U kent het vast wel van televisie: een getuige die voor de rechter verschijnt moet voordat hij het woord krijgt zweren dat hij de waarheid zal spreken. In Nederland worden officiële getuigen ook gevraagd een eed (“Zo waarlijk helpe mij God almachtig”) of belofte (“Dat beloof ik”) af te leggen.
Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.
De Hoge Raad is de hoogste rechter en kan besluiten dat een rechtszaak over moet. De Hoge Raad kan ook besluiten dat een rechtszaak heropend moet worden (herziening).
Een rechtszaak start met een dagvaarding. Dit is een brief aan de rechter waarin staat wat het conflict is en wat de ene partij van de andere partij eist (vordert). Goed om te weten: wanneer u een rechtszaak start doet u dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank.
Bij een rechtszaak is een formele dresscode als: Casual Chic, Business of Smart Casual gebruikelijk. Dit zijn dresscodes waarbij een combinatie wordt gemaakt tussen casual en formele kleding. Leg hierbij het accent op de nette kant, in plaats van op de casual kant.
Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Pathos, zegt IJzermans, is bij uitstek een middel om de rechter te boeien. “Zoek een manier om de rechter nieuwsgierig te houden, zodat je de gunfactor krijgt. Je kunt pathetisch zijn in de goede zin van het woord. Bijvoorbeeld de feiten vertellen in de vorm van een verhaal, zoals in een roman.
Als u terecht moet staan voor een strafbaar feit, ontvangt u een dagvaarding om voor de rechter te verschijnen. Als u niet zelf naar de zitting wilt, mag u de verdediging ook overlaten aan uw advocaat. U moet uw advocaat daarvoor wel machtigen. En de rechter moet hiermee instemmen.
Een eerlijk proces voor iedereen
De reden voor een onpartijdige rechter is duidelijk. Iedereen heeft recht op beslechting van zijn of haar geschil door een onpartijdige en onafhankelijke rechter. Als een rechter partijdig is, dan is het proces niet eerlijk ten opzichte van een van de partijen.
De hoogte van het salaris van een rechter hangt af van zijn precieze functie, bijvoorbeeld (senior) rechter of (senior) raadsheer. De hoogte van het salaris varieert van €4.000 tot €10.000 bruto per maand, gebaseerd op een 36-urige werkweek.
De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege van ons land. De belangrijkste taak van de Hoge Raad betreft de cassatierechtspraak. Dit betekent dat de Hoge Raad beoordeelt of bij de uitspraken van lagere rechters (meestal gerechtshoven) de procedures en de procesregels juist zijn gevolgd en toegepast.
Ten eerste moet een onafhankelijke rechter – of in het geval van zware criminaliteit een volksjury in het Hof van Assisen – beslissen over schuld of onschuld. Het openbaar ministerie, die de Staat vertegenwoordigt, en de verdachte krijgen allebei de kans om met bewijsmateriaal schuld of onschuld te doen bewijzen.
Bewind aanvragen
U vraagt bewind aan bij de rechtbank in uw regio. Gebruik daarvoor het formulier 'Verzoek tot onderbewindstelling'. De betrokkene kan zelf ook een aanvraag doen.
Je begint dus met een inleiding, waarin je begint met de openingszin en daarna de opbouw van je pleitnota gaat inleiden. Vervolgens komt het middenstuk waarin je begint met een korte feitenschets van de situatie. Daarna worden de standpunten aangehaald en vervolgens worden deze onderbouwd met je argumenten.
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.
Rechters hebben het laatste woord bij conflicten, overtreding van regels of een misdaad. Ze beslissen of iemand de wet heeft overtreden of schuldig is aan een misdrijf. In hun vonnis leggen ze een passende maatregel of straf op. Het oordeel van de rechter is bindend.
Constitutionele toetsing door de rechter houdt in dat de rechter toetst (of mag toetsen) of wetten al dan niet in overeenstemming zijn met de Grondwet. Het huidige artikel 120 van de Grondwet bepaalt dat de rechter niet mag beoordelen of wetten en verdragen in strijd zijn met de Grondwet.
De rechter heeft geen belang bij de zaak waarover hij oordeelt. Hij kijkt puur naar de feiten. Zijn eigen geloof, geslacht of afkomst doet er in de rechtszaal niet toe. Hij heeft respect voor de belangen van beide partijen.
De rechters zijn vrijgesteld van rechtsvervolging. Met betrekking tot hetgeen zij in hun officiële hoedanigheid hebben gedaan, gezegd of geschreven, blijven zij deze immuniteit genieten ook nadat zij hun ambt hebben neergelegd.
De verdachte en zijn advocaat zitten tegenover de rechter. De officier van justitie staat links van de rechter, aan een aparte tafel. Rechts van de rechter zit de griffier. Hij ondersteunt en adviseert de rechter.
U en uw raadsman gaan de rechtszaal in. De rechter opent de zitting en zal uw persoonsgegevens (naam, adres, geboortedatum) met u doorlopen. Hij wil zeker weten dat degene die in het proces-verbaal staat ook degene is die tijdens de zitting voor hem staat. Ook controleert de rechter welke andere personen aanwezig zijn.