Luister geduldig en onbevooroordeeld. Wees een veilige haven voor nabestaanden waar ze hun woede, frustratie, angst, opluchting, verdriet en welke emotie dan ook kwijt kunnen. Of zorg dat je er gewoon voor hen bent: de geruststellende aanwezigheid van iemand die om hen geeft, kan veel troost bieden.
Als iemand een dierbare heeft verloren zegt men vaak: 'gecondoleerd'. Condoleren is letterlijk je medelijden betonen en is afgeleid van het latijn: 'con dolore'.
Alternatieven voor 'gecondoleerd'
Andere manieren om 'gecondoleerd' te zeggen zijn “sterkte”, “veel sterkte”, “mijn medeleven”, “innige deelneming” of “oprechte deelneming”.
Gecondoleerd. Ik wens je veel kracht bij het verwerken van dit verdriet. Ik wens jullie alle sterkte in deze moeilijke tijd. Ik wens u/je veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies.
Wanneer u niet goed weet wat u moet zeggen dan kunt u zich altijd redden met de woorden: “Gecondoleerd”, “Veel sterkte” of “Mijn oprechte deelneming”. “Heel veel sterkte, ik zou wel meer willen zeggen, maar ik weet niet zo goed hoe”. “Woorden schieten te tekort, gecondoleerd”. “Ik denk aan je en leef met je mee”.
Absoluut verboden: niets zeggen
Hoe ongemakkelijk je je ook voelt, vermijd de ander en het onderwerp niet. Hoe lastig jij het ook mag vinden om erover te beginnen, jouw ongemak is niets in verhouding met hoe ellendig de ander zich voelt. Get over it, en doe iets.
Tegenwoordig is het ook steeds gebruikelijker om iemand te condoleren via whatsapp. Het is wel belangrijk dat u goed nadenkt hoe u uw woorden formuleert. Een kort berichtje kan al voldoende zijn. Bijvoorbeeld: gecondoleerd met je verlies, veel sterkte.
Bij zelfdoding of dood door geweld is sprake van een niet-natuurlijke doodsoorzaak en wordt de politie ingeschakeld. Na een eerste bezoek door dienstdoende agenten stelt de recherche een onderzoek in. Als u niet zelf het slachtoffer hebt gevonden, zal de politie u inlichten.
Praat erover met vrienden, familieleden of iemand anders die je vertrouwt. Ook contact met mensen die hetzelfde meemaakten, kan je helpen om je verlies te verwerken: Je kan terecht bij gespreksgroepen en activiteiten voor nabestaanden na zelfdoding. Er is ook een online forum voor nabestaanden.
Nabestaanden die de dood door zelfmoord van een naaste proberen te verwerken, zijn soms slechter af als ze contact zoeken met lotgenoten. Zo is het rouwproces vaker gecompliceerd en hebben ze vaker ook zelf last van depressieve en zelfs suïcidale gedachten.
De regel hierbij is: schriftelijk condoleren doe je met een handgeschreven boodschap. Veel kaarten zijn voorbedrukt. Dat is prima, maar schrijf er zelf iets persoonlijks bij. Dat kan een herinnering zijn aan de overledene, een woord van medeleven aan de nabestaanden of simpelweg “Gecondoleerd met het verlies van…”
Anno 2020 is het heel normaal om je steun ook online te betuigen. Op rouwplatformen zoals www.ingedachten.be kan je families laten weten dat je met hen meeleeft. Je kan er een persoonlijke digitale rouwkaart versturen, het publieke rouwregister tekenen, een virtueel kaarsje branden en zelfs afscheidsbloemen bestellen.
Bij de traditionele condoleance staan de familieleden op een rij en worden zij door iedereen gecondoleerd. Iedereen die naar de condoleance komt, staat achter elkaar in een rij. Totdat zij aan de beurt zijn. De familie kan er ook voor gekozen hebben om de condoleance minder formeel te houden.
Meestal wordt rouw langzaam minder. Hoe lang het duurt is voor iedereen anders, maar na een jaar voelen de meeste mensen zich beter. Soms gaat de rouw niet vanzelf over. Het is dan na een jaar nog (bijna) net zo erg als in het begin.
Vaak komen er ook lichamelijke klachten bij, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, of slapeloosheid. Misschien kende je sommige gevoelens niet eens van jezelf, zoals angst, woede, somberheid, verlangen, eenzaamheid, vervreemding, lusteloosheid, schuld, of wanhoop.
Zet bijvoorbeeld een van de volgende korte zinnen op je kaartje. Ik wens je veel sterkte met dit grote verlies. Woorden schieten tekort om jullie te troosten in dit grote verlies. Wij wensen jullie heel veel sterkte en kracht toe voor de komende tijd.
Overleden dierbaren die overgegaan zijn naar het Licht, kunnen en komen op bezoek. Veelal zoeken ze contact. Je ervaart dan warmte, liefde en niet meer de onverwerkte emoties en trauma's van die persoon. Vaak kiezen zij ervoor om als tijdelijke gids bij je te blijven en je te ondersteunen.
Persoon die is overleden waarbij een bevoegde arts een overlijdensakte heeft ondertekend. Overledenen worden geteld naar de woongemeente en niet naar de gemeente van overlijden.