Het gebruik van social media kan een negatieve invloed hebben op het dagelijks leven. Met name jongeren ervaren een achteruitgang in concentratie en uitgerustheid. Vaak zijn zij bang om dingen te missen. Social media kunnen zowel sociaal als asociaal zijn.
Veel informatie. Wanneer je veel op social media zit, gaan je hersenen anders werken. Je hersenen worden bij het zien van alle foto's, statusupdates en filmpjes in korte tijd blootgesteld aan heel veel informatie die snel voorbij flitst. De hersenen krijgen dus heel veel informatie te verwerken en dat is best pittig.
Een week lang pauze houden van sociale media zorgde er bij de proefpersonen namelijk voor dat er duidelijke verbetering optrad in hun welzijn, en het verminderde klachten van depressie en angst.
Een tweede verklaring is dat tijdens het gebruik van sociale media het beloningscentrum in de hersenen actiever wordt en er meer dopamine vrijkomt. Een stofje dat je een fijn gevoel geeft. Dit stofje komt ook vrij bij andere dingen die we prettig vinden, zoals eten, roken, sociale contacten maar ook drugs bijvoorbeeld.
Positief en negatief gedrag
Social media kan onder andere het zelfvertrouwen vergroten, sociale steun geven, maar ook lotgenoten in contact brengen met elkaar. Jongeren geven daarnaast aan het fijn te vinden om met onbekenden, in een niet-oordelende en anonieme omgeving, over hun problemen te praten.
De constante vergelijking tussen jezelf en wat je van anderen leest of ziet, pakt lang niet altijd in het voordeel van de gebruiker uit. Volgens een ander onderzoek uit 2018 blijkt dat mensen die hun social-mediagebruik beperkten tot 30 minuten per dag, minder gevoelens van depressie en eenzaamheid ervaarden.
Verschillende onderzoeken toonden al aan dat er een link is tussen slechte mentale gezondheid en de apps. Een negatief zelfbeeld, depressies en angststoornissen werden gevonden. Zelfs het stalken van je ex op social media zou slecht zijn voor je mentale gezondheid.
96% van de Nederlanders is actief op social media. Gemiddeld besteden we dagelijks 98 minuten op social media. Jongeren tussen de 15 en 19 jaar brengen de meeste tijd door op social media; gemiddeld 143 minuten per dag. Met evengoed 82 minuten per dag, besteedt de 65+ leeftijdscategorie de minste tijd op social media.
Uit ander onderzoek is gebleken dat de kans op depressie toeneemt, naarmate mensen vaker hun social media gebruiken. De oplossing is simpel. Minder vaak je Facebook, Insta of Twitter checken. Volgens het Deense onderzoek waren mensen na een weekje zonder Facebook gelukkiger.
Uit onderzoek blijkt dat social media verslavend zijn doordat ze gebruikers continu belonen. Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking.
In de puberteit is contact met leeftijdgenoten heel erg belangrijk. Sociale media zijn dan ook populair bij jongeren. Als ze geen internet hebben om contact te kunnen maken met hun vrienden, kunnen ze zich heel eenzaam voelen. Online contact is een aanvulling op offline contact.
Gemiddeld gebruiken mensen acht verschillende sociale kanalen. Gemiddeld spenderen gebruikers 2 uur en 29 minuten per dag op social media.
Bij WhatsApp daalde het dagelijks gebruik onder jongeren en 20-29-jarigen. De grootste stijgers wat betreft social media gebruik zijn TikTok, Instagram en, erg opvallend, Twitter.
Volgens GlobalWebIndex zijn 54% van de social media gebruikers eerder geneigd om social media te gebruiken om een aankoop te realiseren en 71% zelfs eerder geneigd is om een product te kopen op basis van verwijzingen op Sociale Media.
Over het algemeen worden de sociale media het meest gebruikt in de Scandinavische landen. In Nederland zijn beide netwerken net iets populairder dan gemiddeld. Hieronder zie je de verschillen in gebruik van Instagram en Facebook per land.
Al twee jaar op rij is TikTok met ruime afstand het snelst groeiende social media platform. In 2022 ligt het aantal TikTok-gebruikers maar liefst 75% hoger dan een jaar eerder. Naast TikTok maakte ook Instagram een enorme groei door. Van de grote platformen wint Instagram nog het snelst aan populariteit.
De grootste verandering die social media gaat doormaken? Het is 'de metaverse'. Waar je op dit moment op een scherm kijkt naar video's, foto's of livestreams, gaan we in de toekomst 'de metaverse in'. Met een VR-bril kun je in virtuele ruimtes rondlopen waar andere gebruikers ook zijn.
Jongeren brengen veel tijd door op het internet. Uit onderzoek blijkt dat 83% (bijna) dagelijks op social media zit. Instagram en YouTube zijn twee van de populairste platforms onder jongeren, kanalen waar ook zogeheten social influencers aanwezig zijn.
Jongeren zijn erg beïnvloedbaar door hun sociale omgeving. Wanneer we een sociale kaart maken van de partijen die invloed hebben op sportende jongeren dan maken we onderscheid in ouders, trainers/coaches, mede-sporters en vrienden.
Zo groeien kinderen op met media
Kinderen leren de wereld stap voor stap kennen, en dat doen ze hand in hand met media. Hoe ouder ze worden, hoe minder ze daarbij rekenen op de hulp van volwassenen. Ontdek in onze mediagroeilijn wat ze op elke leeftijd al zelf kunnen, en waar er nog begeleiding nodig is.