Kleerluis (Pediculus humanus humanus L.) De kleerluis (Pediculus humanus humanus L.) is een insect dat zich voedt met menselijk bloed dat met de zuigsnuit wordt opgezogen uit de lichaamshuid.
Hoofdluis begint vaak met jeuk, maar niet altijd. Als je controleert, kijk dan goed tussen de haren, vooral achter de oren en in de nek. Je ziet de hoofdluizen dan bewegen. Ook als je geen luizen ziet maar wel grijswitte puntjes, is er waarschijnlijk sprake van hoofdluis.
De eitjes van de hoofdluis, de neten, zijn grijswit en lijken op roos. Het verschil is dat roos los zit terwijl neten juist aan de haren kleven. Hoofdluis verspreidt zich in een hoog tempo. Een jonge luis is na 7-10 dagen volwassen en klaar om zelf weer eitjes te leggen.
De mens kan last hebben van drie verschillende soorten luis: hoofdluis (haarluis), kleerluis en schaamluis. De luis veroorzaakt een irritante jeuk aan de hoofdhuid door een allergische reactie van de huid op het speeksel van de luis.
Stofluizen zijn kleine insecten tot maximaal 4 mm lang. Hun kleur is wit, grijs of donkerbruin. De eieren zijn tot 0,5 mm lang en ovaalvormig. Sommige soorten zijn gevleugeld, andere beschikken slechts over vleugelstompjes of hebben in het geheel geen vleugels.
De meest voorkomende beestjes die je in je bed tegen zult komen zijn huisstofmijten, bedwantsen (ook wel wandluis of bedluis genoemd) en vlooien. Spinnen zul je vooral rond je bed zien, omdat zij zich voeden aan de muggen, die zich weer aan jou voeden.
De rietluis is een minuscuul bruin beestje en houdt vooral van vochtige koele plekken. Hoewel deze luis ook op andere plekken in de natuur voor komt, zijn rieten daken een grote favoriet waardoor het beestje de naam rietluis heeft gekregen.
Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u. Bovendien zullen ze zich buiten de hoofdhuid ook minder gemakkelijk verspreiden. De eerste focus bij een luizenbehandeling blijft dus het haar.
Kook kammen, borstels en haarbanden 5 minuten lang in kokend water om de luizen en neten te doden.
Het ziet eruit als witte pluisjes en de beestjes zelf zijn wit met strepen over hun rug en kleine witte pootjes. Helaas is deze plaag heel lastig te bestrijden, de wolluis kan wel tegen temperaturen tot -40 graden.
Als je goed kijkt, kan je de luizen zelf zien. De eitjes of 'neten' van de luizen zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren. Die kan je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden.
LET OP: met een föhn is het niet mogelijk om neten effectief en veilig dood te drogen! Een föhn is gemaakt om haren te drogen.
Jeuk is de belangrijkste klacht bij hoofdluis. Kinderen met een permanente infestatie van luizen hebben vaak weinig of geen last van jeuk. Secundaire infecties met bacteriën komen voor, maar zijn zeldzaam. Soms is er een lichte lymfeklierzwelling in de nek.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
Azijn is een oude huisremedie gebruikt bij de bestrijding van hoofdluis, door het moeilijker te maken voor de eitjes (neten) om zich vast te houden aan haar. Andere behandelingen, zowel natuurlijk als farmaceutisch, kunnen hoofdluis direct aanpakken en doden.
'Luizen kunnen minder makkelijk lopen op haar met gel en haarlak', zegt Desirée Beaujean van het RIVM. Wat we zien is dat bij gel en haarlak de helft minder hoofdluis voorkomt dan bij kinderen die deze producten niet gebruiken.
Dit kan je doen met heet water en zeep of door te desinfecteren met 70% alcohol. Zo voorkom je dat er luizen of neten in de kam blijven zitten en je deze vervolgens weer door het haar kamt.
- Bladluizen hebben een hekel aan de sterke geur van munt, salie, tijm, dille, lavendel, koriander, citroenmelisse, uien, knoflook en Afrikaantjes. Plant ze tussen je andere planten of groenten en je zal minder luizen aantreffen.
De aanwezigheid van luizen herkennen
Tijdens hun beet spuiten ze wat speeksel in de huid, wat de typische jeuk kan veroorzaken. Hoe meer luizen er zijn, hoe meer jeuk u zult hebben. Het kan zijn dat luizen kort na de besmetting niet meteen opgemerkt worden.
In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen. Ze zullen elkaar niet contamineren (een hoofdluis zal dus niet in schaamhaar belanden en omgekeerd, nvdr.)."
Bijkomende maatregelen
Bij een hardnekkige of steeds weerkerende luizeninfectie is het soms wel nuttig om lakens, handdoeken, knuffels en kledij te wassen op 60°. Doe dit bij het opstarten van de behandeling en na één week. Gebruik evenwel je gezond verstand en overdrijf niet.
Stofluizen lijken veel op bladvlooien, maar die kunnen goed springen en hebben een zuigsnuit. De meeste stofluizen springen niet en vliegen ook heel weinig.
Stofluizen leven van schimmels en zijn op zich niet schadelijk. Ze zijn verzot op vochtige ruimtes en komen daarom vaak voor in vochtige woningen, magazijnen of schuren. Je vindt ze in vochtig papier, natte vullingen van matrassen of kussen en vloer- of wandbekleding waarop vochtvlekken of schimmel gevormd is.
Stofluizen zijn doorgaans niet makkelijk te zien. De beestjes worden namelijk maximaal vier millimeter groot. Ze zijn grijs, wit of donkerbruin van kleur. Stofluizen kunnen zich snel verplaatsen.