Ergonomie is de wetenschap die zich richt op het afstemmen van hulpmiddelen en omstandigheden op de eigenschappen van de mens waardoor mensen optimaal kunnen functioneren. Dit beslaat het hele gebied van bijvoorbeeld een goede bureaustoel tot een efficiënt werkproces in de keuken van een restaurant.
Ergonomie, een juiste werkhouding en mentale en lichamelijke herstelmomenten zijn voor veel beroepsgroepen een belangrijk onderdeel van het functioneren. De combinatie van ergonomie en werk is dus belangrijk. Ergonomie komt als begrip vaak voor in de werkomgeving en met name met het werken achter een beeldscherm.
Zo zijn er drie soorten ergonomie vastgelegd: De fysieke ergonomie, die betrekking heeft op de verschillende werkhoudingen, herhaalde bewegingen en werkplekinrichting. De cognitieve ergonomie, die de mentale werkbelasting, stress, prestaties, … bestudeert.
De betekenis van ergonomisch werken
Ergonomisch werken houdt in dat u een juiste werkhouding aanneemt en voldoende mentale en fysieke herstelmomenten inplant tijdens de werkuren. Denk bijvoorbeeld aan 8 uur zittend werken achter een bureau. Om ergonomisch te werken zult u elk uur even moeten staan of lopen.
Ergonomisch werken in de zorg betekent dat je op een veilige manier werkt. De medewerker weet hoe zij iemand op een juiste manier verplaatst. En ze weet wanneer ze welk hulpmiddel inzet.
Ergonomie op kantoor gaat om het voorkomen van fysieke klachten als gevolg van beeldschermwerken en verkeerd/ langdurig zitten. Werkplekken moeten instelbaar zijn op de individuele lichaamsmaten van medewerkers (zoals bijvoorbeeld tot uiting komt in de NPR 1813).
Blijf niet te lang in dezelfde houding zitten of staan, maar wissel af tussen staand werken, zittend werken en beweging. Wissel zware werktaken af met lichte werktaken. Voorkom onnodig bukken. Zorg voor een ontspannen werkhouding.
Als werkgever bent u verplicht om te zorgen voor een ergonomische werkplek voor uw medewerkers. Dit betekent dat je ervoor moet zorgen dat de werkplek aan bepaalde eisen voldoet. Hieronder een korte samenvatting van de belangrijkste verplichtingen: - Zorg voor een goed aangepaste stoel en bureau.
Zorg dat je met de voeten plat op de grond kan steunen en stel dan de zithoogte in. Het bekken moet daarbij iets hoger komen dan de knieën. De hoek tussen de romp en bovenbenen is dan groter dan 90°. Dit heet een open heuphoek en laat een natuurlijke houding van de rug toe.
Fysieke ergonomie
Het lichamelijke functioneren van de mens. Denk aan een goede zithouding, tillen met de juiste techniek, veiligheid van je werkplek en herhaaldelijke bewegingen.
Ergonomische hulpmiddelen zorgen voor een goede werkhouding. Belangrijk binnen de ARBO-wetgeving, net als voor goede productiviteit van medewerkers. En om zelf prettig te kunnen werken natuurlijk. Uiteraard zijn er verschillende ergonomische hulpmiddelen beschikbaar.
Een ergonomische werkplek zorgt ervoor dat je getriggerd wordt om je werkhouding af te wisselen. Daarnaast valt of staat een gezonde werkplek met een goede bureaustoel. Een ergonomische instelbare bureaustoel voorkomt en verhelpt nek-, rug-, schouder, elleboog- en polsklachten.
Voor een goede zithouding staan je voeten volledig op de grond en zijn je knieën lager dan je heupen. Laat wat ruimte tussen het zitgedeelte van je stoel en je knie. Een eenvoudig trucje om dat te controleren? Als je vuist tussen je stoel en je knieholte past, heb je voldoende ruimte.
Een aangepaste, ergonomische bureaustoel en een in hoogte verstelbaar werkblad zijn dé belangrijkste elementen voor een goede zithouding. Bij een goede zithouding, is de hoek tussen je bovenlichaam en je bovenbenen groter dan 90 graden. Je heupen moeten dus hoger komen dan je knieën.
De basis van ergonomisch werken in de zorg is dat je een zogeheten 'top-houding' aanneemt. Dit betekent dat je met een rechte rug werkt, bovenarmen langs je lichaam zijn en je ellebogen zoveel mogelijk in 90 graden staan. Indien je duimen omhoog staan heb je de perfecte top-houding.
Klachten aan spieren, pezen, banden en gewrichten
Lang werken in een ongezonde werkhouding kan leiden tot statische belasting van de spieren. Het gevolg is een minder goede doorbloeding. Na verloop van tijd kan dit leiden tot klachten aan spieren en pezen.
Door ergonomisch verantwoord te werken, werk je met aandacht voor je lichaam en gezondheid met als doel het voorkomen van fysieke (chronische) klachten. Een goede werkhouding is essentieel, en die krijg je alleen als je werkplek en bureaustoel goed is ingesteld op basis van jouw lichaam.