Arbobeleid gaat onder meer om: werkplek en apparatuur. lichamelijke en psychische belasting. werken met gevaarlijke stoffen, straling en besmetting.
Arbeidsomstandigheden zijn het fysieke, sociale en psychologische klimaat waarin wordt gewerkt. Deze kunnen worden onderscheiden van de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het woord "arbeidsomstandigheden" wordt vaak verkort tot Arbo, onder andere in wetgeving.
Arbeidsomstandigheden zijn alle tastbare en niet tastbare factoren die betrekking hebben op de arbeid in dienst van een werkgever. Het begrip heeft zowel betrekking op de fysieke werkomgeving als op de psycho- sociale relaties met leidinggevenden, collega's en derden.
In de Arbeidsomstandighedenwet - of kortweg: de Arbowet - staan regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, veiligheid en welzijn van werknemers te bevorderen. De Arbowet is een zogeheten kaderwet. Dat betekent dat er geen concrete regels staan, maar algemene bepalingen over het arbobeleid in bedrijven.
Arbobeleid is het beleid dat een werkgever binnen zijn bedrijf voert op het gebied van arbeidsomstandigheden. Een goed arbobeleid leidt tot duurzame inzetbaarheid en verhoogde productiviteit. Het arbobeleid beperkt de gezondheidsrisico's, vermindert het ziekteverzuim en bevordert de re-integratie.
De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of werkgevers én werknemers zich aan de arboregels houden. Het gaat hierbij meestal over arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden of werktijden. Bij overtreding kan de Nederlandse Arbeidsinspectie een aantal maatregelen opleggen.
Er zijn genoeg redenen om als bedrijf te zorgen voor goede arbeidsomstandigheden: gemotiveerde medewerkers, minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschikten, minder verloop, een beter imago en efficiëntere productie.
Verantwoordelijkheden werknemers
Hoewel de werkgever primair verantwoordelijk is voor de arbeidsomstandigheden in het bedrijf, hebben ook de werknemers verplichtingen. Als zij zich daar niet aan houden, kunnen ook zij een boete krijgen van de NLA.
Uw werkgever is verplicht om een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te maken. Hierin staat welke risico's het werk met zich meebrengt voor de werknemers. Verder moet er een plan van aanpak zijn. Daarin staat hoe uw werkgever de risico's voor de veiligheid en gezondheid aanpakt en wanneer dat gebeurt.
Naast het creëren van een gezonde en veilige werkplek (en het vermijden van schadeclaims) heeft een goed arbobeleid nog meer positieve effecten: Een werknemer presteert beter als hij zich veilig voelt en comfortabel kan werken. Goede arbeidsomstandigheden verhogen de motivatie van werknemers.
Arbeidsomstandigheden zijn onder te verdelen in lichamelijke belasting, werkomgeving en psychosociaal belastende factoren. Lichamelijke belasting is bijvoorbeeld het verplaatsen van producten (tillen, dragen, duwen, trekken), veel beeldschermwerk of langdurig zitten.
In de catalogus staan de volgende arbeidsrisico's beschreven: fysieke belasting (ergonomie, beeldschermwerk), psychosociale arbeidsbelasting (werkdruk, ongewenst gedrag), gevaarlijke stoffen en biologische agentia, zwangerschap en arbeid en algemeen arbobeleid (BHV).
Zonder voelbare luchtstroom mag het niet warmer zijn dan 25˚C. Voor zeer lichamelijk inspannend werk geldt een maximum van 25˚C. Mits er een voelbare luchtstroom is. Anders mag het niet warmer dan 23˚C zijn.
Het arbeidsomstandighedenspreekuur draagt bij aan de preventie van verzuim én beroepsziekten. Werknemers kunnen ernaartoe als ze vragen hebben over hun psychische en fysieke gezondheid in relatie tot hun werk en arbeidsomstandigheden. Bijvoorbeeld als iemand beginnende klachten heeft.
Volgens de wet is het de werkgever niet toegestaan te vragen naar medische klachten, symptomen of naar de aard of oorzaak van de ziekte. Griep, migraine, nekklachten, een blaasontsteking, een burn-out of iets anders ergs. Mensen worden helaas ziek.
Het uitgangspunt is dat een werkgever alleen datgene mag vragen en registeren wat zij noodzakelijkerwijs zou moeten weten om te bepalen hoe het verder moet met de werkzaamheden van de werknemer, en een werkgever mag informatie hebben om te beoordelen of zij loon moet doorbetalen aan de werknemer.
Bijvoorbeeld wanneer de werkgever discrimineert, intimideert, valse gronden voor ontslag aanvoert of grovelijk de verplichtingen niet nakomt die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst.
Veroorzaakt u schade tijdens uw werk? Dan is meestal uw werkgever aansprakelijk voor de schade. Uw werkgever is verantwoordelijk voor zijn werknemers. Hij moet ervoor zorgen dat u op een goede en veilige manier uw werk kunt doen.
Als u uzelf en uw werkgever u jarenlang heeft uitgeput door stress en spanningen is uw werkgever aansprakelijk en moet een schadevergoeding worden betaald. Stress is iets wat op zich niet verkeerd is. Door stress wordt u alerter in situaties die daar om vragen en waardoor u ook beter presteert.
De juiste temperatuur, voldoende licht (liefst veel natuurlijk licht) en een goede luchtkwaliteit. Een prettig binnenklimaat draagt bij aan het welbevinden van mensen, meer werkplezier en een hogere productie. Uit onderzoek blijkt dat een goed binnenklimaat de productiviteit met 10 tot 15% verhoogt.
Om gezond en veilig te kunnen werken is voldoende (dag)licht nodig en gelden criteria voor temperatuur, ventilatie en geluid. Ook zijn er richtlijnen voor het aantal beschikbare vierkante meters per persoon, het daglicht, het meubilair en de werkapparatuur.
In algemene zin verwijst de term arbeidsverhoudingen naar de betrekking tussen werkgever en werknemer. Arbeidsverhoudingen op macroniveau omvatten de betrekkingen tussen werkgevers en werknemers en de overheid.