Insecticiden tegen bramengalmijt zijn momenteel niet beschikbaar. Wel blijkt spuitzwavel te werken al heeft dit middel, zeker bij gebruik in kassen, het nadeel van fytotoxiciteit. Andere maatregelen die genomen kunnen worden zijn: het verwijderen van aangetaste vruchten om de populatie mijten laag te houden.
Planten die bessen of vruchten dragen zijn gevoelig voor zonnebrand: bramen, kruisbessen, rode aalbessen, witte trosbessen, etc.
Oorzaak is de braamgalmijt. Dit beest legt haar eitjes in de bloem. De jonge mijten zuigen aan verschillende delen van de plant, maar alleen de vruchten ondervinden daar schade van. In de bessen scheiden ze een stof af waardoor de braam niet verder rijpt !
Bramen worden over het algemeen langs een constructie geleid. Kortom, ze nemen in de lengterichting veel ruimte in beslag en groeien ook een flink stuk de hoogte in, maar hebben in de breedte relatief weinig ruimte nodig. Dit maakt bramen wat ons betreft bij uitstek geschikt als afscheiding van de tuin.
Bramen oogsten en snoeien
Gedurende het groeiseizoen ontwikkelt het plantje nieuwe lange scheuten, en in het tweede jaar ontstaan zijtakjes waar de vruchten op zullen groeien. Dus in augustus en september kun je oogsten.
Weinig schaduw omdat de meeste soorten geen uitgesproken schaduwbomen zijn (zoals de beuk, Am. eik en douglas). Bramen zijn op veel plaatsen onderhand een plaag geworden. Een paar struiken en wat lage ranken zijn welkom, maar als het grotere oppervlakken beslaat bemoeilijken ze de toegankelijkheid voor onderhoud.
Bramen zijn niet erg kieskeurig en groeien op elke grondsoort, al hebben ze een lichte voorkeur voor licht kalkhoudende gronden. Op zure gronden kun je dus elk jaar het beste wat kalk strooien om aan die wens tegemoet te komen. Bramen staan graag in de zon, al doen ze het op een halfbeschaduwde plaats ook goed.
Na de oogst (of tot begin winter) kun je bramen en frambozen snoeien: knip alle stengels die vruchten gaven laag bij de grond weg. Bind dan meteen de nieuw gevormde eenjarige stengels van dat seizoen aan.
De braam geeft pas na augustus vruchten. De vogels die de braam eten zijn de goudvinken, vos en das. De braam is niet alleen voor vogels een voedingsbron maar ook voor nachtvlinders.
De vruchten worden door veel vogelsoorten gegeten. Maar ook zoogdieren als de vos en de das eten de vruchten. Wilde zwijnen eten de vruchten en wortels. Herten als de ree en het edelhert eten bladeren, twijgen, en vruchten.
De braam dient bij voorkeur van de winter tot het vroege voorjaar te worden geplant op een beschutte, zonnige of licht beschaduwde plaats. De grond bevat bij voorkeur voldoende voeding, is doorlatend en vochtig.
Onder het kroontje willen nog wel eens wormpjes voorkomen. In de winkel komt u dat zelden tegen, maar bij zelfgeplukte bramen wel. Als u ze tegenkomt legt u de bramen even in zout water. Spoel ze daarna goed af en alle wormpjes zijn er uit.
De beestjes vinden het al niet prettig onder water, maar tegen het zout kunnen ze al helemaal niet. Resultaat: ze zullen loslaten van de bramen en naar het oppervlak drijven. Laat de bramen een tijdje staan en roer af en toe door. Na 1-2 uur zul je zien dat er flink wat beestjes drijven en misschien ook nog wat bramen.
Zomerstekken van bramen:
De beste stektijd is augustus-begin september. Men kan stekken met één oog (knop) en met twee ogen (knoppen) gebruiken (= lidstek). De steklengte is ca 10 cm. Knip de stekken onder en boven een blad af en verwijder de onderste bladeren.
Taybessen zijn een kruising van bramen en frambozen. Bij slechte groei kunnen de vruchten abnormaal klein blijven.
Waarom zijn bramen goed voor je gezondheid:
Bramen zitten tjokvol vitamines. Zo bevatten ze vitamine E en vitamine C, welke beiden als antioxidant je lichaamscellen helpen beschermen tegen schadelijke vrije radicalen.
Havermout: havermout kan je zowel als strooivoer op de grond gebruiken als op de voedertafel. Zaadeters zoals mussen, mezen, vinken, groenlingen en roodborstjes houden hiervan. Meelwormen en insecten: bevatten veel proteïnen en zijn bijzonder voedzaam voor vogels.
Heb je restjes eten over? Veel keukenrestjes zijn prima en kan je geven aan de tuinvogels. Wat je niet mag geven zijn restjes met veel zout of kruiden of restjes die beschimmeld zijn. Vetrandjes, gekookte aardappelen, gekookte rijst of fruit zullen je tuinvogels heerlijk vinden en zijn ook nog eens goed voor ze.
Planten die bessen of vruchten dragen zijn ook gevoelig voor zonnebrand: bramen, herfstframbozen, kruisbessen, rode aalbessen, witte trosbessen, ... Foto: Hitteschade na door te felle zon. Rijpe bramen kunnen na een hittegolf witte vlekken vertonen en smaken niet lekker meer.
In het voorjaar (maart) kunnen de frambozen een geringe hoeveelheid organische mest krijgen, zoals koemestkorrels, oude stalmest of compost. Veel mest heeft een framboos niet nodig, ook zonder uitgebreide bemesting zullen de planten goed groeien.
Wildplukken is in Nederland verboden en bij een overtreding kun je een fikse boete krijgen. Máár een kleine hoeveelheid plukken voor eigen gebruik wordt meestal gedoogd. Pluk dus nooit meer dan ongeveer een champignonbakje vol per persoon en wees altijd respectvol voor de natuur.
Wanneer kan ik de doornloze braam snoeien? De planten worden daarna ieder jaar in de periode november tot maart gesnoeid. De afgedragen vruchttakken worden dan weggenomen, evenals gestekelde grondscheuten.
De Himalaya-braam heeft een geweldige smaak en aroma. Hij is ook zeer zoet en sappig. Word over het algemeen als de beste braam gezien.
Glyfosaat (de oude Roundup) spuiten is m.i. de enige duurzame oplossing. Als particulier mag het niet meer, maar glyfosaat trekt naar de wortels en doodt de hele plant, ook onder de grond.