Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Je kunt urgentie aanvragen als je dakloos bent of dakloos dreigt te worden. Of als er sprake is van ernstige bedreiging. In alle gevallen moet je aantonen dat je met spoed een woning nodig hebt. Als je urgent woningzoekende bent, mag je een woningaanbod niet weigeren.
Het is namelijk niet zo dat het overnachten in zo'n opvang gratis is. Nee, er wordt een kleine vergoeding voor gevraagd. Zo betaal je bij het Leger des Heils bijvoorbeeld 5 euro per nacht. Bij strenge vorst in de winter is het soms mogelijk om gratis te slapen bij het Leger des Heils.
Wat blijkt: het uitdelen van gratis woonruimte is een snoeiharde bezuiniging. Ambtenaren van de staat berekenden dat een zwerver op straat 16.670 dollar per jaar kost (zorg, politie, justitie). Een appartement inclusief de begeleiding van een hulpverlener kost daarentegen slechts 11.000 dollar per jaar.
U bent dakloos als u geen vaste woonplaats of verblijfplaats heeft. U heeft dan geen adres om te wonen of te logeren. En u staat ook niet met een adres ingeschreven in het bevolkingsregister.
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Volgens de wet hebt u alleen recht op een bijstandsuitkering als u ergens ingeschreven staat. Alleen een postadres regelen bij vrienden of familie is dus niet voldoende: u woont dan immers niet op dat adres.
Relatief veel daklozen verblijven in een van de vier grootste gemeenten (Rotterdam, Den Haag, Utrecht of Amsterdam): 36 procent van alle daklozen was in 2020 in een van deze vier steden te vinden.
Als u dakloos bent, kunt u overdag terecht bij een inloophuis. U kunt gewoon binnenlopen tijdens de openingsuren. In het inloophuis kunt u opwarmen, naar de wc gaan, douchen en koffiedrinken. Soms kunt u er eten krijgen of uw kleding omruilen.
Volgens het CBS telde Nederland in 2020 36.000 daklozen, in 2018 zelfs 39.000, ten opzichte van 18.000 in 2009.
Als je iemand op straat ziet, dan is contact opnemen met de plaatselijke daklozenopvang vaak het beste dat je voor hem/haar kunt doen. Sommige mensen weten vaak niet waar ze hulp kunnen vinden, en krijgen die dus ook nooit. Bel voor hen, om hen op de weg naar herstel brengen. Bel de hulpdiensten.
Zij kunnen hier 's avonds en 's nachts terecht voor een praatje, een kop koffie, een warme maaltijd en een plek om te slapen. Daarnaast is er een computer met internet. Ook is het mogelijk om een arts, iemand van de sociale dienst of verslavingszorg te zien.
Het CBS publiceert jaarlijks een schatting van de omvang van de populatie feitelijk daklozen in Nederland. Daaronder worden verstaan mensen die slapen op straat, in portieken, gebruikmaken van laagdrempelige opvang, of incidenteel van opvang bij vrienden of familie. Op 1 januari 2021 ging het om 32.000 mensen.
Of omdat u in een noodsituatie zit waardoor u acuut een andere woning nodig heeft. In sommige gevallen kan de gemeente u dan van dienst zijn. Als het nodig is, kan de gemeente ervoor zorgen dat iemand via WMO Wonen voorrang krijgt op een huurwoning. Dat is geregeld in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).
Voorbeelden om een urgentieverklaring te krijgen
U moet om medische redenen verhuizen naar een sociale huurwoning. Uw gezin is te groot voor uw oude woning. Uw verhuurder laat uw oude huis slopen. U bent asielzoeker met een verblijfsvergunning.
Met een urgentieverklaring krijgt u voorrang bij woningcorporaties bij het zoeken naar een sociale huurwoning. Voorbeelden van situaties waarin een urgentieverklaring soms mogelijk is: Uw relatie is voorbij en u moet met uw kind(eren) het huis uit. U heeft geldproblemen die buiten uw schuld zijn ontstaan.
Alleen met adres een bijstandsuitkering
Alleen met een tijdelijk briefadres kunt u zonder woonadres toch recht op bijstand hebben. Als u geen briefadres krijgt, moet u zich eerst inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Pas daarna kunt u een uitkering aanvragen.
Een meerderheid van de geïnterviewden vindt het betalen van een eigen bijdrage voor de nachtopvang 'redelijk', 'gewenst', 'normaal' of 'logisch' voor daklozen met een inkomen. Het tarief van €5,- en €7,50 wordt als acceptabel beschouwd in vergelijking met de uitkering die daklozen ontvangen.
Kansfonds zet zich in voor de meer dan 1 miljoen mensen zonder thuis in onze samenleving. Wij doen dat door plaatselijke initiatieven te steunen, in de buurt of in de wijk, waarin mensen thuisgeven.
Mensen worden dakloos door 'een opeenstapeling van crisissen, onfortuinlijke keuzes en domme pech'. Dit noemt Van Doorn het 'Mattheus-effect', naar Mattheus 13, vers 12: 'Want wie heeft, hem zal gegeven worden en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, ook wat hij heeft, zal hem ontnomen worden.
Het leven op straat is meestal hard en gevaarlijk. Daklozen hebben geen toegang tot onderwijs of medische voorzieningen. Daarbij zijn ze vatbaarder voor misdrijven (vaak door andere daklozen), drugsverslaving, ziektes, lichamelijk en seksueel misbruik, mishandeling en in koudere klimaten onderkoeling of doodvriezen.
Dakloze mannen overlijden volgens het onderzoek gemiddeld rond de leeftijd van 47 jaar, vrouwen zelfs op hun 43ste. Dit staat in sterk constrast met de levensverwachting van de gemiddelde westerling, die rond 77 jaar ligt.
Iedereen die rechtmatig in Nederland verblijft, moet zich inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Woon je niet meer op je oude adres of ben je langer dan acht maanden niet in Nederland? Dan word je uitgeschreven uit de BRP.
In de volgende gevallen kunt u een boete krijgen: Als u niet staat ingeschreven op het adres waar u woont. Als u iemand toestemming geeft om zich in te schrijven op uw adres, terwijl die persoon daar niet woont. Als u iemand toestemming geeft voor een briefadres op uw adres, terwijl die persoon een woonadres heeft.
U kunt geen paspoort, identiteitskaart of rijbewijs aanvragen. U hebt geen recht op financiële ondersteuning van de overheid, zoals huurtoeslag, studiefinanciering of een uitkering. U kunt geen parkeervergunning krijgen. U mag niet stemmen.