dat hangt af van welke gifstof de schimmel kan produceren en hoeveel de schimmel geproduceerd heeft. Dat moet je meten met apparatuur."
Voor brood is dat de fusariumschimmel die een gifstof afscheidt waarvan je op langere termijn ziek kan worden. Aan de buitenkant kan je niet zien of het een schadelijke schimmel is of niet. Het is dus het beste om beschimmeld brood gewoon weg te gooien.
De kans op beschadiging wordt groter. Daardoor is het fruit extra vatbaar voor gisten, schimmels en andere bacteriën die bederf veroorzaken. Uiteindelijk gaat de vrucht rotten of schimmelen en kun je het echt niet meer eten. Beschimmeld fruit moet meteen worden weggegooid, ook als er maar één plekje schimmel op zit.
Bederf merk je door plekjes, een ranzige geur, slijmerigheid of schimmel. Beginnende plekjes kun je wegsnijden, maar de smaak van aftakelende paddestoelen wordt sterk, dus proef eerst een stukje. Beschimmelde paddestoelen en 'slijmers' zijn ongezond en moet je echt weggooien.
Nee, de schimmel is niet gevaarlijk. De schimmelcultuur die zich vormt op de kaas is niet schadelijk en is een andere schimmelcultuur dan die van groente, fruit of brood, welke overigens wel schadelijk is. De schimmel kan de smaak van de kaas helaas wel beïnvloeden.
Zwarte schimmel is 1 van de meest voorkomende schimmels in huis. Op vochtige oppervlakken ontstaan eerst minuscule zwarte stipjes, maar na verloop van tijd groeien die uit tot grote zwarte schimmelvlekken.
Schimmels op voedsel kunnen bij het inademen of inslikken leiden tot ziektesymptomen als verminderde eetlust, maar ook tot ernstige aandoeningen als kanker. Bij aanraking van een beschimmeld voorwerp kan soms een flinke wolk schimmelsporen vrijkomen.
De werking van alcohol heeft beperkingen
Het is niet werkzaam tegen bacteriesporen noch tegen schimmelsporen. Sporen van bacteriën zijn bijzonder lastig te elimineren. Zelfs bij sterilisatie in een droge autoclaaf met temperaturen boven 132 C gedurende 10 minuten kunnen heel soms bacteriesporen overleven.
Azijn is een zuur dat de meeste schimmelsoorten meteen dood. Voor hardnekkige schimmels is dit echter lastig. Bleekwater heeft dezelfde functie en doodt ook schimmels. De dampen van bleekwater zijn echter gevaarlijk als je ze inhaleert en het bleekwater tast bepaalde materialen aan.
Schimmels houden niet van frisse lucht, maar wel van vochtige plekken. Check daarom of je voldoende lucht tegen vochtproblemen.
De schimmel groeit alleen aan de buitenkant, maar het is wel zaak om ruim om de beschimmelde plek heen te snijden. Daarna kunt u het weer eten. Gedroogde worst of ham is prima te eten in beschimmelde toestand. Met een borsteltje de schimmel eraf poetsen of wegsnijden met een mesje is voldoende.
Nee. Volgens Marianne Gravely, informatiespecialist voedselveiligheid bij het Ministerie van Landbouw in de VS, kan het eten van schimmel geen kwaad. Voor mensen met een gevoelige darm ligt dat wel anders: zij hebben kans op misselijkheid.
Zodra op brood, koekjes, gebak of andere droge, poreuze etenswaren iets van schimmel verschijnt, kun je je lekkernij vergeten. In zachter fruit en 'vochtige' groenten (met een hoog vochtgehalte, zoals komkommers, perziken en tomaten) kunnen de bacteriën zich snel onder de schil verspreiden. Gewoon weggooien dus.