De kleuromslag van roze naar blauw wordt veroorzaakt door een reactie in het pigment anthocyaan, aanwezig in de steriele bloemen van hortensia. Anthocyaan zweeft tussen rood en blauw, en is afwezig in witte bloemen. Dit verklaart waarom witte bloemen vrijwel niet verkleuren.
Kleur beïnvloeden van de hortensia
Onder neutrale omstandigheden (pH-waarde tussen 5,5 en 6,5) en zonder te veel aluminium in de bodem, neemt de hortensia zijn normale kleur aan. Met meer kalk in de grond wordt de kleur roze. Zuurdere grond met aluminiumsulfaat zorgt voor een verkleuring naar blauw.
De bloemen van veel roze hortensia's kunnen blauw worden gekleurd als je het volgende doet: Bij nieuwe aanplant: meng de grond waarin de hortensia komt met veel tuinturf of potgrond. Bij bestaande hortensia's: geef deze eind augustus- begin september 'aluminium' aan de plant (aluin of aluminiumsulfaat).
Hoe je dit doet? Voeg wat aluminiumsulfaat toe. In sommige tuincentra kun je zelfs zogeheten 'hortensiablauwmaker' kopen. Door de grond minder zuur te maken, worden de blaadjes van de hortensia juist roze.
Overigens een witte hortensia blijft een witte hortensia en kan hooguit aan het einde van de bloeiperiode wat roze stipjes krijgen. Staan de planten in zure grond (grond met een lage pH waarde) en wordt kali-aluin of aluminiumsulfaat toegevoegd, dan zullen de bloemkleuren blauw worden.
Eén ervan is de zuurtegraad. Op kalkrijke bodems zullen zogenaamde blauwe hortensia's altijd roze bloemtuilen hebben. Wil je blauwe bloemen dan is een voldoende lage zuurtegraad van de bodem noodzakelijk. Het omgekeerde is niet altijd waar, een aantal roze rassen zijn kleurvast en niet blauw te krijgen.
Blauwe Hydrangea blauw houden
Door bij een roze bloeiende struik in februari-mei 'hortensia blauwmaker' (met aluin of aluminiumsulfaat) in de grond te harken verkleuren de bloemen blauw.
Hortensia's bemesten
Naast goede grond, hebben hortensia's ook behoefte aan goede voeding. Bij voorkeur een voeding die naast een hoog kaligehalte ook ijzer en magnesium bevat. IJzer zorgt voor een mooie volle kleur van de bloemen, magnesium met name voor een mooie kleur van het blad.
Boerenhortensia's (Hydrangea macrophylla)
De soorten met donkere bloemkleuren kunnen vaak iets beter tegen meer zon. Veel felle middagzon is echter niet aan te raden. Witte bloemen drogen vaak het snelst uit.
Van zichzelf hebben hortensia's de 'basiskleur' roze, rood, blauw of wit. Maar door de grondsoort waar ze op staan, kan de kleur veranderen. Is de grond zuur, dan is de pH-waarde van de grond laag en krijg je meestal blauwe bloemen. Dit gaat niet van het ene op het andere moment.
Wat te doen als je de zuurheid kent? Indien je grond zuurder wil maken om sommige planten een juiste bodem te geven, vul de grond dan aan met turf of afgemaaid gras. Is de grond te zuur om planten te kweken, voeg dan kalk toe of compost. De grond meer of minder zuur maken, doe je niet in één seizoen.
Om de Hortensia rood te maken moet de bodem dus de juiste pH-waarde hebben. Omdat regen zuur is, en zelfs steeds zuurder wordt, is het belangrijk om jaarlijks kalk te strooien. Kalk verhoogt de pH-waarde van de bodem. Vooral als de Hortensia's op een zandbodem staan is dat belangrijk.
Bij het bereiken van die kleur is niet enkel de soort hortensia belangrijk, minstens even belangrijk is de bodemgesteldheid. Bij witte hortensia's is het eenvoudig: witte bloemen blijven wit, of de plant nu in een zure, neutrale of licht kalkrijke grond staat.
Hoe zit het met de blauwe? In de natuur komen blauwe vlinderorchideeën niet voor. De blauwe bloemen ontstaan dankzij een foefje van de kweker waarbij een witte orchidee wordt ingespoten met een onschadelijke kleurstof (naast blauw komen ook rood, zwart en groen voor) die de bloemblaadjes kleurt.
Kali-aluin wordt gebruikt om hortensia`s blauw te kleuren. Om echt intens blauwe of paarse kleuren te krijgen zult u vaak de plant ook nog in de turf moeten planten. U lost 20 tot max. 100 gram (afhankelijk van de grootte van de plant.)
Wanneer een witte Hortensia bijvoorbeeld in de schaduw geplaatst wordt zullen de bloemen groen kleuren. Ook gaat de verkleuring sneller wanneer de planten een beetje zon krijgt. Sommige Hortensiasoorten zijn niet geschikt om bijvoorbeeld blauw te worden.
Zon is niet goed voor hortensia
De zon brandt de bloemen van de hortensia kapot. Je merkt het als je 's avonds je hand over de bloemen haalt: ze knisperen van de droogte. Ook het blad kan opgekruld zijn en brandvlekken vertonen. De enige optie is dan om je planten van tevoren al tegen de zon te beschermen.
Het bemesten van de Hortensia doe je twee keer per jaar met een meststof met meer Kali (K). Kali zorgt namelijk voor de mooie rijke bloemen in de plant. Gebruik je een meststof met veel stikstof (N) dan ga je een slappe plant kweken waar de energie niet van naar de bloei van de knop gaat.
Hortensia's plant u het beste in het voorjaar (maart) of in het najaar (oktober/november). Ze houden van kleiachtige, vochthoudende grond. De plantafstand is ca. 1 tot 1.5 meter.
Koemest is een goede organische meststof voor Hortensia's. Het bevat niet te veel stikstof en heeft verder de goede samenstelling van voedingsstoffen. Minerale mest is voor de plant direct beschikbaar. Bij deze mest is het zo dat alles wat je teveel geeft, in het grondwater terecht komt.
De beste tijd om je hortensia te snoeien is in het voorjaar. De plant is dan nog in rust en heeft voldoende tijd om zich klaar te maken voor de nieuwe bloei. Ook bieden de oude bloemen bescherming tegen de vorst in de winter en hebben de uitgebloeide bloemen een hoge sierwaarde in de winter!
De grond heeft een luchtige structuur en door de hoeveelheid turf is het de ideale voedingsbodem voor hortensia's en rododendrons. Zij hebben behoefte aan grond met een lage zuurgraad. Een luchtige structuur zorgt voor goede wortelontwikkeling.
De boerenhortensia of bolhortensia is een sterke, enorm rijk bloeiende heester die officiëel de Hydrangea Macrophylla heet. Er zijn twee typen: met bolle bloeischermen of met platte. Ze zijn er in allerlei prachtige rode, roze, witte en blauwe tinten. De verzorging is makkelijk en ook in pot bloeien ze geweldig.
De bruine bloemen kunnen ontstaan doordat de hortensia uitgebloeid raakt. Meestal raakt deze uitgebloeid in het najaar. Het is dus heel normaal dat de bloemen dan bruin verkleuren. Later zal de hortensia ook het blad verliezen.
Het is een misverstand dat alle hortensia's schaduw willen. Zolang de grond vochtig genoeg is, kan zelfs de bolhortensia (Hydrangea macrophylla) in de volle zon staan.