Als ze volwassen zijn, hebben mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt vaak moeite met grenzen stellen. Ook kunnen zij een afkeer van zichzelf hebben, wat zich kan uiten in depressies, verslaving en eetproblemen. Bij langdurig seksueel misbruik kan een kind ook een dissociatieve identiteitsstoornis ontwikkelen.
Effecten op brein en gedrag
En worden ze vaak zelf slachtoffer of pleger van misbruik, dan wel geweld. 'Door een onveilige omgeving en slechte jeugdervaringen ontwikkelen jonge slachtoffers een negatief zelfbeeld en vijandelijk wereldbeeld. Ook raakt hun gevoel uitgeschakeld, er ontstaat “emotional numbness”.
algemene gedragssignalen: plotse verandering in gedrag zoals slaapproblemen, eetproblemen, concentratiestoornissen, prikkelbaarheid. seksuele signalen: zich niet durven of willen uitkleden, afkeer van seks of juist overmatige interesse in seks, relaties opzoeken waarin de vroegere misbruiksituaties zich herhalen.
plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.
Opvallend gedrag
seksuele situaties naspelen met poppen. angst of paniek tijdens het verschonen van een luier of vieze broek. ineens bevriezen als ze iets horen, zien of voelen wat de herinnering oproept aan het seksueel misbruik.
Je ben slachtoffer van seksueel misbruik wanneer je (onder dwang) seksueel contact met iemand hebt gehad die daarbij misbruik heeft gemaakt van het leeftijds- en/of machtsverschil. Bijvoorbeeld: als kind met een volwassene, als cliënt met een hulpverlener of als leerling met een docent.
Er zijn verschillende situaties waarin kinderen kwaadaardige of opzettelijke verhalen van seksueel misbruik verzinnen. Een voorbeeld hiervan is de jongvolwassene die wraak wil nemen op de vermeende dader omwille van een ervaren onrecht. Of de gevallen waarin de valse aangifte wordt gebruikt als alibi.
Kinderen kunnen seksueel misbruikt worden door volwassenen, maar ook door andere kinderen die, door hun leeftijd of ontwikkelingsstadium, een machts- of vertrouwenspositie hebben tegenover het slachtoffer. De wet onderscheidt 2 vormen van seksueel misbruik: verkrachting en aanranding van de eerbaarheid.
Als je door geweld of dreiging met geweld gedwongen bent om seksuele handelingen te doen, dan is dit aanranding of verkrachting (seksueel geweld). Bij aanranding gaat het om alle seksuele handelingen, behalve seksueel binnendringen in het lichaam. Bij verkrachting gaat het om seksueel binnendringen.
Angst, depressie, posttraumatische-stressstoornis en zelfs suïcide. Eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimia nervosa. Verslavingen zoals alcoholverslaving of drugsverslaving. Seksuele pijnproblemen, problemen met seksueel verlangen of erectieproblemen.
Lichamelijke reactie tijdens het misbruik
Je lichaam bevriest, waardoor je niet meer in staat bent om iets te doen of te zeggen. Je voelt je als het ware verlamd. Dit is een automatische reactie van het lichaam waar je zelf geen controle op hebt. Het lichaam schiet in deze overlevingsmodus om jou te beschermen.
Als je vermoedt dat je kind slachtoffer is geworden van seksueel misbruik, probeer dan zijn of haar vertrouwen te winnen en erover te praten. Het AMK, Advies en Meldpunt Kindermishandeling, en Slachtofferhulp kunnen je hierbij begeleiden. Beaamt je kind het misbruik, dan is het verstandig om naar je huisarts te gaan.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
Emotionele/psychische mishandeling is in Nederland (nog) niet apart strafbaar. Daders worden vooral vervolgd als het gebeurt in combinatie met fysiek of seksueel geweld. Toch biedt de wet wel aanknopingspunten om aangifte te doen.
Valse beschuldiging melden via Centraal Meldpunt Nederland: Meld.nl. Heeft u te maken met smaad en laster. Als iemand u in een kwaad daglicht wilt zetten of wilt 'zwartmaken', dan is de persoon strafbaar op grond van belediging.
De politie heeft speciaal opgeleide zedenrechercheurs met wie je een informatief gesprek kunt hebben. In dit gesprek bespreek je samen wat je nodig hebt en wat de mogelijkheden zijn. De rechercheur legt ook uit wat je kunt verwachten nadat je aangifte doet.
Met name bij zedendelicten komt het vaak voor dat er een valse aangifte wordt gedaan. Uit onderzoek is gebleken dat er in circa 10 - 20 % van de zedenzaken een valse aangifte is ingediend.
Bij grensoverschrijdend gedrag dat 'hands-on' plaatsvindt, is er wel sprake van fysiek contact. Dit betreft het seksueel betasten, het binnendringen, variërend van zoenen (gedwongen tongzoen) tot verkrachting, de ernstigste vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Lees hier hoe je een kind kunt steunen dat te maken heeft (gehad) met seksueel misbruik. Bij sterke vermoedens kun je een melding maken of om advies vragen bij Veilig Thuis, door te bellen naar 0800-2000. Voor advies kun je ook terecht bij het Centrum Seksueel Geweld via 0800-0188.
Aangifte doen
Als je aangifte wil doen, is het belangrijk om zo snel mogelijk na de feiten naar de politie te gaan. Je kan ook naar de spoeddienst van het ziekenhuis of naar je huisdokter gaan. Zij kunnen voor jou de politie inschakelen, als je dat wenst.