Een manie kan door allerlei factoren worden uitgelokt, maar het meest bekend is een gebrek aan slaap. Dat is vaak ook een eerste teken van manie: niet meer kunnen slapen omdat je hoofd niet stil wordt. Veel actiever worden dan bij je past is ook zo'n signaal, en niet stoppen met praten.
Manie is een periode van overdreven opgewektheid, waarbij men de realiteit uit het oog verliest. Soms kunnen ingrijpende gebeurtenissen, zoals een bevalling of het overlijden van een naaste, een manie uitlokken. Vaak worden perioden van manie afgewisseld met perioden van depressie.
Symptomen van een manie bij een bipolaire stoornis
extreem uitgelaten stemming, overdreven vrolijk zijn. snel boos zijn en ruzie maken. nauwelijks behoefte aan slaap hebben, vaak 's nachts klaarwakker zijn. veel praten, bellen of e-mailen.
Een manie ontstaat soms als begeleidend verschijnsel van een hersenstoornis zoals een hersenkneuzing, een gezwel, slagaderverkalking van de hersenvaten, ontsteking, vergiftiging of verslaving. De oorzaak van dergelijke manieën is onbekend.
Na een manische periode kunnen mensen te maken krijgen met de gevolgen van ondoordachte initiatieven of risicovol gedrag. Als gevolg van de problemen die een manische of depressieve periode met zich meebrengt, kan het zelfvertrouwen afnemen. Vaak ontstaan schuldgevoelens over wat er gebeurd is.
De levensverwachting van mensen die lijden aan een ernstige psychische stoornis, zoals schizofrenie, zware depressie of een bipolaire stoornis, is tien tot vijftien jaar korter dan gemiddeld, zo blijkt uit een Brits onderzoek. Zij sterven relatief vaak al op vroege leeftijd aan kanker of hartfalen.
Zonder behandeling gaan beide stoornissen meestal vanzelf over, maar vooral depressies kunnen vele maanden, soms zelfs jaren voortduren. Bij een manie kunt u lichamelijk helemaal uitgeput raken. Dat kan soms levensgevaarlijk zijn. Een depressie is een belangrijke oorzaak van zelfmoordpogingen en zelfmoord.
Hypomanie en manie
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen de lichte vorm van manie, ook wel hypomanie genoemd en de ernstige vorm, de eigenlijke manie.
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar is wel zodanig te behandelen dat je een tamelijk 'normaal' leven kunt leiden. Een combinatie van therapie en medicijnen levert vaak het beste resultaat.
Een manische episode duurt – zonder behandeling – gemiddeld twee maanden. Depressieve episodes gemiddeld twee tot vijf maanden (soms veel langer), en een gemengde episode duurt gemiddeld vijf tot twaalf maanden.
Kenmerken manische episode
Je hebt een opgeblazen gevoel van eigenwaarde. Je hebt minder behoefte aan slaap. Vaak voel je je na een paar uurtjes in bed al helemaal uitgerust. Je bent spraakzamer dan gebruikelijk.
Een bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die niet vanzelf overgaat en voorkomt bij 1 tot 2 procent van de Nederlandse bevolking.
'Dan kun je beter kijken naar het vervangen van lithium door bijvoorbeeld calcium of magnesium. En verder zijn er mogelijke varianten met onder meer zink, lucht en water. '
Olanzapine behoort tot de atypische antipsychotica. Het remt in de hersenen de effecten van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk van dopamine. Hierdoor verminderen psychosen en onrust. Artsen schrijven het voor bij psychose, schizofrenie, manie, onrust, posttraumatische stressstoornis en ernstige misselijkheid.
Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus. Bij een ernstige depressieve episode zijn quetiapine óf de combinatie van olanzapine met fluoxetine (SSRI) de middelen van eerste keus.
Waarschijnlijk openbaart zich een bipolaire stoornis bij 10% van de mensen na het 50ste levensjaar (Hirschfeld e.a., 2003). Dit hoofdstuk gaat over patiënten ouder dan 60 jaar met een bipolaire stoornis.
Vroeger werd iemand met een bipolaire stoornis ook wel manisch depressief genoemd. Maar 'manisch depressief' is een benaming die niet helemaal klopt. Sommige mensen hebben namelijk alleen maar manische episodes, en geen depressieve episodes.
Probeer niet de therapeut te zijn voor de persoon met een bipolaire stoornis, maar wel een vriend of vriendin. Je kan je bezorgdheid uiten, bijvoorbeeld door gewoon te vragen: ”Hoe gaat het?” Of door je eigen zorgen te benoemen: “Ik maak me toch een beetje ongerust …”.
Een bipolaire stoornis heeft veel weg van een borderline stoornis, maar de twee persoonlijkheidsstoornis zijn wel verschillend. Een van de grootste verschillen is dat bij een bipolaire stoornis de stemmingsveranderingen een stuk langer duren (weken tot maanden) dan bij een borderline stoornis (uren tot dagen).
een type 1-stoornis wordt gekenmerkt door manische, depressieve en gemengde periodes. een type 2-stoornis wordt gekenmerkt door hypomane en depressieve periodes.
Een bipolaire stoornis kenmerkt zich door manische en depressieve perioden die elkaar afwisselen. Hierbij kunnen soms psychoses voorkomen. Er is pas sprake van een schizoaffectieve stoornis als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.
Bipolaire stoornis en alcohol. Alcoholmisbruik in combinatie met een bipolaire stoornis komt vaak voor. Enerzijds wordt alcohol soms gebruikt als een poging om de stemming te reguleren. Anderzijds kan overmatig drinken ook een manische of depressieve periode uitlokken.