Liberalen streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken. Ook streeft het liberalisme naar een vrije markt waarin de overheid zich terughoudend opstelt.
Geschiedenis. De Liberale Unie maakte zich sterk voor de vrijheid van het individu, maar tegelijkertijd voor bescherming van zwakkeren.
Leidend beginsel van de liberalen in de negentiende eeuw was, dat de staat zich zo veel mogelijk moest onthouden van ingrijpen in het economische en maatschappelijke leven. De staat moest op de eerste plaats zorgen voor rust en orde ('nachtwakersstaat').
Essentieel stelt het conservatisme zich kritisch op tegenover het idee van maakbaarheid van de samenleving, zoals dat leeft in de ideologieën van de moderniteit, liberalisme en socialisme.
Zowel de VVD als D66 zijn lid van de Liberale Internationale en de Partij van Europese Liberalen en Democraten (ELDR). In 2004 begon partijleider Femke Halsema GroenLinks eveneens te positioneren als vrijzinnige, sociaal-liberale partij.
Liberalen streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken. Ook streeft het liberalisme naar een vrije markt waarin de overheid zich terughoudend opstelt.
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een Nederlandse politieke partij met een liberale signatuur.
Standpunten. De PVV bekritiseert met name de islam, de multiculturele samenleving en de Europese Unie. De PVV stelt dat er zich een islamisering voordoet die de vrijheid in Nederland beperkt en daarnaast allerlei andere aspecten van de samenleving (zorg, onderwijs, de economie) kwalitatief ondermijnt.
Links-rechts
Linkse partijen pleiten over het algemeen voor een gelijkere welvaartsverdeling en een grotere rol van de staat, terwijl rechtse partijen het belang van individuele verantwoordelijkheid en de vrije markt benadrukken.
Socialisme is een politieke maatschappijvorm, en ook een economische filosofie gebaseerd op socialisatie en het collectief eigendomsrecht van de productiemiddelen. Kerngedachte binnen deze stromingen is dat het collectief de hoogste beslissingsbevoegdheid heeft over de verdeling van macht en goederen.
Bij een liberale democratie is het grootste deel van de bevolking betrokken bij de verkiezingen en worden vrijheden beschermd, dit in tegenstelling tot de onvrije democratie. Het concept van de liberale democratie komt grotendeels overeen met dat van de democratische rechtsstaat.
Geel is de kleur die geassocieerd wordt met liberalisme/libertarisme, vooral in Europa, inclusief de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa.
Sociaalliberalisme, progressief liberalisme, links liberalisme, vrijzinnig links of vrijzinnig liberalisme is een substroming binnen het liberalisme die ervan uitgaat dat de overheid een taak kan hebben in de bevordering van de vrijheid van de burgers.
De VVD staat als voornamelijk conservatief-liberale partij (centrum)rechts van het midden (hoewel de partij ook sociaalliberalen bevat). Net als de Duitse FDP en Deense Venstre.
De naam KPN/ML werd op het oprichtingscongres op 22 oktober 1972 veranderd in Socialistiese Partij (SP), geschreven in de alternatieve, fonetische spelling.
Extreemrechts wordt vaak geassocieerd met chauvinisme, xenofobie, racisme, streven naar blanke superioriteit, of met reactionaire standpunten in het algemeen. Ook de alt-right-beweging en de verwante Identitaire beweging worden tot extreemrechts gerekend.
Extreem links
De term extreemlinks wordt meestal gebruikt voor groeperingen die bereid zijn om naast de verbale discussie ook fysiek geweld te gebruiken om hun linkse politieke idealen te verdedigen. Dit geweld kan gericht zijn tegen zowel personen als goederen.
Het politiek centrum (of midden) of centrisme is een politiek ideaal dat een koers voorstaat die zich te midden houdt van links en rechts. Centristische politici en partijen staan vaak een economisch beleid voor dat socialisme en kapitalisme combineert.
De PvdA heeft sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 negen zetels, evenveel als bij de verkiezingen van 2017 werden gehaald. De partij behaalde in 2023 zeven zetels in de Eerste Kamer en vormt samen met GroenLinks een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer van 14 zetels.
50PLUS is een Nederlandse politieke partij die opkomt voor de belangen van personen van vijftig jaar en ouder. De partij is vertegenwoordigd in de Eerste Kamer, Provinciale Staten, waterschappen en gemeenteraden. Partijleider Martin van Rooijen is lid van de Eerste Kamer (tevens fractievoorzitter) voor de partij.
FVD gaat voor kleinschalige medische zorg, onder andere door in te zetten op maatschappen in plaats van loondienst. DENK wil medisch specialisten niet meer in maatschappen maar in loondienst. Alle medisch specialisten komen in loondienst.
Nu de onbetwiste nummer 1 van de VVD van het toneel stapt, moet de partij op zoek naar een nieuwe leider. De blik gaat onder meer richting Klaas Dijkhoff, Sophie Hermans, Dilan Yesilgöz en Edith Schippers.
Democraten 66 (afgekort: D66, tot 1985 D'66) is een Nederlandse politieke partij en heeft een sociaal-liberale signatuur. D66 noemt zichzelf progressief, sociaal-liberaal en ook wel vrijzinnig.
Na de verkiezingen werd kabinet-Rutte IV gevormd, bestaande uit Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD, 34 zetels) Democraten 66 (D66, 24 zetels), Christen-Democratisch Appèl (CDA, 15 zetels) en ChristenUnie (CU, 5 zetels).