Bloedbezinking (BSE)Het dient om te controleren of er bij de patiënt ontstekingen actief zijn. Die kunnen het gevolg zijn van infecties (bacteriën, virussen), tumoren en auto-immuunziekten (reuma). Uitslagen hiervan zeggen niets over de oorzaak.
De bloedbezinking
Bij patiënten met ontstekingen, zoals GPA (Granulomatose met PolyAngiitis – voorheen de ziekte van Wegener genoemd) , is dat veel meer. De bezinking kan dan wel oplopen tot 100 mm/uur of nog hoger.
Een te hoge bezinking kan duiden op infecties of onstekingen. De mate van afwijking is van belang voor eventueel verder onderzoek. De dokter vraag vaak een BSE aan om te zien of er bij de patiënt ontstekingen actief zijn.
Een klein beetje CEA in het bloed is niet verontrustend. Dit geven we aan met een getal: de CEA-waarde. Een CEA-waarde hoger dan 5 kán een aanwijzing zijn voor kanker. CEA is een zogenaamde tumormarker.
De artsen kunnen in je bloed onder andere tumormarkers of tumormerkers meten. Dat zijn stoffen, meestal eiwitten, die je lichaam maakt als reactie op kanker of die door de kanker zelf gemaakt worden. Voorbeelden zijn CEA (bij dikkedarmkanker, maagkanker en pancreaskanker) en PSA (bij prostaatkanker).
Bij een verhoogde waarde van meer dan 3 mg/l is bestaat er een verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Een waarde boven de 10 mg/l duidt op een acute ontsteking. De uitslag van een CRP bloedtest zegt niets over waar een mogelijke ontsteking in het lichaam aanwezig is.
De aanwezigheid van een ontsteking, kan door middel van een bloedtest gemeten worden. Na het ontstaan van een ontsteking maakt je lever CRP (C-reactive protein) aan en dit wordt vervolgens afgegeven in de bloedbaan. Het CRP niveau in je bloed stijgt snel als reactie op een ontsteking.
De CRP is matig gevoelig voor lichte virale infecties, terwijl de bezinking daar gevoeliger voor is. Bij opeenvolgende metingen, waarbij men op korte termijn wil weten wat het gevolg is van een behandeling, zoals bij het instellen van een antibioticum kuur bij een bacteriële infectie, is CRP de juiste maat om te meten.
Hoewel er verschillende oorzaken zijn voor een ontsteking, zijn de verschijnselen vaak hetzelfde: roodheid, pijn, zwelling en temperatuursverhoging. Soms onttrekt een ontsteking vocht uit het lichaam, waardoor je meer behoefte hebt om te drinken.
Besmet bloed bevat bloedoverdraagbare ziekteverwekkers, zoals bacteriën of virussen. Soms voel je je daar ziek van maar dat hoeft niet. Je kunt ziekteverwekkers bij je dragen zonder dat je er zelf iets van merkt. Na een besmetting kan het zelfs vier maanden duren totdat de ziekte in het bloed aantoonbaar is.
Boviene spongiforme encefalopathie (BSE) staat ook wel bekend als de gekkekoeienziekte. Deze ziekte komt voor bij rundvee en tast het centrale zenuwstelsel van de dieren aan. De ziekte is dodelijk. De NVWA bestrijdt uitbraken van BSE.
Voor vrouwen zijn de normaalwaarden voor bezinking vastgesteld op 20mm/uur (≤ 50 jaar oud) en 30mm/uur (> 50 jaar oud). Voor mannen gelden bezinking normaalwaarden van respectievelijk 15mm/uur en 20mm/uur.
Nadat het bloed is afgenomen, worden de buisjes met bloed in een laboratorium onderzocht en vergeleken met een aantal standaard bloedwaarden. Dit houdt in dat er gekeken wordt of bestanddelen in je bloed binnen vastgestelde grenzen vallen. Als dit niet zo is, dan spreek je van afwijkende bloedwaarden.
CRP en BSE zijn markers voor inflammatie in het algemeen. Er zijn een aantal aandoeningen zoals reumatoïde artritis (RA) , polymyalgia rheumatica en reuscelarteriitis, waarbij beide parameters correleren met de ernst van de ziekte.
Soms zakken de rode bloedcellen sneller naar beneden dan normaal: we spreken dan van een verhoogde bezinkingssnelheid. Dit doet zich voor als de hoeveelheid eiwitten in het bloed toeneemt door ziekte.
Een verhoogde bezinking is helemaal niet specifiek. Een hoge bezinking zegt eigenlijk alleen dat er iets aan de hand kan zijn, maar niet wat. Afwijkende uitslagen moeten daarom altijd in samenhang met de klachten van de patient en overige uitslagen worden bekeken. Een normale waarde sluit een ziekte niet uit.
Aan de andere kant kan een bezinkingssnelheid in het normale bereik reumatologen afhouden van een auto-immuundiagnose . Als een patiënt bijvoorbeeld gewrichtspijn heeft, maar geen tekenen van ontsteking vertoont, kan een reumatoloog artrose onderzoeken in plaats van een auto-immuun inflammatoire artritis zoals RA, zegt Dr.
Een ontsteking is klinisch te herkennen aan 5 klassieke tekenen: rubor (roodheid), calor (warmte), tumor (zwelling), dolor (pijn) en functio laesa (functieverlies). Deze klinische tekenen zijn te verklaren vanuit de biochemische en cellulaire processen die tijdens een ontstekingsproces geactiveerd worden.
Uw huisarts kan zo bepalen of de 'CRP-waarde' (een eiwit) in uw bloed verhoogd is, wat kan wijzen op een ontsteking. Bij gezonde mensen (zonder ontstekingen) is de CRP-waarde in het bloed meestal lager dan 5 mg/l.
Wat is de bezinking
Bezinking staat voor bezinkingssnelheid rodebloedcellen. De bezinking is een indirecte meting van de ernst van ontsteking in het lichaam. Het meet het uitzakken van rode bloedcellen in een smal rechtopstaand buisje.
Een ontsteking is dus een gezonde reactie van een immuunsysteem dat flink aan het werk is. Bij een laaggradige ontsteking is er ook sprake van een ontsteking, alleen is er geen acute wond en ook geen virus. En je voelt je ook niet 'echt' ziek – zo heb je geen koorts en heb je ook weinig tot geen pijn.
Het immuunsysteem reageert op een natuurlijke manier door een ontstekingsreactie te initiëren om zo de infectie te bestrijden of het gebied in het lichaam waar weefselschade is ontstaan te beschermen en genezen. Dit zijn veelal onschuldige vormen van ontstekingen die het lichaam vaak zelf kan reguleren en oplossen.
Een CRP-bepaling kan hierbij helpen bij volwassen patiënten wanneer zij geen ernstige ziekteverschijnselen hebben. Bij een CRP boven de 100 betreft het waarschijnlijk ee n pneumonie en kan de huisarts antibiotica voorschrijven. Bij een CRP-waarde tussen de 20 en 100 hangt het af van de overige symptomen van de patiënt.