Vastentijd. De tijd van het vasten, een zure tijd, is aangebroken. In plaats van vlees worden vaak witte bonen gegeten. Bonen en erwten zijn belangrijke bronnen van eiwitten.
Vasten: van Aswoensdag tot Pasen
De katholieken herdenken op die manier een verhaal uit de Bijbel waarin Jezus 40 dagen in de woestijn doorbracht zonder eten of drinken. Officieel mogen gelovigen op vrijdagen en op bijzondere dagen zoals Aswoensdag geen vlees of ander voedsel consumeren.
De katholieke kerk verwacht dat je op Aswoensdag en Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen, sowieso geen snoep, vlees of alcohol consumeert. Je dag moet dan in teken van soberheid staan, aangezien op die dag de kruisiging en dood van Jezus herdacht wordt.
Daarbij werd een onderscheid gemaakt tussen het echte vasten, waarbij in beginsel slechts een maaltijd per dag werd gebruikt, en de zogeheten 'onthouding'. Onder meer alle vrijdagen waren 'dagen van volledige onthouding', waarop de gelovige werd geacht geen vlees van de dieren van het land te eten.
Voor moslims is de wijze van vasten voorgeschreven, bij katholieken wordt het aan de persoon zelf overgelaten. Dat betekent dat zaken zoals geen vlees eten, minder of niet snoepen, geen alcohol gebruiken, het geven van aalmoezen* wel worden aangeraden, maar niet verplicht worden gesteld.
Als we vasten, neemt de stoelgang toe en dalen de hartslag en de bloeddruk. De energie uit voedsel raakt op. De lever breekt vetten af en produceert ketolichamen, die een alternatieve energiebron vormen voor het brein.
Aswoensdag heet zo omdat die dag als je meedoet er een kruisje van as op je hoofd wordt getekend. Dat wordt gedaan door een priester. Hij zegt dan: Van stof ben je en tot stof zul je vergaan.
Als de zon ondergaat, is het tijd om te eten, en zo doe je dat gezond. Rond 21.15 uur gaat de zon onder en mogen de moslims die aan de Ramadan meedoen het vasten verbreken: eten, een sigaretje, water drinken en tandenpoetsen.
Tijdens het vasten mag je wel drinken zoals water, koffie of thee. Maar je gaat pas weer de volgende dag eten om 12.00 uur. Door deze periode van 16 uur vasten gaat je lichaam zich beter herstellen. Je kunt je vast wel voorstellen dat hoe langer je niet eet, hoe langer je lichaam vetten kan verbranden.
Bijna vijf kilo in drie dagen tijd verliezen is toch echt wel serieus. Maar inmiddels zit het grootste gedeelte van het verloren gewicht er na 3 dagen weer aan.
Gefermenteerde voedingsmiddelen – Zuurkool, augurken, kimchi zijn prima om te eten na het vasten omdat ze zowel goede voedingsstoffen als natrium bevatten. De groenten worden in wezen ook voorverteerd door de bacteriën, dus ze zijn gemakkelijk te verteren.
Op deze dag eten sommige Katholieken geen vlees. Dat heeft te maken met de vastentijd. Tijdens deze periode mogen Katholieken slechts één volle maaltijd per dag nuttigen en op Aswoensdag en Goede Vrijdag geen vlees eten. Er wordt tijdens de veertigdagentijd boete gedaan voor alle begane zonden in het afgelopen jaar.
Vastentijd, veertigdagentijd of quadragesima is de periode die begint op Aswoensdag als voorbereiding op het Paasfeest. De veertigdagentijd is een periode van vasten en bezinning op de feitelijke christelijke levenspraktijk.
Vroeger stond er bij veel gezinnen gedurende de hele vastentijd geen vlees op tafel. Vis of ei, kaas en groenten, dat waren de hoofdbestanddelen van de maaltijden. Tussen Aswoensdag en Pasen zitten 46 dagen. Toch wordt er gesproken over 40 dagen vasten.
In welke vorm maakt niets uit. Je kunt tijdens het window van je vasten alle theeklassen (witte thee, groene thee, oolong thee, postgefermenteerde thee,…) nuttigen. Het is ook fijn af te wisselen tussen een paar thees. Zo kun je toch genieten van verschillende smaaksensaties.
het positieve effect van vasten op je stofwisseling
Pas als we ruim 16 tot 18 uur niets eten schakelt ons lichaam over op het verbranden van vet. Dat wil zeggen dat wanneer je na acht uur 's avonds niets meer eet je vetverbranding pas de volgende dag rond lunchtijd begint.
Het effect na 12 weken intermittent vasten (8 uur eten wat je wil en vervolgens 16 uur niets eten) is pover: slechts 3 kg of in deze groep 3% gewichtsverlies. Met een gezond eetpatroon in combinatie met meer lichaamsbeweging kan je in principe meer gewicht verliezen, toch een halve kg per week (6 kg op 12 weken).
Elke dag die Hajar niet vast, doneert ze vijf euro aan een door haar gekozen goed doel. Dat wordt ook wel Fidyatu Siyaam genoemd en is een alternatief voor mensen die niet mee kunnen doen vanwege gezondheidsredenen.
Indien je gaat vasten en de tijd voor Iftar is aangebroken, dan is het ook op zijn plaats om een smeekbede (dua) van de Profeet te verrichten. Dha-haba ddhama'oe wabtallati l-'oeroeqoe, wa thabata al-adjroe in shaa'Allah. ' 'De dorst is verdwenen, de aderen zijn bevochtigd en de beloning is zeker, als Allah het wil.
De heilige dadel
Moslims verbreken hun vasten bij zonsondergang door als eerste minimaal één dadel te eten en eventueel wat melk te drinken. Dadels bevatten naast suikers ook essentiële koolhydraten en vezels die het lichaam een boost geven en je helpen te herstellen van het vasten.
Aswoensdag is de eerste dag van de Veertigdagentijd. Op deze dag zet de priester met as een kruisje op het voorhoofd van de kerkgangers, om hen aan te sporen tot bezinning, boete en bekering. Aswoensdag is een verplichte vastendag.
Volgens de instructies uit het Romeins missaal, dient de as te zijn gemaakt van de palmtakjes die op Palmzondag van het jaar ervoor werden uitgedeeld. Die takjes worden verbrand tot een fijn poeder en vervolgens met heilig water of chrisma (olie) tot een pasta gemengd.
Het is een traditie in Antwerpen om bij het begin van de vasten pruimentaart te eten. Dat doen we omdat de kleur van de pruimen lijkt op de zwarte kleur van het askruisje. Uit de geschriften van Felix Timmermans, een Vlaams schrijver en dichter, blijkt dat de goedkope pruimenvlaai een weldaad was voor arme mensen.