Laat het slachtoffer zo min mogelijk bewegen. Hierdoor moet er bloed gebruikt worden voor de spieractiviteit. Wachten tot de symptomen erger worden. Reageer direct op de waargenomen symptomen en bel 112.
Symptomen van shock
Bleke, koude, klamme/zweterige huid. Bij sommige vormen van distributieve shock wordt de huid hoogrood in plaats van bleek. Ingevallen gezicht, spitse neus. Misselijk/ziek gevoel, zieke indruk.
Cliënt laten liggen bij voorkeur met het hoofd zo laag mogelijk (bloedvoorziening hersenen ondersteunen dus voeten eind bed omhoog). Dek cliënt toe met een deken om warmte bij zich te kunnen houden. Blijf tegen cliënt praten om bewustzijn te stimuleren. Indien cliënt bewustzijn verliest in stabiele zijligging leggen.
Algemeen handelen bij shock
Leg een slachtoffer met een (beginnende) shock altijd plat neer, zodat er voldoende bloed naar de hersenen blijft gaan. Stel het slachtoffer gerust en laat het slachtoffer niet alleen. Geef een slachtoffer met shock, ondanks zijn (enorme) dorst, nooit te drinken.
Het verloop kan minuten of uren duren. Er is wel een duidelijk lijn in de fases die een slachtoffer met shock doorloopt. Een eerstehulpverlener (EHBO'er) kan wegens het ontbreken van kennis en medicijnen niets doen om de shock op te heffen maar er zijn wel handelingen om de ontwikkelingen van de shock te vertragen.
Een shock is een acute levensbedreigende toestand waarbij de effectieve perfusie (doorbloeding) in de haarvaatjes van de weefsels verstoord is. De doorbloeding en dus de zuurstofvoorziening van het hart, de hersenen en andere organen komen hierdoor in het gedrang wat snel resulteert in het afsterven van cellen.
Bij ernstige uitdroging (dehydratatie) of grote hoeveelheden bloedverlies kan een hypovolemische shock ontstaan. De behandeling bestaat uit (intraveneus) vocht toedienen of bloedtransfusies.
Misselijkheid. Wat is geen goede handeling bij shock? Let op gevaar. Laat het slachtoffer liggen in de positie waarin je hem vindt.
Soms is shock namelijk lastig te herkennen, dus een vermoeden is genoeg om 112 te bellen. Hoe sneller de hulpdiensten er zijn, hoe beter. In de tussentijd kan jij ervoor zorgen dat het slachtoffer zich zo min mogelijk inspant. Als er een uitwendige bloeding is, is het belangrijk om deze te stelpen.
Kantel het hoofd iets achterover. Ga nu met je hoofd boven het gezicht van het slachtoffer hangen. Je kijkt daarbij naar de kant van de borst/buik van het slachtoffer en houdt je wang vlak boven de mond.
Wil een slachtoffer absoluut niet dat je iets doet, dan doe je het ook niet! Je kunt hulp aanbieden, maar niet opdringen. Voor beschutting zorgen is één van de eerste dingen die de hulpverlener kan doen. Omstanders kunnen al als windscherm dienen.
Bel of laat 112 bellen als het slachtoffer bewusteloos blijft of niet binnen twee minuten opknapt. Raakt iemand niet weg? Laat iemand dan tien minuten op de grond liggen en zorg voor frisse lucht.
Wat doe je bij een bewusteloos slachtoffer dat niet ademt? Bel of laat 112 bellen en zet de telefoon op de luidspreker. Laat een AED halen als deze beschikbaar is. Volg de instructies van de centralist en de AED.
Het doel van de behandeling van cardiogene shock is het voorkomen van eind-orgaan schade. De behandeling bestaat uit enerzijds revascularisatie bij het myocardinfarct of chirurgie bij mechanische complicaties en anderzijds ondersteunende maatregelen.
Vitale functie 1: het bewustzijn
Kijk altijd eerst of het slachtoffer kan praten of bewegen, dit betekent namelijk dat de persoon in kwestie bij kennis is. Mocht het zijn dat het slachtoffer niet meer bij bewustzijn is, dan is het altijd belangrijk om een 'controle bewusteloosheid' test te doen.
Septische shock
Bij sommige patiënten met een sepsis wordt de bloeddruk (te) laag en ontstaat een beeld waarbij de bloedcirculatie onvoldoende is om de organen van voldoende zuurstof te voorzien. Dit noemen wij een septische shock.
Dit heet een septische shock. Die ontstaat doordat door de sepsis de bloedvaten uitzetten. Hierdoor daalt de bloeddruk sterk. Er stroomt dan te weinig bloed met zuurstof naar de weefsels en organen, die daardoor beschadigd kunnen raken.
Tachypneu kan een teken zijn van zuurstoftekort en wordt onder andere gezien bij longaandoeningen zoals COPD en astma, maar ook bij aandoeningen in de circulatie zoals shock. tachypneu zorgt voor een ophoping van kooldioxide in het bloed. De zuurgraad van het bloed zakt, waardoor het slachtoffer zwakker wordt.
Over het hele lichaam kan roodheid en jeuk opkomen. Het hart slaat korte tijd heel snel, daarna heel traag. De bloeddruk daalt prompt, het slachtoffer ziet lijkbleek. Een slachtoffer moet onmiddellijk medische hulp krijgen, want een toestand van allergische shock kan dodelijk zijn.
Een cardiogene shock wordt veroorzaakt door een direct verminderde hartfunctie. Door een hartaandoening is het hart minder goed in staat het bloed rond te pompen en de circulatie op peil te houden. Het hart knijpt minder goed samen en heeft niet voldoende kracht.
Adrenaline verlicht de symptomen van anafylaxie. Dit wordt dan ook gebruikt voor de noodbehandeling van een ernstige allergische reactie. Als u eerder een anafylactische shock heeft gehad, dan wordt een recept uitgeschreven voor een adrenaline auto-injector.
Zet je handen midden op de borstkas. Duw het borstbeen 5 à 6 centimeter in. Doe dit 30 keer in een tempo van 100-120 keer per minuut.