De aardbeving bij Verviers vond plaats op 18 september 1692 om 14.15 uur. Het was de sterkste aardbeving die ooit in België is waargenomen en tevens een van de grootste bekende aardbevingen in West-Europa.
22 mei 1960 – Aardbeving bij Valdivia, Chili. Dit is de krachtigste aardbeving die ooit gemeten is, met 9,5 op de momentmagnitudeschaal. 1960 – Agadir, Marokko – De oude stad werd geheel vernield door twee bevingen. Er vielen 15.000 doden.
Aardbevingen doen zich voor op relatief grote diepte, in België meestal tussen 2 en 25 km. De demping op deze diepte is relatief gering, waardoor aardbevingen vanaf 2 op de schaal van Richter en met epicentrum in België geregistreerd worden door alle stations van het Belgisch seismisch netwerk.
Ons land wordt elk jaar opgeschrikt door verschillende aardbevingen. Opgeschrikt is een groot woord: geen enkele van de 31 natuurlijke aardbevingen werd gevoeld door de bevolking. De twee grootste hadden elk een kracht van 1,7.
Berekeningen door het Waterbouwkundig Laboratorium (Borgerhout) tonen aan dat een tsunami die met een golfhoogte van 10 meter via het Kanaal de Noordzee bereikt, een maximale verhoging van de waterstand van 2 m kan veroorzaken aan onze kust.
Kan België getroffen worden door een zware aardbeving? We leven in een betrekkelijk veilige regio wat betreft het optreden van aardbevingen. Maar toch kunnen wetenschappers niet garanderen dat er bij ons nooit een zware aardbeving kan voorkomen. In het verleden heeft de aarde ook hier gebeefd.
Henegouwen, Luik en Limburg hebben meeste kans op zware aardbeving. In België hebben de provincies Henegouwen, Luik en Limburg het meeste kans op een zware aardbeving, al blijft het meestal bij relatief lichte schokken. Dat blijkt uit een grootschalige seismologische studie voor heel Europa.
In de globale context van de platentektoniek ligt België binnen de Euraziatische plaat, op respectabele afstand (> 1000 km) van de plaatgrenzen, waar 90% van de grote aardbevingen wereldwijd plaatsvindt.
Het seismisch netwerk van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) heeft vorig jaar in ons land 31 natuurlijke aardbevingen gemeten. Ter vergelijking: in 2020 waren het er amper 7. "Sommige jaren is de aarde iets actiever dan tijdens andere jaren", zegt geoloog Koen Van Noten in 'De Wereld Vandaag'.
Meestal langs plaatgrenzen bij subductie en botsing van aardplaten, vulkanen en bij actieve breuken. Er komen echter ook aardbevingen voor die door de mens zijn veroorzaakt door winning van delfstoffen zoals gas.
Wat is een Seismoloog? Een seismoloog is een persoon die zich in (zaken gerelateerd aan) aardbevingen specialiseert en aan de hand van complexe apparatuur wetenschappelijk onderzoek verricht naar seismische processen op en in de aarde.
Japan staat bekend als het land met de meeste seismische activiteit ter wereld. Het land ligt in de zogenaamde Ring van Vuur, het hoefijzervormig gebied rondom de Grote Oceaan waar aardbevingen en vulkaanuitbarstingen schering en inslag zijn door diverse subductiezones van tektonische platen.
Een aardbeving duurt vaak maar enkele seconden, maar de impact kan enorm zijn. Als toch gebeurt, is het beter om goed voorbereid te zijn.
De gigant die hij 'bereed' was 24,38 meter hoog. Volgens Smithsonian Magazine werd in 1958 in Lituya Bay (Alaska) de hoogste golf ooit gemeten: 30,5 meter. Dat was een tsunami als gevolg van een aardbeving.
Zwaarste beving bij Loppersum
Op 14 juli vond de krachtigste aardbeving van 2020 plaats bij Loppersum. Deze had een magnitude van 2,7 op de schaal van Richter. De zwaarste geïnduceerde aardbeving ooit in Nederland gemeten was op 16 augustus 2012 in het Groningse Huizinge met een magnitude van 3,6.
Aardbevingen vinden plaats als er in de aardkorst plotseling veel energie vrijkomt. De energie plant zich dan in een golfbeweging vanuit het centrum naar de omgeving voort. Het denkbeeldige punt waar de beving ontstaat, het zwaartepunt van de energiedichtheid, heet het hypocentrum.
De sterkte van een aardbeving wordt aangegeven met een cijfer op de schaal van Richter en ligt tussen de 1 en de 12. Een aardbeving met een sterkte onder de 3 op de schaal van Richter voel je niet of nauwelijks. Boven de 7 is er een zware aardbeving met veel schade. Nog sterkere aardbevingen vernietigen de omgeving.
De golven die daarbij ontstaan -tsunami's of havengolven- kunnen een lengte van meer dan 100 kilometer bereiken. Het kan dan een uur duren voor de volgende golf arriveert. Ter vergelijking: de wind maakt golven van amper 150 meter, die elkaar binnen tientallen seconden opvolgen.
Doordat langs de randen van de Grote Oceaan en de Indische Oceaan veelvuldig aard- en zeebevingen voorkomen zien we hier de meeste tsunami's. In de Atlantische Oceaan komen dit soort zeer zware zeebevingen niet voor en ook aan de zuidelijke Noordzeekust is de kans op tsunami's heel gering.
Bij een aardbeving voel je de grond licht of hevig trillen. Dit kan enkele seconden duren. Vaak gaat het gepaard met een hard knallend geluid en het verschuiven of omvallen van voorwerpen. Ook ruiten kunnen breken.
Tektonische krachten
Midden op de min of meer stabiele platen kunnen ook aardbevingen voorkomen als gevolg van bewegingen in regionale breukensystemen in de aardkorst. Deze bewegingen ontstaan door tektonische krachten aan de randen van de platen.
De schaal van Richter wordt overal ter wereld gebruikt om aan te geven hoe groot en krachtig een aardbeving is. De schaal werd in 1935 opgesteld door de seismoloog Charles Francis Richter.