Oxaalzuur. In rabarber zit oxaalzuur, een stof die calcium aan zich bindt en in grote hoeveelheden giftig is. Het zorgt ook voor de zure smaak. De bladeren van rabarber bevatten zo veel oxaalzuur dat ze giftig zijn, eet deze dus nooit.
De kenmerkende zure smaak van rabarber komt van het aanwezige oxaalzuur. Hoe jonger de stelen des te minder oxaalzuur deze bevatten. Rabarber wordt later in het seizoen steeds zuurder. De bladstelen zijn het het lekkerst als ze twee tot vier weken oud zijn.
1 lepeltje pure kalk (calciumcarbonaat) in de vorm van gereinigde krijtpoeder is al voldoende om het oxaalzuur in rabarber te stabiliseren. Het heeft geen bijsmaak maar maakt de rabarber wel lichter van kleur.
Rabarber wordt naarmate het seizoen verstrijkt namelijk steeds zuurder. Echter is dit niet alles. Ook de hoeveelheid oxaalzuur neemt vanaf 21 juni sterk toe. Een te hoge inname hiervan kan schadelijk zijn voor je gezondheid en in de meest extreme gevallen kan het zelfs giftig zijn.
In rabarber bevindt zich oxaalzuur. Deze stof bindt met calcium. Dat betekent dat je opname van calcium hierdoor vermindert. Om die reden deden ze vroeger wat krijt bij rabarber.
Voor gezonde mensen is dit geen probleem, want je zou er al kilo's moeten van eten om een teveel aan oxaalzuur binnen te krijgen. Kinderen en senioren eten best niet meer dan tweemaal in de week rabarber. Mensen met reuma, jicht, artritis of nierstenen eten er beter ook niet teveel van. Bij twijfel, raadpleeg uw arts.
In de loop van het seizoen wordt rabarber steeds zuurder. Dit komt door de aanwezigheid van oxaalzuur. De zure smaak wordt er vaak veel suiker of honing aan rabarber toegevoegd. Ook wordt er wel kalk gebruikt om het zuur te neutraliseren.
Rabarberbladeren zijn giftig
Wat een lastige groente, die rabarber. De zure rode stengels zijn oneetbaar zonder suiker, en de bladeren zijn ook nog eens giftig. Er zitten hoge concentraties calciumoxalaat in. Daar word je misselijk en duizelig van.
Rabarber houdt van een humusrijke grond die vocht vasthoudt. Gebruik ook veel organische mest, dan krijg je grotere stengels en bladeren. Jonge rabarber wordt wat minder groot.
Zoals gezegd kun je alleen de stengels van een rabarber eten. De bladeren zijn niet eetbaar, want deze zijn wel degelijk giftig. In de winkel vind je dan ook nooit rabarber inclusief bladeren. Als je zelf rabarber verbouwt kun je het beste de stengels plukken tussen april en 21 juni.
Waar koop je kalk voor rabarber? Vroeger was de rabarber nog zuurder en werd er altijd kalk (krijt) gebruikt. Een echte ouderwetse drogist weet dit en verkoopt het. Vraag naar kalk, krijt of Calciumcarbonaat (CaCo3).
De rabarberstelen bevatten beduidend minder oxaalzuur dan het blad: 2 tot 2,5% van het totale zuurgehalte is oxaalzuur; de rest is appelzuur. De kans dat je door het eten van rabarberstelen ziek wordt als gevolg van teveel oxaalzuur is dus erg klein.
Oxaalzuur is dus een bijzonder veelzijdig en bruikbaar product. U kunt gebruikt oxaalzuur makkelijk en veilig afvoeren door de hoeveelheid die u heeft gebruikt te neutraliseren met bakpoeder (natriumbicarbonaat) of soda. Het resulterende mengsel is geheel onschadelijk voor het milieu.
Je kan rabarber rauw eten (met een potje suiker erbij zoals Jeroen) of de stengels garen. Snijd in elk geval de bladresten weg en verwijder de harde uiteinden van de stelen. Was de rabarberstengels en snijd ze daarna in stukjes. Zo zal de rabarber beter garen.
De smaak zuur is terug te vinden in producten als yoghurt, karnemelk, tomaat, azijn, zuur fruit zoals citroen en bessen. Bij zuur denken wij aan: citroen, limoen, klaverzuring, azijn, yoghurt, zure bom en rolmops.
De bladstelen moet je afdraaien of uittrekken en zeker niet afsnijden. Bij het afsnijden kan het resterende stuk rotten en zo zelfs de hele plant aantasten. Neem de steel onderaan stevig vast en draai deze een kwartslag om ze dan uit te trekken.
Rabarber groeit het best op een diep bewerkte grond (twee steken diep gespit), waardoor bodemverbeteringmiddelen en meststoffen zijn gewerkt. Kies bij voorkeur een zonnige plek dan is de smaak minder zuur. Maak een plantgat van 30 cm breed en diep op één m afstand van andere gewassen.
Rabarber staat graag in grond die zowel water goed vasthoudt als afvoert, want de plant wil geen natte voeten maar zeker ook niet te droog worden. Het kost de rabarber veel energie om te groeien, dus extra bemesting hebben ze wel nodig. Verwen je rabarberplanten met biologische mest in het voorjaar en rond de zomer.
Oxaalzuur. Rabarber bevat naast allerlei gezonde stoffen ook het minder gezonde en zelfs giftige oxaalzuur. Gedurende het seizoen neemt de hoeveelheid ervan toe en dat is ook een reden dat rabarber veelal tot juli het meest gegeten wordt. Het beïnvloedt de smaak namelijk negatief: die wordt flink zuurder.
Voordelen voor de gezondheid:
Rabarber werkt laxerend, eetlustopwekkend, maagversterkend, galdrijvend en is goed bij verstopping of als je last hebt van bloedarmoede. De groente is rijk aan ijzer en andere minerale zouten zoals calcium, kalium en magnesium en bevat veel vitamine B1, B2, B6 en C.
In de klinische chemie wordt oxaalzuur toegepast om het stollen van bloed te voorkomen. Bij de bloedstolling speelt het calcium-ion een sleutelrol. Door het calcium met oxalaat te binden is het niet meer beschikbaar voor de stollingsreactie en blijft het bloed vloeibaar.
Bemesten en onderhouden van rabarberplanten
Tijdens de winter kan je de rabarberplanten bemesten met compost of stalmest. Zorg er steeds voor dat het hart van de plant vrijblijft. De voedingsstoffen zullen geleidelijk aan in de grond sijpelen. Ook na de oogst in juli kan je de rabarberplanten bemesten.
Maar er is nog een reden om na de langste dag voor andere groenten te kiezen. Want de hoeveelheid oxaalzuur neemt vanaf 21 juni sterk toe. Een te hoge inname hiervan kan schadelijk zijn voor je gezondheid. Oxaalzuur kan van invloed zijn op je kalkopname, dus vandaar.
Rabarber is een oude groente die vooral gebruikt wordt om confituur en gebak mee te bereiden. Het wordt gebruikt in de kruidengeneeskunde en je kan er ook vloeibare bemesting van maken. Een rabarberplant wordt gemiddeld zo'n 20 jaar oud en is een must-have voor elke startende moestuinier.