De klassieke beschaving van de oude Grieken (8ste-4de eeuw v. Chr.) kenmerkte zich door een culturele en politiek-militaire expansie die tot ver buiten de landsgrenzen reikte. Het leidde tot een rijkdom aan ontwikkelingen op het gebied van de beeldende kunst, bouwkunst, politiek, economie en landbouw.
De Griekse religie, architectuur, beeldende kunst, literatuur en filosofie werd door de Romeinen bewonderd en veelal overgenomen. Door de vele overeenkomsten beschouwen we de Grieks-Romeinse cultuur vaak aan als een geheel. We noemen dit de klassieke cultuur of de cultuur van de klassieke oudheid.
De Grieks-Romeinse cultuur
Veel bekende denkers zoals Aristoteles, Plato en Socrates hebben een begin gemaakt met wetenschappen als de filosofie, maar ook bijvoorbeeld het begin van de medische wetenschap en de geschiedschrijving komt uit deze periode.
De Romeinse cultuur heeft zich doorheen bijna 1500 jaar lange geschiedenis van het oude Rome ontwikkeld en ook veranderingen gekend. Een belangrijk aspect van deze cultuur was de taal van de Romeinen, het Latijn, met geschiedschrijvers zoals Tacitus en de dichters Vergilius, Horatius, Ovidius en Propertius.
De verfijnde Griekse cultuur vormde een basis voor die van de Romeinen. Zaken als de Griekse goden, architectuur en kunst werden klakkeloos gekopieerd. Het Grieks was zelfs de lingua franca in grote delen van het rijk. Het literaire werk van grootheden als Homerus was de inspiratiebron voor vele Romeinse schrijvers.
In de 5e en 4e eeuw v.C. ontwikkelden de Grieken hun bouwkunst en beeldhouwkunst tot op hoog niveau. Na de verovering van Griekenland namen de Romeinen de Griekse vormentaal over en voegden er eigen elementen aan toe. Deze Grieks-Romeinse mengcultuur wordt klassiek genoemd, vanwege de latere navolging.
Veel Romeinen hadden bewondering voor de Griekse cultuur. In 146 v.C. veroverden zij Griekenland.Daardoor nam de Griekse invloed op de Romeinse cultuur toe. Het gevolg was dat er een mengcultuur ontstond: de Grieks-Romeinse cultuur.
In het Romeinse rijk was een multiculturele samenleving, waarin mensen met verschillende culturen door elkaar leefden. Er waren ook culturele overeenkomsten, zoals het geld en recht. De Romeinen hadden een goed ontwikkeld rechtssysteem, met geschreven wetten voor alle inwoners van het rijk.
De Romeinen namen de macht over op alle kolonies die voorheen van de Grieken waren. Het duurde echter wel enkele eeuwen voordat ze alle Griekse kolonies in handen hadden.
Betekenis romanisering & hellenisme
De term valt te definiëren als: 'De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur over Europa en andere delen van de wereld'. In de betekenis valt op dat er gesproken wordt van 'Grieks-Romeinse cultuur', terwijl dit niet blijkt uit het begrip romanisering zelf.
De Griekse cultuur verspreidde zich verder met de veroveringen van Alexander de Grote (precieze details in hoofdstuk 2). De Griekse invloed was erg groot op de veroverde gebieden. Kunst, taal, architectuur en filosofie werden daar overgenomen, de Griekse cultuur werd toen bekend als de hellenistische cultuur.
De eerste stammen waarvan we weten dat ze Grieks spraken kwamen tussen 2000 en 1800 v.C. vanuit het Donau-gebied naar het zuidelijk deel van het Griekse vasteland. De nieuwkomers vermengden zich met de plaatselijke bevolking. Hun belangrijkste stad werd Mycene, vandaar dat hun beschaving de Myceense wordt genoemd.
De Griekse cultuur is grotendeels ontstaan uit de christelijk Orthodoxe religie. Veel tradities en gewoonten zijn verbonden met de Griekse religie. Tijdens een vakantie in Griekenland vallen meestal alleen zaken op zoals de kerken, de Griekse muziek en de Griekse dansen.
Het grootste gedeelte van de Griekse bevolking is aanhanger van de Grieks-orthodoxe kerk. Geloof speelt vandaag de dag nog een belangrijke rol in het leven van de Grieken. Veel Grieken bezoeken nog de zondagdienst en bijna alle kinderen worden nog gedoopt.
Het oude Griekenland bestond lang geleden, in de Oudheid, tijd van de Oude Grieken, uit allerlei staatjes. Die staatjes werden stadstaten genoemd. Die stadstaten hadden allemaal dezelfde taal en godsdienst, maar ze hadden eigen wetten, geld en goden. Iedere stadstaat of streek had zijn eigen munten.
vervanging van de oude tribale wetten door het Romeinse recht, met o.a. de instelling van eigendomsrechten. de verspreiding van typisch Romeinse instellingen zoals openbare baden, de keizercultus en gladiatorengevechten.
Zij zagen zichzelf echter als 'de Romeinen' en bleven het Romeinse Rijk voortzetten tot het jaar 1453 waarin het Romeinse Rijk definitief ten einde kwam toen zij werden verslagen door de Ottomanen. Wat waren foederati en op welke manier waren zij één van de oorzaken van het uiteenvallen van het Romeinse Rijk?
De zogenoemde 'publieke' goden hadden verschillende functies en beschermden de Romeinse samenleving. Er werden tempels voor hen gebouwd en de 12 belangrijkste Romeinse goden werden vereerd tijdens verschillende religieuze festivals. De Romeinen waren redelijk tolerant ten opzichte van andere religies in hun rijk.
Zij waren de grondleggers van onze geneeskunde, wiskunde en sterrenkunde. Ze bouwden klokken, maar ook de eerste vuurtoren, de eerste scheepslift, de eerste stoommachine en de eerste computer.
Tijd van Grieken en Romeinen – Oudheid 3000 v. Chr. tot 500 n.
De klassieke oudheid begint gewoonlijk met de archaïsche periode van het oude Griekenland, Oudgrieks: Ἑλλάς, in de 8e eeuw v. Chr. en eindigt met de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Chr. Centraal staat daarbij de geschiedenis van het oude Griekenland en het oude Rome.
Overal bouwden de Romeinen wegen, bruggen, forten en aquaducten volgens het Romeinse ontwerp en was het Romeinse recht van toepassing. In het hele rijk namen volkeren de Romeinse cultuur en de Latijnse taal over. Door de groei van het rijk verspreidde de Grieks-Romeinse cultuur zich op deze manier door heel Europa.
Voor de Grieken hadden de beelden bijna altijd een godsdienstige betekenis. Ze werden gemaakt in het kader van hun religie. De Romeinen daarentegen gebruikten de beelden ook ter decoratie in hun huis of tuin; pure luxe. De van oorsprong bronzen Griekse beelden, werden door de Romeinen in marmer gekopieerd.
Wist je dat de Romeinen veel nieuwe voorwerpen en technieken naar dit gebied brachten? Zoals het schrift, glaswerk, dakpannen en spiegels. Ook bouwden de Romeinen hier de eerste steden en leerde de bevolking badhuizen kennen. De Romeinse uitvinding beton was daar heel handig voor.