De H- en P-zinnen dienen op verpakkingen van alle gevaarlijke stoffen voor te komen. Gevaarlijke stoffen of mengsels moeten volgens de voorschriften van GHS ingedeeld worden in een of meer categorieën.
De H staat voor hazard, oftewel gevaar. H-zinnen op het etiket kunnen verschillende soorten gevaren aangeven. Deze gevaren zijn onder te verdelen in drie categorieën: Fysische gevaren: denk hierbij aan exploderende, oxiderende of licht ontvlambare stoffen.
H-zinnen beschrijven de aard en de ernst van de gevaren (bijvoorbeeld zeer giftig, giftig, schadelijk...) en de omstandigheden waarin gevaren kunnen voorkomen (huidcontact, inademing...).
De etiketten van de gevaarlijke stoffen zijn naast de gevarenpictogram ook voorzien van zogenaamde H- en P-zinnen. De H-zinnen zijn gevarenaanduidingen (H van hazard / gevaaraanduiding); De P-zinnen wijzen op voorzorgsmaatregelen (P van precaution / veiligheidsaanbeveling ).
De etiketten van de gevaarlijke stoffen zijn naast de gevarenpictogram ook voorzien van zogenaamde H- en P-zinnen. De H-zinnen zijn gevarenaanduidingen (H van hazard / gevaaraanduiding). De P-zinnen wijzen op voorzorgsmaatregelen (P van precaution / veiligheidsaanbeveling ).
H260 In contact met water komen ontvlambare gassen vrij die spontaan kunnen ontbranden. H261 In contact met water komen ontvlambare gassen vrij. H270 Kan brand veroorzaken of bevorderen; oxiderend. H271 Kan brand of ontploffingen veroorzaken; sterk oxiderend.
Type A H240 Ontploffingsgevaar bij verwarming. Type B H241 Brand- of ontploffingsgevaar bij verwarming. Type C,D,E,F H242 Brandgevaar bij verwarming. H250 Vat spontaan vlam bij blootstelling aan lucht.
De prestaties 'zorg zoals specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten bieden' en H335 behandeling specialist ouderengeneeskunde en H336 behandeling arts verstandelijk gehandicapten zijn inhoudelijk hetzelfde.
Kankerverwekkende stoffen zijn aangegeven met H-zin H350, mutagene stoffen met H340 en voortplantinggiftige stoffen met H360. NB. De H-zinnen H351, H341, H361 zijn producten die verdacht kankerverwekkend, mutageen of voortplantingstoxisch zijn.
Ontvlambare stoffen zijn te herkennen aan een van de volgende H-zinnen op het gevaarsetiket: H220: Zeer licht ontvlambaar gas. H221: Ontvlambaar gas. H222: Zeer licht ontvlambare aerosol.
Kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken. Kan slaperigheid of duizeligheid veroorzaken. Kan genetische schade veroorzaken <blootstellingsroute vermelden indien afdoende bewezen is dat het gevaar bij andere blootstellingsroutes niet aanwezig is>.
De R-zin geeft dus een (mogelijk) gevaar aan van een product. Vaak zijn er meer risico's verbonden aan het gebruik van een product. In zo'n geval worden de risico's achter elkaar vermeld op numerieke volgorde, bijvoorbeeld R 11-38-51/53-65-67, wat staat voor de risico's R 11, R38, R 51/53, R 65 en R 67.
H-zinnen of officieel “hazard”-zinnen (gevarenzinnen) zijn het resultaat van de indeling volgens CLP Verordening en geven in een korte zin aan welk gevaar het gebruik van een product met zich mee brengt.
De S-zinnen bevatten de eruit voortvloeiende veiligheidsaanbevelingen, gedragingen of werkwijzen die de kans op lichamelijke of materiële schade minimaliseren.
De carcinogene stoffen zijn te herkennen aan de H-zinnen H350 (bewezen carcinogeen) en H351 (verdacht carcinogeen). Mutagene stoffen zijn te herkennen aan de H-zinnen H340 (bewezen mutageen) en H341 (verdacht mutageen).
Het CMR (Centrale Medicatie-incidenten Registratie) heeft een alert uitgebracht. Het gaat over een ernstige verwisseling van tabletten in een weekdoseersysteem doordat men bij de elektronische communicatie gebruik maakte van een vrij toegekend artikelnummer.
Kankerverwekkende en mutagene stoffen kunnen in vrijwel alle werksituaties voorkomen. Bijvoorbeeld in de industrie, bouwnijverheid, ziekenhuizen en laboratoria. Twee keer per jaar wordt in de Staatscourant een niet-limitatieve lijst van kankerverwekkende stoffen en processen gepubliceerd.
H318 Veroorzaakt ernstig oogletsel en oogirritatie (onomkeerbaar). H319 Veroorzaakt ernstig oogletsel en oogirritatie (omkeerbaar). H330 Zeer giftig: Dodelijk bij inademing.
Eisen etiket gevaarstofsymbolen
GHS (Globally Harmonised System) is een wereldwijde uniforme van het indelen, classificeren en etiketteren van gevaarlijke stoffen. Deze chemische stoffen kunnen worden ingedeeld in 3 gevarenklassen: Fysische gevaren, Gevaren voor gezondheid, Gevaren voor het milieu.
Basiselementen van een etiket op een gevaarlijke stof
– de naam van het de stof; – één of meerdere gevarenpictogrammen; – de vermelding “gevaar” of “waarschuwing”; – gevarenaanduidingen en veiligheidsaanbevelingen (de H(azard)- en P(recautions)zinnen);
Gevaarsymbolen waarmee duidelijk wordt wat de risico's van de stof zijn. R-zinnen waarmee bijzondere risico's worden aangegeven. S-zinnen waarmee veiligheidsaanbevelingen worden gedaan.
Bijtend. Product heeft een vernietigend effect op lichaamsweefsels als huid, ogen en slokdarm en veroorzaakt brandwonden. Daarnaast kan het product textiel, hout en metaal aantasten.
Het eerste basisprincipe van de toxicologie is dat vrijwel iedere stof, die in overmaat aanwezig is, schadelijk (en dus niet giftig!) kan zijn. Dosis sola facit venenum (alleen de hoeveelheid maakt het vergif) zei Paracelsus al in de 16e eeuw.