Het tekort aan personeel zorgt in bijna alle sectoren voor een hogere werkdruk voor het personeel. Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
Een van de grote oorzaken is vergrijzing, en dat die eraan zit te komen, weten demografen al jaren. Vergrijzing betekent dat er meer mensen met pensioen gaan dan er op de arbeidsmarkt bij komen. Sectoren met hoge vergrijzing zijn op dit moment onder meer de overheid, onderwijs en transport.
Het huidige personeelstekort heeft meerdere oorzaken. Zo hebben we aan de ene kant te maken met vergrijzing en worden er steeds minder kinderen geboren, wat ervoor zorgt dat de populatie werkenden afneemt. Tegelijkertijd maken we, nu de coronacrisis (deels) voorbij is, een sterke economische groei door.
Een personeelstekort ontstaat wanneer bepaalde functies onvervuld blijven. Dit wil zeggen dat er wél vacatures openstaan, maar dat hier niet de juiste of zelfs geen sollicitanten op reageren.
Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek heeft meer dan 80 procent van de bedrijven inmiddels te maken met een personeelstekort. Vooral in de handel, de zakelijke dienstverlening en de zorg staan vele tienduizenden banen open.
Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
De handel schreeuwt met 90.000 vacatures het meest om personeel en in de horeca nam het aantal vacatures in het eerste kwartaal het sterkst toe. Tijdens de coronacrisis werkten veel mensen bij de GGD om mensen te vaccineren of testen. Dat werk is nu weggevallen.
'Als er recessie is, zijn er minder vacatures en meer werklozen. Groeit de economie, dan ontstaat er krapte op de arbeidsmarkt. ' Tweede oorzaak is de vergrijzing.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
FNV: Grote zorgen onder personeel
Dat blijkt uit een peiling van vakbond FNV onder 664 werknemers waar vooral grondpersoneel en beveiligers aan mee hebben gedaan. De werkdruk zien zij als grootste knelpunt, gevolgd door het hoge ziekteverzuim, vertraagde vluchten en lange wachtrijen van passagiers.
Het gaat nog wel decennia duren? Ja, deskundigen (demografen) verwachten dat we toch wel een jaar of 20 te maken hebben met een krimpende beroepsbevolking, voordat we weer een soort evenwicht bereiken. Dus je moet ook naar de lange termijn kijken. En dan komen ook oplossingen in beeld zoals robotisering van arbeid.
Tips om aan nieuw personeel te komen:
Gebruik je persoonlijke en zakelijke netwerk en ook dat van je (oud)medewerkers. Veil de werkzaamheden als opdracht aan zzp'ers. Organiseer samen met andere mkb-ondernemers het werven en uitwisselen van personeel. Zet je vacature uit bij het UWV en de Sociale dienst.
Het tekort bij ProRail is niet alleen te wijten aan het algehele tekort op de arbeidsmarkt, concluderen de onderzoekers. De spoorbeheerder heeft zelf ook steken laten vallen. Op de werkvloer wordt er flink gemopperd, onder meer omdat medewerkers het gevoel hebben dat hun klachten over problemen weinig uithalen.
Horecaondernemers hebben grote moeite om personeel te vinden. Veel jongeren vertrekken naar het buitenland omdat ze worden onderbetaald. "Onderbetaald worden is een probleem van alle tijden, maar voor het eerst leidt dat echt tot problemen. Ik zie overal bordjes bij cafés dat ze mensen zoeken.
Met de studies accountancy en econometrie heb je de beste carrièrevooruitzichten, blijkt uit onderzoek van het UWV naar de arbeidspositie van universitair geschoolden. Een minder zekere toekomst hebben studenten archeologie en letterkunde.
Symptomen van een krappe arbeidsmarkt
In de huidige krappe arbeidsmarkt is de vraag naar nieuw talent vele malen groter dan het aanbod hiervan. Werkgevers hebben vooral moeite met het vinden van talent omdat er onder potentiële kandidaten gebrek is aan vaardigheden, ervaring en beschikbaarheid.
Als er veel vraag is en veel productie, dan zal de werkgelegenheid stijgen, en andersom zal deze dalen. Daarnaast geldt vaak dat er bij een hogere werkgelegenheid minder werkloosheid is. De werkgelegenheid wordt beïnvloed door de kosten die een bedrijf maakt aan het personeel ten opzichte van kapitaal.
'De vacaturemarkt is de afgelopen maand geëxplodeerd, de coronamaatregelen worden afgebouwd, de werkloosheid blijft dalen en volgens het Centraal Planbureau (CPB) groeit de economie dit jaar en in 2022 met een keurige drie procent. Dat is vier keer goed nieuws,' zegt Witjes.
De werkloosheid is in juli 2022 verder opgelopen tot 353.000, dat is 3,6 procent van de beroepsbevolking. De afgelopen drie maanden steeg het aantal werklozen met 12.000 per maand. Dat kwam omdat mensen hun baan verloren, maar ook doordat niet-werkenden een zoektocht naar een baan begonnen of bleven voorzetten.
Werkloosheid verder gedaald
In het tweede en derde kwartaal van 2020 – aan het begin van de coronacrisis – nam het aantal werklozen met 141 duizend sterk toe, naar 528 duizend. Daarna is het aantal werklozen weer gedaald, naar 327 duizend in het tweede kwartaal van 2022. Dat is 3,3 procent van de beroepsbevolking.
De functies assistent supermarktmanager, IC-verpleegkundige en fietskoerier komen met stip binnen op de jaarlijkse lijst van kansrijke beroepen van Randstad. Dit heeft deels te maken met de heersende pandemie. Door de vele bezorgmaaltijden is er bijvoorbeeld dringend behoefte aan meer pizzabakkers.
De grootste nood is er in de ICT, zorg en bouw. Voor functies als applicatiebeheerder, gespecialiseerd verpleegkundige en werkvoorbereider zijn nauwelijks mensen te vinden. Dus wie op zo'n functie solliciteert, heeft grote kans direct een baan te vinden. In 2019 is logistiek medewerker de meest aangeboden functie.