Bij de behandeling van ondervoeding wordt de nadruk gelegd op voldoende inname van eiwit en energie. Daarnaast is beweging een essentieel onderdeel van de behandeling om de spiermassa te behouden. Is er sprake van ondervoeding? Dan wordt vanuit de zorgverzekering voor een aantal uur een diëtist vergoed.
De fenologische criteria zijn: onbedoeld gewichtsverlies (>5 procent in de afgelopen 6 maanden of >10 procent in een periode langer dan 6 maanden), lage BMI (<20 bij <70 jaar of <22 bij >70 jaar) of verminderde spiermassa (vastgesteld met gevalideerde methode of alternatieve meting).
Als de dementie gevorderd is, is er vaak meer nodig om ervoor te zorgen dat de oudere genoeg en gezond eet. Dan is begeleiding nodig, soms wel de hele dag lang. Want dan moet de oudere niet alleen herinnerd worden om te eten, maar moet het eten zelf ook verzorgd worden.
Bij ondervoeding heeft uw lichaam een tekort aan voedingstoffen, vooral energie en eiwit. Om toch aan energie en eiwit te komen gebruikt het lichaam zijn reservevoorraden. Daardoor wordt vetweefsel afgebroken, maar ook spierweefsel. Hierdoor verliest u gewicht en neemt uw conditie af.
Begeleid en ondersteun de patiënt zonodig bij het accepteren van het naderende levenseinde. Blijf met hem in contact en vraag je zelf geregeld af wat je voor hem kunt betekenen in deze laatste levensfase. Blijf de patiënt de zorg en verzorging bieden die hij nodig heeft.
Als het u niet lukt drie maaltijden per dag te eten, verdeel het dan over meerdere eetmomenten bijvoorbeeld 6 keer per dag een kleine maaltijd; Neem bijvoorbeeld ook iets tussendoor bij de koffie of thee; Voldoende drinken is belangrijk, zo'n 1,5 tot 2 liter per dag.
Voor volwassenen tot 65 jaar geldt dat als ze een BMI van minder dan 18,5 hebben, dat ze ondergewicht hebben. Mensen die ouder zijn dan 65 hebben ondergewicht bij een BMI van minder dan 20 en mensen met COPD bij een BMI van minder dan 21.
Voor mensen met ondergewicht is gezond eten belangrijk. Op die manier krijgen ze alle voedingsstoffen binnen die het lichaam nodig heeft, zoals eiwitten, essentiële vetzuren, vitamines en mineralen. De nadruk ligt op voeding met voldoende eiwit en energie, in combinatie met bewegen voor de spieropbouw.
Wanneer is gewichtsverlies alarmerend? Onderzoekers hebben regels opgesteld voor wanneer gewichtsverlies alarmerend is. Als het gewichtsverlies binnen een maand meer dan 5% van het totale lichaamsgewicht bedraagt en binnen 6 maanden meer dan 10% is er een probleem.
Naarmate we ouder worden, hebben we minder energie (= voedsel) nodig. Dat verhoogt het risico op gewichtsverlies of zelfs ondervoeding. Bovendien kunnen er zo tekorten ontstaan aan bepaalde vitaminen en mineralen.
Eet veel producten met eiwit
Om spieren weer op te bouwen is eiwit nodig en is het belangrijk dat je veel beweegt. Eiwit haal je vooral uit vlees, kip, vleesvervangers, vis, ei, melk(producten), sojaproducten, peulvruchten en noten. Recepten met veel eiwit vind je hier.
Adviezen eiwitrijke voeding
Neem bij de warme maaltijd vlees, vis of een vleesvervanger zoals ei of peulvruchten. Eet liever hartig broodbeleg in plaats van zoet: (smeer)kaas, vleeswaar, paté, vis, salades, pindakaas, notenpasta, humus of ei.
Ondervoeding leidt tot een langzamer herstel bij ziekte. Als een patiënt ziek is of niet actief is kan ondervoeding leiden tot afname van gewicht en spiermassa. Dit kan leiden tot afname van de algehele conditie en hart- en longcapaciteit. Ook zorgt ondervoeding voor een verminderde afweer en vertraagde wondgenezing.
Ouderen hebben 1200 milligram calcium per dag nodig. Daarnaast kunnen onvoldoende lichaamsbeweging en een te laag gewicht de kans op botontkalking vergroten. Voor opname van calcium in het lichaam is vitamine D nodig. Bij dagelijks voldoende blootstelling aan zonlicht kan de huid deze vitamine zelf aanmaken.
Oudere mensen hebben vaak een verminderde reuk- en geurzin dus bij hen vallen vooral de wat sterkere smaken goed. Daarbij is soep nog altijd mateloos populair en genieten ouderen ook veel van Hollandse gerechten zoals gehaktballen en stamppot. En ook toetjes zijn populair onder de oudere generatie.
Kort voor de hoofdmaaltijd alvast iets kleins of friszuurs eten of drinken kan de eetlust opwekken. Denk bijvoorbeeld aan een toastje, een appel of een glas sinaasappelsap. Met een beetje suiker of honing kun je een maaltijd soms aantrekkelijker voor je naaste maken. Veel mensen houden van toetjes.
Hoe lang het duurt voordat u zult overlijden hangt af van uw lichamelijke toestand en van de hoeveelheid die u mogelijk nog drinkt. De helft van de patiënten overlijdt bin- nen dertien dagen na het stoppen met eten en drinken. U heeft zelf ook enige invloed op de tijdsduur.
Natuurlijk versterven
De patiënt raakt 'op'. Het kaarsje gaat langzaam uit. In deze gevallen is het raadzaam om voorzichtig te zijn met een vocht-infuus of met een voedingssonde. Want de kunstmatige toediening van vocht en voeding kan er toe bijdragen dat de patiënt meer last krijgt van benauwdheid, pijn en angst.
Ondervoeding ontstaat door disbalans tussen de inname of opname van voeding en de behoefte aan voedingsstoffen. Er zijn drie vormen: cachexie, sarcopenie en 'wasting'.
Onbedoeld gewichtsverlies is een vermindering van ten minste 5 à 10% van het lichaamsgewicht in minder dan 6 maanden tijd. Dat kan verschillende oorzaken hebben, hoewel er bij een op vier geen verklaring wordt gevonden.
Minder of geen eetlust hebben (anorexie) is niet erg, als het niet lang duurt. Maar als je te lang te weinig eet, kan dat leiden tot ondervoeding en cachexie. Dan is je lichaam verzwakt, vermagerd en is je weerstand laag. Cachexie wordt veroorzaakt door langdurig en ernstig ziek zijn.