Alcoholmisbruik tast op lange termijn het ganse lichaam aan. Het best gekend is de beschadiging van de lever (ontsteking, vetopstapeling, cirrose), de pancreas en de hersenen. Er is een verband tussen alcoholmisbruik en diverse vormen van kanker (mond, keel, slokdarm, lever, dikke darm, borst).
Alcohol drinken vergroot de kans op slokdarmkanker, mondkanker, keelkanker, strottenhoofdkanker, leverkanker, darmkanker en borstkanker (bij vrouwen). Hoe meer iemand drinkt, hoe groter de kans op kanker. Alcohol kan ook verschillende ziektes aan de lever veroorzaken, zoals leverontsteking en levercirrose.
Het geheugen gaat achteruit, iemand denkt langzamer en kan zich minder goed aanpassen aan nieuwe situaties. Daarnaast worden de hersenen van zware drinkers ook kleiner. Het aantal verbindingen tussen hersencellen neemt af, waardoor er hersencellen afsterven. Ook is er kans op het syndroom van Korsakov en dementie.
Langere tijd te veel alcohol drinken verhoogt het risico op leveraandoeningen en kan uiteindelijk soms zelfs leverkanker veroorzaken. Er is onbekend bij welke hoeveelheden deze effecten optreden. Langere tijd te veel bier drinken kan bij mannen leiden tot diabetes type 2 (suikerziekte).
Alcohol werkt ook als vasodilatator, wat betekent dat het de bloedvaten in gezicht en lichaam verwijdt. Overmatige alcoholconsumptie zorgt ervoor dat de bloedvaten steeds wijder worden. Na verloop van tijd resulterend in verlies van huidskleur en blijvende roodheid van het gezicht.
Regelmatig te veel alcohol drinken kan tot allerlei klachten leiden, zoals veel moe zijn, slecht slapen, maagklachten, diarree, hartkloppingen, trillen, onrust, prikkelbaarheid, somberheid of vergeetachtigheid. Alcohol heeft een negatief effect op het probleemoplossend vermogen en kan psychische klachten versterken.
Is elke dag een fles wijn drinken nog oké? Het Voedingscentrum en de Gezondheidsraad adviseren om helemaal geen alcohol te drinken. Alcohol is namelijk slecht voor je gezondheid. Als je toch wilt drinken, adviseren zij om het bij één glas per dag te houden en zeker niet elke dag een fles wijn te drinken.
Het drinken van alcohol kan schade veroorzaken in de hersenen van volwassenen, jongeren en jongvolwassenen, met allerlei gevolgen, zowel op de korte als lange termijn. Denk hierbij aan veranderingen in hersenvolume -en structuur, hersenactiviteit en cognitief functioneren. Deze schade is soms (gedeeltelijk) omkeerbaar.
Het overmatig drinken van alcohol kan hart- en vaatziekten tot gevolg hebben. Voorbeelden hiervan zijn: hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en hersenbloedingen. Zeer matig gebruik van 1 glas per dag kan een beschermend effect op hart- en bloedvaten doordat het het dichtslibben door cholesterol kan tegengaan.
Uit de huidige onderzoeken blijkt dat de gemiddelde levensverwachting van alcoholisten ongeveer 60 jaar is, oftewel zo'n 10–20 jaar korter dan bij de algemene bevolking. Veel wetenschappelijk onderzoek naar de levensverwachting van een alcoholist is echter uitgevoerd bij mensen boven de 50 jaar.
Het aantal glazen alcohol dat je per dag drinkt, kan wijzen op een drankprobleem of een alcoholverslaving. Drink je meer dan 1 à 2 glazen alcohol per dag en minder dan 2 dagen in de week geen alcohol, dan drink je sowieso teveel. Een excessieve (mannelijke) drinker drinkt wekelijks meer dan 21 glazen alcohol per week.
Alcoholisme wordt gekenmerkt door dwangmatig drinken, impulsief gedrag en terugval. De ziekte veroorzaakt biologische veranderingen in de hersenen waardoor het moeilijk is om zonder professionele hulp (blijvend) te stoppen met alcohol.
Zoals trillen, zweten, verwarring, regelmatig ziek zijn, leveraandoeningen, hart- en vaatziekten, infecties, ernstige psychische aandoeningen en in het ergste geval psychose, hartfalen en hersenbeschadiging. Alcoholisme is uiteindelijk altijd dodelijk.
Ongeveer 75% van de mensen met hersenschade herstelt in een bepaalde mate als ze de juiste behandeling krijgen. Naar schatting herstelt 25% uiteindelijk helemaal, 25% gedeeltelijk en nog eens 25% enigszins (Cox et al., 2004). 25% van de mensen met alcoholgerelateerde hersenschade herstelt - ondanks behandeling - niet.
Veelvoorkomende klachten in verband met drinken zijn hoge bloeddruk, maag- en darmproblemen, incontinentie, moeheid, depressie, slapeloosheid, desoriëntatie, vergeetachtigheid en evenwichtsstoornissen. Door het drinken van alcohol neemt ook het risico op vallen sterk toe.
Een relatief geringe hoeveelheid alcohol heeft dus geen impact. Dat betekent niet dat je je hersenen niet beschadigt door veel te drinken: de uiteinden van de neuronen, de dendrieten, raken beschadigd zodat de informatie-overdracht gehinderd wordt. Ergo, dommer word je er uiteindelijk wél van.
Eén op de 9 mensen is een excessieve drinker. Voor mannen houdt dit in dat zij minimaal 1 keer in de week ten minste 6 glazen alcohol drinken en minimaal 14 glazen per week. Voor vrouwen is dat 7 glazen per week en 4 glazen wijn per dag (of natuurlijk een andere alcoholische drank).
Meer dan drie glazen alcohol per dag verhoogt de kans op kanker van mond en keelholte, het strottenhoofd en de slokdarm. De kans op deze vormen van kanker is nog eens extra groot bij wie zowel drinkt als rookt.
Bij meer dan 15 gram alcohol (meer dan 1,5 glas) neemt het risico op een beroerte toe. Bij meer dan 2 glazen alcohol per dag, neemt de kans op tumoren van de mond- en keelholte, strottenhoofd en slokdarm, dikke darm en endeldarm en longkanker toe.
Veel mensen vinden het lastig om te stoppen met drinken als ze aangeschoten zijn, Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder vertelt dat alcohol gelukstofjes in het brein laat vrijkomen. Daardoor voel je je fijn. Als het effect uitwerkt dan wil je meer van die gelukstofjes.
Na 24 uur zijn de ontwenningsverschijnselen op een hoogtepunt, na drie dagen is het ergste voorbij. Sombere gevoelens en slapeloosheid kunnen echter nog enkele weken aanhouden. In sommige gevallen treden echter epileptische insulten op of komt een delirium tremens voor.
Soms zien we dat mensen met een alcoholverslaving erg mager zijn. Dat komt omdat zij slecht gaan eten, maar ook doordat alcohol de darmwand beschadigt, waardoor het lichaam voedsel slechter opneemt. Met de caloriemeter kun je nagaan hoeveel calorieën je dagelijks nodig hebt.
Overmatig drinken betreft het drinken van meer dan 21 glazen alcohol per week (mannen) of meer dan 14 glazen alcohol per week (vrouwen). Er is sprake van zwaar drinken wanneer minstens één keer per week meer dan vier (vrouwen) of zes (mannen) glazen alcohol op een dag gedronken worden. en ouder ooit alcohol gedronken.