Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
Social media kan onder andere het zelfvertrouwen vergroten, sociale steun geven, maar ook lotgenoten in contact brengen met elkaar. Jongeren geven daarnaast aan het fijn te vinden om met onbekenden, in een niet-oordelende en anonieme omgeving, over hun problemen te praten.
Social media geven kansen om vrienden te maken, dingen te leren en om je gevoelens te uiten. Social media geven kansen om vrienden te maken, dingen te leren en om je gevoelens te uiten.
Zo groeien kinderen op met media
Kinderen leren de wereld stap voor stap kennen, en dat doen ze hand in hand met media. Hoe ouder ze worden, hoe minder ze daarbij rekenen op de hulp van volwassenen. Ontdek in onze mediagroeilijn wat ze op elke leeftijd al zelf kunnen, en waar er nog begeleiding nodig is.
Leren sturen, kijken hoe het verkeer beweegt, leren parkeren… Dit zijn allemaal vaardigheden die overeenkomen met social media. Het leren aanmaken van een account, een profiel goed vullen en bijhouden, zien hoe communicatiestromen lopen en patronen herkennen en vervolgens daarop reageren.
Gevolgen social media
Typen op je smartphone kan ook spanning veroorzaken in je pezen. Je kunt ook last krijgen van vermoeide ogen door te lang naar het scherm te staren. Sociale media kunnen ook een gevaarlijke afleiding zijn tijdens het rijden of lopen over straat.
De druk om snel te reageren en/of de angst om belangrijke informatie te missen, brengt spanning en stress met zich mee. Kinderen en jongeren die mediawijs zijn, lopen minder risico op online problemen, zoals cyberpesten, grensoverschrijdend gedrag en (seksueel) misbruik.
Veel onderzoek naar de effecten van social-mediagebruik is gedaan onder jongeren, juist omdat jonge generaties zoveel gebruikmaken van social. In 2017 concluderen Britse onderzoekers van de Royal Society for Public Health al dat sociale media, en dan met name Instagram, de mentale gezondheid negatief beïnvloeden.
Uit ander onderzoek is gebleken dat de kans op depressie toeneemt, naarmate mensen vaker hun social media gebruiken. De oplossing is simpel. Minder vaak je Facebook, Insta of Twitter checken. Volgens het Deense onderzoek waren mensen na een weekje zonder Facebook gelukkiger.
Het aanmaken van een Facebook, Instagram, Linkedin profiel of ander platform van de social media lijst is inderdaad gratis.
Content op maat vraagt om mediawijze consumenten. Het kan immers onduidelijk zijn waar bepaalde content vandaan komt, hoe deze tot stand komt en met welke intenties de makers de content aanbieden. Ook kan het zorgen voor minder diversiteit in de content die je te zien krijgt.
Mediaopvoeding is onderdeel van de dagelijkse opvoeding door ouders of verzorgers. Het omvat alle bewuste en onbewuste handelingen waarmee ouders ervoor zorgen dat hun kinderen media uiteindelijk zelfstandig kunnen gebruiken. Dat betekent dat kinderen: hun tijdsbesteding met media zelf in de gaten kunnen houden.
Social media is een verzamelnaam voor alle internet-toepassingen waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen op een gebruiksvriendelijke en vaak leuke wijze. Social media staat voor 'Media die je laten socialiseren met de omgeving waarin je je bevindt'.
96% van de Nederlanders is actief op social media. Gemiddeld besteden we dagelijks 98 minuten op social media. Jongeren tussen de 15 en 19 jaar brengen de meeste tijd door op social media; gemiddeld 143 minuten per dag. Met evengoed 82 minuten per dag, besteedt de 65+ leeftijdscategorie de minste tijd op social media.
Wetenschappelijk is het bestaan van een sociale media verslaving nog niet bewezen. Officieel is het dus ook nog geen verslaving. Echter in de praktijk zien we steeds vaker dat mensen in de problemen komen doordat ze te veel en te vaak sociale media gebruiken.
1. Facebook: bekendste social media kanaal
Het bekendste en grootste social-mediaplatform is Facebook, waar je waarschijnlijk zelf al privé op zit.
Facebook is nog altijd het grootste social media kanaal ter wereld. Ondanks dat het aantal bezoekers afneemt (vooral bij jongeren) blijft dit kanaal stipt op nummer 1 staan. Van de 20-39 jarigen gebruikte 89% Facebook in 2017, gevolgd door 77% van de 40 tot 64 jarigen.
Totaal overzicht van het social media gebruik in 2020
Samenvattend kunnen we zeggen dat WhatsApp het belangrijkste sociale platform is, Instagram het meest gegroeid is, jongeren de weg naar Facebook niet weten te vinden en dat TikTok de grote nieuwkomer is.