Luister geduldig en onbevooroordeeld. Wees een veilige haven voor nabestaanden waar ze hun woede, frustratie, angst, opluchting, verdriet en welke emotie dan ook kwijt kunnen. Of zorg dat je er gewoon voor hen bent: de geruststellende aanwezigheid van iemand die om hen geeft, kan veel troost bieden.
Wat kan ik dan wel zeggen als iemand overleden is? Gecondoleerd. Veel sterkte in deze moeilijke periode. Mijn oprechte deelneming.
Alternatieven voor 'gecondoleerd'
Andere manieren om 'gecondoleerd' te zeggen zijn “sterkte”, “veel sterkte”, “mijn medeleven”, “innige deelneming” of “oprechte deelneming”.
Gecondoleerd. Ik wens je veel kracht bij het verwerken van dit verdriet. Ik wens jullie alle sterkte in deze moeilijke tijd. Ik wens u/je veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies.
Absoluut verboden: niets zeggen
Hoe ongemakkelijk je je ook voelt, vermijd de ander en het onderwerp niet. Hoe lastig jij het ook mag vinden om erover te beginnen, jouw ongemak is niets in verhouding met hoe ellendig de ander zich voelt. Get over it, en doe iets.
Tegenwoordig is het ook steeds gebruikelijker om iemand te condoleren via whatsapp. Het is wel belangrijk dat u goed nadenkt hoe u uw woorden formuleert. Een kort berichtje kan al voldoende zijn. Bijvoorbeeld: gecondoleerd met je verlies, veel sterkte.
Rida, vandaag is je verjaardag. Ik moest er de afgelopen dagen al aan denken dat dit voor jullie een hele lastige dag kan zijn. Jullie prachtige dochter Noa is er niet meer bij. Ik wens jullie veel sterkte en Gods' rust en kracht toe voor vandaag en voor de tijd die voor jullie ligt.
Als je iemand in deze situatie wil steunen val je al snel terug op platituden als, 'Gecondoleerd, maar hij/zij heeft tenminste een zinvol leven geleid' of 'Het komt goed, tijd heelt alle wonden. ' Een vriend troosten door een positieve draai aan verdriet te willen geven is niet de beste aanpak.
Bij zelfdoding of dood door geweld is sprake van een niet-natuurlijke doodsoorzaak en wordt de politie ingeschakeld. Na een eerste bezoek door dienstdoende agenten stelt de recherche een onderzoek in. Als u niet zelf het slachtoffer hebt gevonden, zal de politie u inlichten.
Praat erover met vrienden, familieleden of iemand anders die je vertrouwt. Ook contact met mensen die hetzelfde meemaakten, kan je helpen om je verlies te verwerken: Je kan terecht bij gespreksgroepen en activiteiten voor nabestaanden na zelfdoding. Er is ook een online forum voor nabestaanden.
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: chat via 113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.
Vaak komen er ook lichamelijke klachten bij, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen, of slapeloosheid. Misschien kende je sommige gevoelens niet eens van jezelf, zoals angst, woede, somberheid, verlangen, eenzaamheid, vervreemding, lusteloosheid, schuld, of wanhoop.
1- Veel praten over het verlies is de beste manier om het te verwerken. Praten over het verlies is een van de vele manieren om om te gaan met het verlies. Je beperken tot praten is echter niet de meest effectieve manier van verliesverwerking.
Veel mensen zeggen: 'Als ik iets kan doen, zeg je het maar'. Maak het concreet door te vragen: 'Wat kan ik voor je doen? ' Als je weet waardoor de ander zich gesteund voelt, hoef je het niet in te vullen voor hem of haar en geef je precies wat nodig is en niet wat jij in die situatie nodig zou hebben.
- 'Ik vind het zo erg voor jou en jullie'. Zo toon je medeleven. - 'Ik weet niet wat ik moet zeggen'. Dat is eerlijk en uit het hart.
Mensen willen de ander vaak te snel opbeuren, in plaats van eerst te erkennen dat hij/zij pijn heeft. Het beste wat je kunt doen is eerst simpelweg vertellen dat je ziet dat de ander verdriet heeft. Stuur een sms waarin je zegt: "Ik weet dat jij en Fred heel goede vriend(in)en waren. Je zult wel erg verdrietig zijn.
"Mijn diepste sympathie, ik ben er voor je als je wilt praten." "Mijn medeleven aan u en uw familie." "Ik ben er voor jou als je ooit iemand nodig hebt om gewoon te luisteren." "Het spijt me voor je verlies."
De regel hierbij is: schriftelijk condoleren doe je met een handgeschreven boodschap. Veel kaarten zijn voorbedrukt. Dat is prima, maar schrijf er zelf iets persoonlijks bij. Dat kan een herinnering zijn aan de overledene, een woord van medeleven aan de nabestaanden of simpelweg “Gecondoleerd met het verlies van…”