Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt er door Duitsland voor het eerst gifgas gebruikt. Niemand had vooraf gedacht dat je er in één keer zoveel soldaten mee dood kan maken. Honderden soldaten tegelijk sterven tijdens zo'n gifgas-aanval een verschrikkelijk pijnlijke dood.
Het wilde Duitsland als bescherming tegen het communisme, een “Balance of Powers” in Europa, en was voor terugbetaling van de kredieten aan de Verenigde Staten aangewezen op de herstelbetalingen door Duitsland.
De strijd werd vooral gekenmerkt door bloedige offensieven die weinig terreinwinst opleverden. Voorbeelden zijn de slag bij Verdun en de slag aan de Somme, waarbij meer dan een miljoen doden vielen. Dat kwam onder meer doordat er weinig vernieuwende tactieken werden gebruikt.
De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan. Daarom hechtte Nederland sterk aan neutraliteit en aan het internationaal recht, om de status quo te behouden. In die jaren bezat Nederland nog zijn koloniën, waaronder Suriname en het uitgestrekte Nederlands-Indië.
Uiteindelijk bleek dat niet juist te zijn en scheen het zelfs dat de Eerste Wereldoorlog de Tweede Wereldoorlog had veroorzaakt. Nederland deed niet mee aan de Eerste Wereldoorlog, België wel: het werd aangevallen door het Duitse leger, op weg naar Frankrijk. Honderdduizenden Belgen vluchtten toen naar Nederland.
Duitsland wilde Holland ook niet als vijand; ze hadden niet genoeg troepen om Frankrijk te veroveren . Holland wilde geen deel uitmaken van het bloedbad. Geen van beide partijen wilde Holland aan de andere kant, dus accepteerden ze allebei de neutraliteit ervan.
De oorlog komt officieel ten einde wanneer de Duitse regering op 11 november 1918 de wapenstilstand tekent. De geallieerden hebben gewonnen.
Op 6 april 1917 raakten de Amerikanen bij de oorlog betrokken. In 1915 bracht een Duitse onderzeeër het Amerikaanse passagiersschip Lusitania tot zinken. Bijna 1200 opvarenden kwamen om het leven. Dit leidde bijna tot een oorlogsverklaring van de Verenigde Staten.
De directe aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog was de moord op de Oostenrijkse aartshertog Franz-Ferdinand. Het dodelijke schot van een jonge Bosnisch-Servische nationalist leidde tot een ongekend grote oorlog. Dit was te wijten aan de alliantiepolitiek van de Europese mogendheden.
De Tweede Wereldoorlog begon in 1939 en duurde tot 1945. Het was een van de meest verwoestende en dodelijke oorlogen in de geschiedenis, met miljoenen slachtoffers. De oorlog werd gekenmerkt door belangrijke gebeurtenissen als de Holocaust, de Slag om Stalingrad en de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
De algemene verwachting was niet alleen een snelle oorlog, maar ook een met relatief weinig slachtoffers. In plaats daarvan overtroffen de slachtoffers de ergste verwachtingen ruimschoots: bijna 10 miljoen soldaten werden gedood in WOI en meer dan 20 miljoen raakten gewond.
11 november 1918 eindigde de Eerste Wereldoorlog in een wapenstilstand. Deze gebeurtenis viel ook voor het neutrale Nederland middenin een tumultueuze periode.
Leg het volgende uit: In het Verdrag van Versailles, dat het einde van de oorlog markeerde, werd de schuld voor het veroorzaken van de oorlog bij Duitsland en zijn bondgenoten gelegd.
De Eerste Wereldoorlog was een der verschrikkelijkste oorlogen uit de geschiedenis vooral ook omdat de strijdende partijen al heel snel in een soort dodelijke omstrengeling terechtkwamen van waaruit ze zich gedurende bijna vier jaren, niet meer konden losmaken.
Op 11 november 1918 was Duitsland de grote verliezer van de Eerste Wereldoorlog. De keizer van Duitsland, Wilhelm II, had zijn rijk naar een nederlaag gevoerd en dit werd hem door zijn onderdanen niet in dank afgenomen. Aan het einde van de oorlog heerste er onrust en revolutie in het land.
De Eerste Wereldoorlog is de eerste grote oorlog waar wereldwijd miljoenen soldaten en burgers bij betrokken raken. In dit conflict staan de 'centralen' (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk) tegenover de 'geallieerden' (Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland).
Duitsland had volgens de overwinnaars de Alleinschuld aan de oorlog. Het werd veroordeeld tot het betalen van torenhoge herstelbetalingen en raakte een zevende deel van het Duitse grondgebied kwijt. Het vredesverdrag van Versailles van 1919 werd in Duitsland als zeer onrechtvaardig ervaren.
In Sarajevo vermoorden Servische nationalisten de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie. Tijdens een bezoek aan de stad lost de Bosnisch-Servische Gavrilo Princip twee dodelijke schoten op het echtpaar. Gavrilo Princip wordt gearresteerd. Sarajevo, 28 juni 1914.
Directe aanleiding voor de Tweede Wereldoorlog
Aanval van de SMS Schleswig-Holstein op het Poolse schiereiland Westerplatte. De directe aanleiding voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Europa was de invasie van Polen door nazi-Duitsland, op 1 september 1939.
De zwaarst getroffen landen na de Eerste Wereldoorlog waren Frankrijk en België. Volgens het Verdrag van Versailles moesten deze twee landen herstelbetalingen krijgen van Duitsland. Er werd hiervoor een speciale commissie op gericht, die de schade zou bepalen.
Zoals gezegd was Duitsland al in het vredesverdrag van Versailles aangewezen als schuldige van de oorlog, maar die schuldverklaring was vooral ingegeven door de wens van de overwinnende landen (in de eerste plaats Frankrijk) om herstelbetalingen en grondgebied van Duitsland te eisen.
Voor de Nederlanders ligt de oorsprong van de rivaliteit vooral in het anti-Duitse sentiment dat ontstond door de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de vijf jaar durende Duitse bezetting kwamen een kwart miljoen Nederlanders om het leven en werd het land zelf verwoest.
Dat België bij zijn ontstaan door vijf grote wereldmogendheden, waaronder Pruisen, gewaarborgde neutraliteit was opgelegd, zag Duitsland niet als een beletsel. Duitsland verwachtte dat België onder koning Leopold II vrije doortocht zou verlenen of ten hoogste symbolisch weerstand zou bieden en snel capituleren.